Życie w Architekturze 2025. Rewitalizacja Rynku w Chmielniku. Gdak Studio

Życie w Architekturze 2025. Rewitalizacja Rynku w Chmielniku. Założenia Autorskie

Głównym założeniem projektu rewitalizacji Rynku w Chmielniku było stworzenie współczesnej przestrzeni publicznej, która odpowiada na potrzeby mieszkańców i jednocześnie szanuje historyczny i kulturowy kontekst miasta. Chcieliśmy, by Rynek stał się miejscem żywym i wielofunkcyjnym – dostępnym dla wszystkich, otwartym, przyjaznym i inkluzywnym.

Kluczowe było połączenie nowoczesnych rozwiązań z odniesieniami do lokalnego dziedzictwa – zarówno w skali urbanistycznej, jak i detalu architektonicznego. Inspiracją dla formy pawilonu wystawowego były istniejące w przestrzeni rynku zabytkowe elementy, takie jak łuk dawnej studni, łuki dzwonnicy czy wnętrza Synagogi. Dzięki temu nowy obiekt stał się naturalnym uzupełnieniem miejskiej tkanki, wpisując się w ciągłość kulturową miejsca, a jednocześnie oferując nową jakość przestrzenną i funkcjonalną.

Przestrzeń wystawiennicza miała pełnić rolę lokalnego centrum informacji, promocji przedsiębiorczości oraz miejscowego dziedzictwa. Założeniem było również wprowadzenie nowej jakości przestrzeni odpoczynku i spotkań – lekkiej, eleganckiej małej architektury zaprojektowanej specjalnie dla tego miejsca. Oparta na module 60x60 cm forma mebli miejskich miała kontrastować z ciężkimi historycznymi siedziskami, wprowadzając element współczesnego designu.

Istotnym aspektem była także integracja rozwiązań ekologicznych – zastosowanie paneli fotowoltaicznych oraz zazielenienie placu z myślą o mikroklimacie i retencji. Rewitalizacja miała nie tylko wymiar przestrzenny, ale i społeczny – projekt był impulsem do zmiany postrzegania centrum miasta i aktywizacji jego mieszkańców. Poprzez uważne kształtowanie przestrzeni, oddanej różnym grupom użytkowników, chcieliśmy stworzyć miejsce, które będzie jednocześnie sceną codziennego życia i nośnikiem tożsamości lokalnej.

Życie w Architekturze 2025. Rewitalizacja Rynku w Chmielniku. Autorzy

Autor projektu:   

Gdak Studio

Zespół autorski:

Ewelina Gdak, Michał Gdak, współpraca autorska: Marcin Tomczak, Otylia Śleziak-Pączek

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Rewitalizacja Rynku w Chmielniku to przykład architektury, która nie tylko odpowiada na współczesne potrzeby społeczne, ale również potrafi redefiniować tożsamość miejsca, integrując przeszłość z przyszłością.

Projekt nie powiela schematów – tworzy przestrzeń wielowymiarową: funkcjonalną, symboliczną i społeczną. Pokazuje, że architektura publiczna w mniejszych miejscowościach może być odważna, świadoma i pełna znaczeń, a nie tylko spełniać podstawowe funkcje użytkowe. To realizacja, która przywróciła mieszkańcom wspólną przestrzeń – nie jako pustą scenografię, ale jako realnie działający organizm, zdolny do aktywizowania lokalnej społeczności. Rynek stał się miejscem spotkań, wydarzeń, prezentacji lokalnych produktów, ale też codziennego odpoczynku. Zadbano o wszystkie skale projektowania – od układu urbanistycznego po detale małej architektury, a każdy element ma swoje uzasadnienie w historii, funkcji i estetyce.

Pawilon wystawienniczy jest świadomą próbą odczytania lokalnych kodów kulturowych: jego forma bazuje na łukach, które odnajdujemy w różnych zabytkach Chmielnika – od studni po Synagogę. Jednocześnie obiekt ten wprowadza nowoczesne technologie (np. fotowoltaikę), elastyczność użytkowania i wysoki poziom estetyczny. To dowód na to, że architektura małej skali może nieść duży ładunek symboliczny i społeczny. Realizacja pokazuje również, że architektura może działać inkluzywnie – niezależnie od statusu społecznego czy wieku użytkownika. Pomimo obecności grup nadużywających alkoholu, przestrzeń nie została zamknięta czy wykluczająca – wręcz przeciwnie, jej otwartość i funkcjonalność sprawiły, że każda grupa znajduje tu swoje miejsce. To architektura, która nie ocenia – ale daje możliwości i buduje wspólnotę. To właśnie dlatego Rynek w Chmielniku jest współczesną odpowiedzią na pytanie, czym naprawdę może i powinna być przestrzeń publiczna.

Rewitalizacja Rynku w Chmielniku. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Rewitalizacja Rynku w Chmielniku, przestrzeń publiczna 

Inwestor: Urząd Miasta i Gminy w Chmielniku, Plac Kościuszki 7, 26-020 Chmielnik

Generalny wykonawca/wykonawca konstrukcji: Usługi Remontowo-Budowlane Paweł Kmiecik

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2021/2023

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.