Spis treści
- Historia wagonu salonowego serii Ashx 01 - jak powstała "Salonka Bieruta"?
- Co znajduje się w wagonie salonowym Ashx 01?
- Wagon salonowy serii Ashx 01 - zwiedzanie Stacji Muzeum w Warszawie
Historia wagonu salonowego serii Ashx 01 - jak powstała "Salonka Bieruta"?
Tuż przed wojną, w 1939 roku, zakłady H. Cegielski S.A. w Poznaniu budowały 6 wagonów salonowych. Inwestorem było Międzynarodowe Towarzystwo Wagonów Sypialnych i Wielkich Ekspresów Europejskich (CIWL). Gdy cztery z nich opuściły fabrykę, wybuchła II Wojna Światowa, a prace wykończeniowe dwóch ostatnich (4223 i 4224) wstrzymano.
W trakcie wojny kontrolę nad zakładami przyjęli Niemcy; wagony przeznaczono dla nazistowskich dygnitarzy - A. Greisera oraz R. Leya - i zlecono przebudowę wnętrz. Prace wciąż trwały, gdy w lutym 1945 roku wyzwolono Poznań. Wagony przejęły polskie władze, z zewnątrz usunięto nazistowskie symbole oraz wyposażenie i po raz trzeci rozpoczęto wykańczanie wnętrz. W 1946 roku gotowe wagony trafiły w ręce PKP.
i
Wagon Ashx 01, który stoi dziś w warszawskiej Stacji Muzeum, w latach 1947-1952 służył Bolesławowi Bierutowi, ówczesnemu Prezydentowi Polski. Następnie - Urzędowi Rady Ministrów. Wtedy podróżowali nim najważniejsi dygnitarze Polski Ludowej - Władysław Gomułka i Józef Cyrankiewicz - oraz zagraniczni politycy odwiedzający kraj. To właśnie z tą drugą funkcją jest związany międzynarodowy incydent z czasów komunistycznych.
Zobacz także: Osiedle Jazdów w Warszawie - drewniana enklawa w środku stolicy. Oto pierwsze osiedle powojennej Warszawy
Wagon został zatrzymany we Francji po tym, jak sekretarz generalny Francuskiej Partii Komunistycznej, Maurice Thorez, wrócił nim z wizyty w Polsce. Stronie polskiej zarzucono bezprawne przejęcie wagonu od Niemców, którzy to mieli sprowadzić wagon na tereny PRL w trakcie wojny. Sprawę w końcu wyjaśniono, a wagon salonowy wrócił do Warszawy. Swoją funkcję pełnił do końca lat 70.
W 1981 roku, formalnie jako wagon techniczno-gospodarczy, stanął w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie.
i
Co znajduje się w wagonie salonowym Ashx 01?
Oryginalne wnętrza z lat 40. i 50. zawierają część konferencyjną z podłużnym stołem i krzesłami ze skórzanymi obiciami. Ściany są tu wyłożone ozdobnymi intarsjowanymi boazeriami z największymi miastami Polski - Krakowem, Warszawą, Poznaniem itd. Pozostałe pomieszczenia umeblowano mahoniowymi meblami. Osobny gabinet prezydencki posiada własną toaletę i prysznic.
W wagonie przewidziano jeszcze jeden mniejszy gabinet oraz trzy sypialnie dla gości, łazienki i kuchnię z piecem węglowym. Na końcu wagonu ulokowano pomieszczenia techniczne i dla obsługi.
Wagon salonowy serii Ashx 01 - zwiedzanie Stacji Muzeum w Warszawie
"Salonka Bieruta" stoi obecnie w części skansenu Stacji Muzeum w Warszawie i jest udostępniona do zwiedzania, ale wyłącznie kilka razy do roku. Na terenie wystawy muzeum znajduje się też zachowany wystrój luksusowej poczekalni dla władz PRL.
Wagony salonowe późniejszej produkcji, jednak w mniej luksusowym wydaniu (a w przypadku Skierniewic, niestety również w gorszym stanie) można obejrzeć w skansenie kolejowym w Chabówce (wagon Ashx z numerem 07) oraz w Skierniewicach (03).
Źródło: materiały muzeum Stacja Muzeum w Warszawie
Zobacz także: Najpiękniejsze stacje kolejowe Warszawy. Sprawdź, na które PRL-owskie i modernistyczne obiekty warto zwrócić uwagę
