Spis treści
Przewrócony dom, wielka strzałka
W Polsce na lata 2000 przypada etap eksperymentów i odwagi w projektowaniu. Jest jakby bardziej bogato i bardziej nowocześnie niż w latach 90. Uspokoiliśmy kolory elewacji, wyciągnęliśmy wnioski. W takim czasie powstał dekonstruktywistyczny kielecki budynek mieszkalny przy ul. Stefana Okrzei 32. Mur jego frontowej elewacji do złudzenia przypomina przewrócony obrys domu - kwadratowa bryła, trójkątny dach. Dzieje się tu jednak znacznie więcej.
Na fasadzie przenikają się kolejne warstwy murów, szklanych okładzin, prostopadłościennych wykuszy. Nieregularnie rozłożono okna, a wejście prowadzi przez wąską, wysoką szczelinę w ścianie
— pisze o budynku Kacper Kępiński w Ruchu tektonicznym i nazywa go "jedną z najbardziej oryginalnych realizacji architektonicznych Kielc pierwszej dekady XXI wieku".
i
Budynek, choć nie wygląda, powstał jako plomba. Przylega do sąsiedniej kamienicy, na której powieszono billboardy. I sam "przewrócony dom" wpasowywał się niegdyś w to otoczenie - obwieszony szyldami i tabliczkami, wykończony w nieco ciemniejszej barwie elewacji. Kępiński zwraca uwagę, że według projektu architektów nie tak miało być:
Projekt architektki, która w budynku ulokowała swoje biuro, przewidywał także osłonięcie bocznej ściany kamienicy obok prostopadłościennymi bryłami, które miały powtarzać kompozycję wykuszy na fasadzie. Tej części projektu jednak nie zrealizowano [...].
Zwraca też uwagę, że ostre zakończenie domu zdaje się wskazywać centrum miasta. Być może zatem wcale nie przewrócony dom, a gigantyczna strzałka?
Odważne lata 2000
Również w 2006 roku powstał jeden z najbardziej odważnych obiektów tego czasu - Dominanta w Gorzowie Wielkopolskim projektu APP Format, nazywana "pajączkiem". Jaskrawa, o zupełnie nieoczywistej formie została wybrana Makabryłą. Dziś jednak jest już obiektem kultowym.
W Warszawie z kolei, w 2001 roku, wybudowano biurowiec w kształcie czajnika. Architekci Zoran Simić i Zbigniew Garbowski inspirowali się przy projektowaniu budynku literą Z - od inwestora, firmy Zepter. Podobieństwo do sprzętu domowego nie może być przypadkowe - właśnie jego produkcją Zepter się zajmuje.
Źródło: Ruch tektoniczny. Przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego, wyd. NIAiU (2023)
