Wyniki konkursu KOŁO na projekt toalety w Łazienkach Królewskich

Rozstrzygnięto 22. edycję konkursu KOŁO. Tym razem zadaniem uczestników było zaprojektowanie toalety publicznej w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Jak zapowiada Kamila Pereta, główna konserwator muzeum, placówka będzie się starała zrealizować zwycięską koncepcję.

Toaleta w Łazienkach: wyniki 22. edycji konkursu KOŁO

Redakcja „Architektury-murator” była na ogłoszeniu wyników 22. edycji konkursu KOŁO. Rozstrzygnięcie, transmitowane na żywo w internecie, odbyło się w Starej Pomarańczarni na terenie Łazienek Królewskich. Tegoroczny konkurs odbywał się w trudnych warunkach. Proszę pamiętać, że z uwagi na obostrzenia związane z pandemią uczestnicy nie mogli osobiście zobaczyć przestrzeni, w której zaplanowano obiekt: Łazienki, jak większość parków, były zamknięte dla zwiedzających. Brak możliwości wizyty na miejscu bardzo utrudnia projektowanie – mówiła podczas spotkania przewodnicząca jury Ewa Kuryłowicz. Tym niemniej na konkurs przesłano aż 330 prac. Jako jurorzy byliśmy zgodni, że choć oceniamy projekt dla historycznego założenia o unikalnej wartości na skalę światową, musi on reprezentować czasy współczesne. Nie może być repliką, cytatem, ale zarówno formą, jak i rozwiązaniami odpowiadać na wyzwania 2020 roku – tłumaczyła architektka. Szukaliśmy współczesnego dialogu z historią – podkreślił Robert Konieczny, również sędzia w konkursie, podczas krótkiego połączenia on-line.

W jury konkursu KOŁO 2020 znaleźli się ponadto: Marta Sękulska-Wrońska z WXCA, prezes warszawskiego oddziału SARP, Aleksandra Kozłowska, laureatka konkursu KOŁO z 2018 roku, Przemysław Powalacz, prezes zarządu firmy Geberit, do której należy marka KOŁO, a także reprezentaci Muzeum Łazienkie Królewskie: Kamilla Pereta, główna konserwator, Dorota Knopp z działu inwestycji oraz Marzena Jaśczak z działu obsługi publiczności.

Trzy równorzędne wyróżnienia III stopnia sędziowie przyznali: Iwonie Golik i Katarzynie Pyczek za projekt w duchu architektury tła, respektujący jednocześnie zabytkowy kontekst parkowego założenia; Kubie Kozaczence, Łukaszowi Modrzejewskiemu, Apolonii Slesaro i Konradowi Zaborskiemu za powściągliwą, minimalistyczną formę wpisującą się w charakter Łazienek Królewskich oraz Klaudii Gołaszewskiej, Markowi Grodzickiemu, Kindze Grzybowskiej, Michałowi Hondzie, Jakubowi Wójtowiczowi i Filipowi Zielińskiemu za syntezę i autorską interpretację historycznej zabudowy w postaci pojawiającego się we wnętrzach motywu łuku. Notabene autorzy tej ostatniej koncepcji, studenci Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, zdobyli w ubiegłym roku Grand Prix w konkursie na projekt toalety dla Olsztyna. Jury zwróciło uwagę, że zaproponowane przez nich tym razem przeszklone elewacje stanowić mogą zagrożenie nie tylko dla osób niedowidzących, ale też dla głównych mieszkańców Łazienek, czyli licznych gatunków ptaków.

Czytaj też: Toaleta z ogrodem zabaw w Olsztynie: wyniki konkursu |

Wyróżnienie II stopnia przypadło architektowi Marcinowi Gierbienisowi, laureatowi nagrody specjalnej konkursu KOŁO z 2018 roku roku za najciekawszą funkcję dodatkową. Wtedy, razem z Damianem Poklewskim-Koziełłem, architekt przewidział zastosowanie w projekcie toalety licznych elementów nawiązujących do naturalnego charakteru bulwarów nad rzeką Słupią, przy których obiekt miał powstać. Tym razem zaproponował toaletę pełniącą jednocześnie funkcję plenerowej biblioteki o elewacjach zbudowanych z wypełnionych książkami półek – lekki pawilon skrywający nowoczesne locum secretum – jak tłumaczyła odczytująca werdykt jury Ewa Kuryłowicz.

Wyróżnienie I stopnia i nagrodę specjalną za projektowanie w duchu zrównoważonego rozwoju zdobyli Klaudia Walaszek-Wieczorek i Mikołaj Wieczorek z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej z koncepcją obiektu stanowiącego autorską interpretację architektury Łazienek, a jednocześnie z dużym szacunkiem odnoszącego się do środowiska i parkowego otoczenia. Projektanci przewidzieli w budynku m.in. zielony dach, wykorzystanie tzw. wody szarej do spłukiwania toalet, a także pompę z odzyskiem ciepła. Wyróżnienie internautów przypadło w tym roku Jackowi Czudakowi i Dominikowi Kowalskiemu z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej.

Wyniki konkursu KOŁO 2020, czyli jak projektować w zabytkowym kontekście

Grand Prix konkursu KOŁO 2020 otrzymali Dominika Bugajska i Marcin Trzask za pracę łączącą umiar i dyskrecję z elegancją odpowiednią dla królewskiego założenia. Jury podkreśliło, że autorzy  trafnie określili relację nowej architektury z historycznymi budynkami Łazienek, unikając cytatów czy dosłownej interpretacji ich określonego stylu. Zamiast tego zaproponowali kontynuację narracji o czytelnej proweniencji z XXI wieku, identyfikując najbardziej podstawowe cechy istniejących budynków –  ich związek z zielenią i przestrzeniami zakomponowanych alei, relacje z wodą, światłem, sposób oglądania i odczuwania parkowej architektury formowanej przez światłocień, występującej na tle zieleni.

Mieliśmy ogromne oczekiwania w stosunku do tego konkursu. Z jednej strony zależało nam, aby zwycięski projekt był ponadczasowy, z drugiej – prezentował ciekawą formę architektoniczną – mówiła podczas ogłoszenia wyników Kamilla Pereta, główna konserwator Muzeum Łazienki Królewskie. Dla mnie osobiście ten konkurs stanowi też ważny głos młodego pokolenia architektów w dyskusji nad projektowaniem nowych obiektów w zabytkowym kontekście, tego, w jaki sposób można interpretować wytyczne konserwatorskie – dodała, podkreślając, że to dopiero pierwszy etap w realizacji inwestycji. Kolejnym będzie uzyskanie pozytywnej opinii i akceptacji zwycięskiej koncepcji przez Mazowieckiego Konserwatora Zabytków. Dopiero wtedy będzie można przystąpić do przygotowania wielobranżowej dokumentacji projektowej oraz uzyskać stosowne pozwolenia. Z perspektywy muzeum zapewnienie odwiedzającym podstawowego zaplecza sanitarnego i budowa pawilonu z funkcją toalety to zadanie priorytetowe. Muzeum, w miarę swoich możliwości, będzie się starało pozyskać środki finansowe na realizację tego projektu – przyznała Kamilla Pereta.

W tegorocznym konkursie KOŁO na lokalizację toalety wskazano teren w północno-wschodniej części Łazienek Królewskich w Warszawie, w bezpośrednim sąsiedztwie ul. Myśliwieckiej i Agrykoli. Zadaniem uczestników było zaprojektowanie budynku jednokondygnacyjnego, nawiązującego do charakteru założenia, ale jednocześnie nowoczesnego. W środku, oprócz oprócz toalety, należało przewidzieć specjalną strefę z biletomatami, informacyjny punkt samoobsługowy z ekranem dotykowym i stojakami na ulotki oraz niewielkie stanowisko sprzedaży. Pawilon miał być też dostępny dla wszystkich użytkowników, również osób z niepełnosprawnościami, osób starszych czy opiekunów z małymi dziećmi.