Życie w Architekturze 2025. Zielenienie Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Roman Rutkowski Architekci & a+f projektowanie przestrzeni

To jedna z realizacji z naszej listy TOP60 - najciekawszych obiektów lub przestrzeni, które zawalczą o nagrodę Grand Prix; Ulubieńca Publiczności oraz Laureata Środowiska przyznawanego przez architektów i architektki. Podczas, gdy Jury kontynuuje prace nad wyborem tej jednej, najważniejszej realizacji, nasi czytelnicy mogą głosować na swoją ulubioną realizację. Do gry mogą także włączyć się profesjonaliści! 

> Zobacz więcej TUTAJ

Życie w Architekturze 2025. Zielenienie Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Założenia Autorskie

Zielenienie placu Nowy Targ to projekt pokazujący, jak w nowoczesny sposób można podejść do kształtowania przestrzeni placów publicznych w miastach. Projekt utrzymuje sposób myślenia kontynuującego idee projektowe z przełomu lat 50. i 60. XX wieku z modernistyczną kratą rysunku nawierzchni i dostosowanymi do niej wyjściami z parkingu podziemnego oraz rozkładem mebli miejskich.

Jego zasadnicze założenia projektowe są trzy: utrzymanie geometrycznego charakteru grafiki placu, kontynuującego konserwatorskie podejście do tego wyjątkowego miejsca w mieście, wprowadzenie dużej ilości zieleni, wraz z licznymi drzewami, sadzonymi między innymi na płycie parkingu podziemnego i na stropie schronu z czasu II wojny światowej, w układzie podkreślającym istniejącą przestrzeń placu, zaprojektowanie układu mebli miejskich zachęcających do korzystania z placu. Istotnym elementem projektu było zachowanie otwartej przestrzeni placu Nowy Targ - placu w placu. Wynika to nie tylko z zapisów Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, ale także z konieczności ożywiania tej przestrzeni tymczasowymi pawilonami gastronomicznymi i także z potrzeby utrzymania wielkomiejskiego charakteru tej przestrzeni.

Po przebudowie pusta przestrzeń z utwardzoną nawierzchnią jest mniejsza niż wcześniejsza, ale dalej pozwala na organizowanie imprez masowych – jednak o bardziej kameralnym charakterze niż poprzednio. Dobór roślin w tym projekcie odgrywał kluczową rolę. Po pierwsze, musiały to być gatunki odporne, znoszące trudne warunki miejskie, po drugie, dostosowane do sadzenia na dachach, po trzecie, miały wspierać różnorodność biologiczną, a po czwarte, być elementem służącym retencji wód opadowych z placu. Nie mniej ważne było, aby kompozycja sprostała wysokim wymaganiom estetycznym. Istotne było również maksymalne wykorzystanie materiałów istniejącej nawierzchni i mebli miejskich znajdujących się obecnie na placu.

Życie w Architekturze 2025. Zielenienie Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Autorzy

Autor projektu:

Roman Rutkowski Architekci & a+f projektowanie przestrzeni

Zespół autorski:

Roman Rutkowski, Angelika Kuśmierczyk-Jędrzak, FIlip Jędrzak, Dominika Stryjewska

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Plac Nowy Targ, jako jeden z głównych wrocławskich placów, zlokalizowany przy gmachu Urzędu Miejskiego, od wielu lat nie istniał w świadomości mieszkańców jako miejsce spotkań, a po poprzedniej renowacji w 2013 roku stał się wręcz jednym z symboli „betonozy”.

Władze miejskie, w ramach działań związanych z adaptacją do zmian klimatu i zmniejszaniem miejskiej wyspy ciepła, pomimo trudnych warunków dla zieleni (pod placem znajduje się podziemny parking i nieużytkowany przedwojenny bunkier), zdecydowały się na radykalne zmiany. Zachowując historyczny rysunek nawierzchni wprowadzono ortogonalne rabaty które, wykorzystując ukształtowanie placu, stały się także elementem służącym zagospodarowaniu wód opadowych.

Dodatkowo, w celu wspierania roślin w okresie suszy, zastosowano precyzyjnie sterowany system nawadniania kropelkowego, co również poprawiło mikroklimat. Ze względu na istniejące obiekty pod placem, zieleń prawie w całości została zrealizowana w systemie dachu zielonego, pod nawierzchniami zastosowano systemy antykomprezyjne, systemy nawadniająco-napowietrzające dla drzew oraz podziemne kotwienia brył korzeniowych.

Nowa wersja placu została zaakceptowana przez mieszkańców, jest też atrakcyjna dla turystów. Plac od razu stał się miejscem spotkań i nie pełni już jak wcześniej wyłącznie funkcji tranzytowej. Często zdarza się, że większość z licznych ławek jest zajęta przez wypoczywających. Zieleń stworzyła również lepsze warunki mikroklimatyczne, jest odczuwalnie chłodniej, a drzewa, choć jeszcze małe, dają już cień. Znacznie wzrosła też ilość owadów i ptaków.

Przebudowa pokazuje, jak pomimo trudnych warunków lokalnych (podziemnego parkingu, bunkra i istniejącej infrastruktury), możliwe jest przekształcanie przestrzeni miejskich w miejsca przyjazne mieszkańcom, estetyczne i pełne zieleni, również wysokiej, z wykorzystaniem szerokiego wachlarza dostępnych rozwiązań technicznych, w celu zmniejszania miejskiej wyspy ciepła i adaptacji do zmian klimatu.

Zielenienie Placu Nowy Targ we Wrocławiu. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Zielenienie Placu Nowy Targ we Wrocławiu, przestrzeń publiczna 

Inwestor: Gmina Wrocław, pl. Nowy Targ 1-8, 50-141 Wrocław reprezentowana przez Zarząd Zieleni Miejskiej, al. Śląska 1, 54-118 Wrocław

Generalny wykonawca/wykonawca konstrukcji: Rotomat Sp. z o.o., ul. Stabłowicka 134, 54-062 Wrocław

Powierzchnia terenu: 9147 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2022-2023/2024

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji. W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. 

Ze zgłoszonych realizacji z lat 2020-2024 wybraliśmy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.