Życie w Architekturze 2025. Park im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK. eM4. Pracownia Architektury. Brataniec

Życie w Architekturze 2025. Park im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK. Założenia Autorskie

Park położony jest na skraju Lasu Kabackiego, przy osiedlu Natolin. Powstał w miejscu, gdzie nasypy, składowiska i odkłady budowy osiedla ukształtowały antropogeniczną topografię, w której zapisana jest historia dzielnicy. Góra Kazurka usypana z odpadów stanowi tu dominantę, która pozwala wznieść się ponad teren i podziwiać widoki dawniej niedostępne. To miejsce jest stopniowo przejmowane przez naturę, ale także przez ludzi korzystających z niego od lat. Te dwa czynniki, miasto i natura, ich wzajemne oddziaływanie tworzące środowisko ekotonu, wyznaczyły zasady kształtowania parku jako przestrzeni pogranicza i współistnienia. Dodatkowy wątek narracyjny wprowadza historia Cichociemnych Spadochroniarzy – patronów parku opowiedziana za pomocą ścieżki dydaktycznej i symbolicznych przystanków nawiązujących do etosu bohaterów.

Dla zdefiniowania i uporządkowania przestrzeni wewnętrznej wykorzystano narzędzia sztuki ogrodowej. Polany, sekwencje przestrzenne, widoki i osie stworzyły kompozycję krajobrazową, w którą z zachowaniem wydeptanych przez ludzi ścieżek i miejsc, wpisane zostały niezbędne obiekty użytkowe. Głównymi elementami tej struktury przestrzennej jest mała architektura: punkt widokowy, pawilon, altany, place zabaw. Ukazują się one w komponowanych odsłonach otoczone zielenią, która została rozwinięta dla wzmocnienia korytarzy ekologicznych. W parku posadzono bowiem ponad 300 drzew i kilkaset krzewów, lokalne zbiorowiska wzbogacono, wprowadzając rodzime byliny i trawy. Dobór zieleni respektuje sąsiedztwo rezerwatu.

Relacje środowisk ludzkiego osiedla i natury są opowiadane także za pomocą materiałów. Elementy styczne z gruntem – platforma widokowa, postumenty ławek, kładki – są betonowe, te uniesione ponad – zabawki, tablice, siedziska, altany – stalowe i drewniane. W ten sposób, realizując ideę współistnienia, wzbogacona została zarówno przestrzeń dla ludzi, jak i przyrody. To, co nowe, powoli wrasta w przestrzeń, ukorzenia się.

Życie w Architekturze 2025. Park im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK. Autorzy

Autor projektu:

eM4. Pracownia Architektury. Brataniec

Zespół autorski:

Autorzy: Marcin Brataniec (główny projektant), Urszula Forczek-Brataniec, Marek Bystroń współpraca autorska: Damian Mierzwa Architektura krajobrazu: Urszula Forczek-Brataniec, Marcin Brataniec, Marek Bystroń, współpraca: Paulina Koppel (zieleń), Wojciech Bobek (zieleń wysoka), Przemysław Kowalski, Michał Grzybowski (nasadzenia bylinowe) Konstrukcja: Janusz Krzykawski

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Park jest przykładem działań minimalnych, koniecznych i niskobudżetowych mających za zadanie poszerzyć ramy toczacego sie tu życia. Odzwierciedlają się one zarówno w sferze koncepcyjnej jak również na etapie realizacji i użytkowania. Dyspozycja funkcji parku, podąża za sposobem użytkowania przed jego realizacją. Uczytelniono i uzupełniono kompozycję zieleni. Wprowadzono udogodnienia, mając na uwadze zachowanie charakteru oswojonej już przez mieszkańców przestrzeni. Głównym celem było uporządkowanie, wzbogacenie przyrodnicze i udostępnienie dla wszystkich użytkowników.

Ważny wątek stanowiło wzmocnienie korytarzy migracyjnych fauny i flory tak aby strefa ekotonu stanowiła przyczółek i schronienie wielu organizmów. Wprowadzono rośliny rodzime stanowiące pokarm dla gatunków zagrożonych wypieranych z miast. Projekt pod względem symbolicznym i użytkowym wykorzystuje specyfikę miejsca. Wydobywa i podkreśla charakterystykę sztucznego krajobrazu, podąża za topografią i układem roślinno-wodnym. Wpisuje się w istniejące użytkowanie stworzone przez lokalnych mieszkańców. Jak się okazało posunięto się nawet poza granice ogólnie przyjętych standardów proponując formę lapidarium wydobytych spod ziemi śladów rzeczywistości przełomu lat 70/80.

Tocząca się wokół lapidarium burzliwa dyskusja wydobyła wraz z gruzami uśpione emocje związane z minioną epoką i jej wpływem społecznym. W projekcie zastosowano gospodarkę cyrkularną. Większość wydobytego spod ziemi gruzu użyto ponownie na podbudowę ścieżek, cięcia pielęgnacyjne wykorzystano w postaci okrajków na placach zabaw. Indywidualnie zaprojektowane elementy placu zabaw są trwałe, nie wymagają częstej konserwacji, przez co są ekonomiczne w użytkowaniu. Park również uczy, o historii i przyrodzie. Opracowana indywidualnie ścieżka Cichociemnych odnosi się do wszechstronności, intelektu i sprawności żołnierzy, którzy przez wiele dekad stanowili jeden z wątków niechcianej historii.

Park im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Park im. Cichociemnych Spadochroniarzy AK, przestrzeń publiczna

Inwestor/generalny wykonawca: Zarząd Zieleni m.st. Warszawy/AG-Complex Sp. z o.o.

Wykonawca konstrukcji: AG-Complex Sp. z o.o., Saternus

Powierzchnia terenu: 178 200 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2019-2021/2023

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska 
przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophone, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.