Spis treści
- Wyniki konkursu na rozbudowę Teatru Osterwy
- Teatr Osterwy w Lublinie według JSK Architekci
- Teatr Osterwy w Lublinie według WXCA
Wyniki konkursu na rozbudowę Teatru Osterwy
Neorenesansowy gmach Teatru Osterwy przy ul Narutowicza w Lublinie zrealizowano w 1886 roku według projektu Karola Kozłowskiego, autora m.in. budynku warszawskiej Filharmonii. Dziś wymaga gruntownego remontu i dostosowania do współczesnych standardów, w tym potrzeb osób z niepełnosprawnościami. W sierpniu 2023 roku placówka ogłosiła konkurs architektoniczny na przebudowę i rozbudowę obiektu. W siedmioosobowym jury zasiedli architekci: Elżbieta Przesmycka (przewodnicząca), Andrzej Tokajuk, Marek Mikos i Piotr Walkowiak, a także Redbad Klynstra-Komarnicki, Piotr Czyżewski i Artur Patyra. W regulaminowym terminie nadesłano jedynie trzy prace. Spośród nich sędziowie za najlepszą uznali tę przygotowaną przez biuro AMC – Andrzej M. Chołdzyński.
Należy podkreślić wysoki stopień trudności zadania projektowego. Wszystkie przedstawione koncepcje cechuje wysoki poziom merytoryczny i warsztatowy – mówi Andrzej Tokajuk, sędzia referent. Projekty konkursowe prezentują różne rozwiązania układów funkcjonalno-przestrzennych, w różny sposób wpisują się w kontekst miejsca. Komisja konkursowa pracowała przez wiele godzin. Ostatecznie wybór zapadł jednogłośnie. Zdecydowały takie elementy jak trafne wpisanie nowych części teatru w pierzeje ulic miasta pokazujące ich odmienność, ale też związek z istniejącym otoczeniem i stworzenie nowej wartościowej przestrzeni publicznej. Wybraną pracę cechują właściwe decyzje kompozycyjne oraz przyjęta wyrazista filozofia charakteru miejsca. Walorem pracy jest logiczne etapowanie inwestycji – dodaje.
Architekci zaproponowali dokończenie zabudowy teatru od strony ulicy Kapucyńskiej, planowane jeszcze w XIX wieku przez Karola Kozłowskiego.W projekcie pojawia się też wiele zieleni. Planujemy wytyczenie gabarytu foyer sali filharmonii jako monumentalnej elewacji dopełnionej ogrodem w wirydarzu, widokowo otwartym na ulicę Kapucyńską i Krakowskie Przedmieście. Monumentalne drzewo o pięknej sylwecie wypełnia ten ogród wirydarz otoczony wewnętrznymi kładkami-pomostami, które ze swych dwóch poziomów ponad parterem pozwalają na kontemplacyjną lub medytacyjną przechadzkę wśród korony drzewa z jednoczesnymi widokami na miasto – piszą autorzy zwycięskiego projektu. Dodatkowo ogród z amfiteatrem zaplanowali na dachu historycznego budynku.
Teatr Osterwy w Lublinie według JSK Architekci
Drugą nagrodę otrzymała pracowania JSK Architekci (zespół w składzie: Zbigniew Pszczulny, Mariusz Rutz, Radosław Szafran, Jakub Pieńkowski, Maciej Osuch, Paulina Gutkowska, Kinga Batte, Alicja Samsel, Anna Okoń, Paweł Floryn oraz Remigiuszu Otrzonsek – współpraca z HPP Architekten).
Punktem wyjścia w kształtowaniu koncepcji przebudowy i rozbudowy Teatru im. Juliusza Osterwy była chęć osiągnięcia atmosfery otwartości na otoczenie i lokalną społeczność. Motywacją do poszukiwań formy rozbudowy teatru były idee Juliusza Osterwy, który postrzegał teatr jako miejsce „interakcji, spotkania, badania, i refleksji”. Analiza podejścia do teatru, prezentowanego przez Osterwę, skłoniła nas do poszukiwania relacji między istniejącymi elementami, tworzącymi obecny charakter miejsca, a przestrzeniami, o które ma być ono wzbogacone – podkreślają architekci. Naszą intencją było zaprojektowanie budynku, który obok swojej podstawowej funkcji będzie także centrum życia artystycznego, miejscem integracji publiczności z artystami, a także przestrzenią rozwoju społecznego – swoistym laboratorium sztuki teatralnej, kreującym wiele scenariuszy spotkania.
Projekt zakłada m.in. przekształcenie przestrzeni parkingu od strony ul. Peowiaków w miejski ogród sztuki teatralnej, w którym będą mogły odbywać się spektakle, wernisaże oraz otwarte spotkania z artystami. Przewidziano też rozbudowę budynku teatru o skrzydło mieszczące w części podziemnej główną salę prób, przestrzenie technologii sceny i parking, a w części nadziemnej – pomieszczenia teatralne działające niezależnie od sceny (m.in. sale prób i bufet dla aktorów dostępny z ogrodu w dziedzińcu). Z kolei w budynku od strony ul. Kapucyńskiej znaleźć miałaby się nowa sala teatralna z foyer i zapleczem dla artystów, strefa przeznaczona na coworking i muzeum teatru, a także strefa dostaw. Na dachu budynku architekci również zaprojektowali ogród.
Teatr Osterwy w Lublinie według WXCA
Trzecie miejsce przypadło z kolei koncepcji opracowanej przez biuro WXCA (zespół w składzie: Szczepan Wroński, Małgorzata Dembowska, Monika Lemańska, Zuzanna Wodowska, Jakub Hlebowicz, Piotr Hardt, Maciej Wewiór, Krzysztof Moskała, Andrzej Bulanda, Dorota Flor-Zbytniewska, Maja Przewoźnik).
Autorzy przewidzieli m.in. wariantowe ustawienia widowni, oferujące możliwość zaangażowania publiczności w przebieg spektaklu. W opcji podstawowej zapewnione są warunki do organizacji dwóch niezależnych spektakli na nowej i głównej scenie. Po otwarciu bram akustycznych możliwe jest jednak ich połączenie i dowolna konfiguracja, np. gra na trzy strony na nowej scenie, nowa scena z pogłębionym planem gry, gra na nowej lub starej scenie z dalekim planem, gra na dwie strony na starej scenie, aranżacja dwóch scen i dwóch widowni na potrzeby organizacji zewnętrznych wydarzeń, jak np. pokaz mody – wyliczają architekci. Podkreślają, że idea łączenia scen, oprócz walorów kreatywnej aranżacji spektakli, generuje również korzyści funkcjonalne, oszczędność przestrzeni oraz wygodę i ergonomię pracy osób organizujących widowisko.
Projekt pracowni WXCA przewiduje pozostawienie głównego, reprezentacyjnego wejścia do Teatru od ul. Narutowicza. Od strony ulicy Peowiaków fasada nowej części miałaby być współczesną, śródmiejską kamienicą, której kompozycja nawiązuje do klasycznego porządku zabytkowej fasady teatru.
Projekty laureatów można oglądać do końca stycznia w foyer Teatru im. Juliusza Osterwy (od wtorku do piątku w godz. 13.00-19.00 oraz w soboty i niedziele w godz. 16.00-19.00). Realizacja planowana jest na lata 2025-2027.
