Nie chwalmy placu przed oddaniem do użytku. Wizualizacje są obiecujące, ale nieudane przestrzenie też porasta zieleń

Deweloper w oficjalnym komunikacie prasowym nie podał nazwiska projektanta placu. Tekst zostanie odpowiednio uzupełniony, kiedy tylko uzyskamy informacje.

Osiedle Idea w Radomiu. W sąsiedztwie - park z ośmioma stawami

Osiedle Idea to rozwijany od 2016 roku projekt mieszkaniowy, zlokalizowany w dzielnicy Wacyn, na zachodnich obrzeżach Radomia. Docelowo inwestycja obejmie 15 etapów, w ramach których powstanie około 2000 mieszkań. Dotychczas zrealizowano dziewięć z nich, obejmujących zarówno budynki wielorodzinne, jak i domy jednorodzinne w zabudowie bliźniaczej – łącznie oddano do użytku około 750 lokali.

Tuż obok osiedla powstaje również nowy park z ośmioma stawami, będący częścią miejskiej strategii zagospodarowania wód opadowych oraz przeciwdziałania skutkom zmian klimatu. Inwestycja ta ma nie tylko znaczenie ekologiczne – ogranicza ryzyko podtopień i spowalnia spływ wód z dachów czy parkingów – ale również społeczne: zapewni mieszkańcom przestrzeń do wypoczynku, rekreacji i integracji w otoczeniu zieleni.

Czytaj także: Najstarsze osiedle Nowej Huty świeci pustkami. Kiedyś na targowisku ustawiały się kolejki, dziś betonowe okrąglaki stoją nieużywane

To kolejny element konsekwentnie realizowanej polityki miasta w zakresie adaptacji do zmian klimatu. Radom już wcześniej wdrożył szereg rozwiązań w ramach unijnego programu LIFE, co zostało docenione m.in. przez UNESCO – miasto znalazło się w gronie zaledwie 37 lokalizacji na świecie włączonych do Globalnej Sieci Miejsc Demonstracyjnych Ekohydrologii. Powstający park stanowi więc kontynuację tej strategii, łącząc funkcję przyrodniczą z miejską jakością życia.

Radomskie osiedle zyska własny Plac Centralny

Plac centralny to planowane serce Osiedla Idea – ma stać się "nowoczesnym i przyjaznym miejscem, które połączy funkcje społeczne, usługowe i rekreacyjne". Deweloper zapowiedział stworzenie przestrzeni otoczonej zielenią, wyposażoną w alejki, ławki i roślinność, która będzie "przestrzenią do relaksu i integracji mieszkańców osiedla". Planowane są nasadzenia kolorowych krzewów i szpalerów drzew, a sama przestrzeń placu ma zostać zorganizowana tak, by "zachęcać do spacerów czy odpoczynku na świeżym powietrzu". Jak podkreśliła Barbara Kunicka, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu Unidevelopment SA:

Plac centralny będzie ważnym punktem Osiedlu Idea. Na naszym terenie w dzielnicy Wacyn budujemy nie tylko mieszkania, ale realizujemy spójną koncepcję nowoczesnego, zrównoważonego osiedla. Tworzymy przyjazną przestrzeń miejską – swoiste „miasteczko w mieście”, które potrzebuje serca skupiającego życie sąsiedzkie otoczonego różnego rodzaju usługami. Plac przełoży się bezpośrednio na komfort życia mieszkańców: stanie się miejscem spotkań oraz przestrzenią sprzyjającą załatwieniu codziennych spraw.

Przyszłość placu wisi na włosku wizualizacji?

Elementy składające się na przestrzeń przyszłego placu - takie jak alejki, ławki, kolorowe krzewy i drzewa - z pewnością są potrzebne i pożądane. To one najczęściej pojawiają się w projektach placów, niezależnie od ich ostatecznej jakości - zarówno tych udanych, jak i mniej trafionych. Być może więc, ich obecność sama w sobie jeszcze nie przesądza o wartości całego założenia. W przypadku ławek kluczowe okazuje się bowiem ich odpowiednie zacienienie; alejki z kolei powinny nie tylko łączyć istotne punkty - na przykład po przeciwnych stronach placu - ale również zachęcać do niespiesznych, bezcelowych spacerów. 

Czytaj także: Nowy plac miejski powstał "na niby", w ramach testu. Pomalowali asfalt na zielono i postawili tymczasowe donice

Istotne jest również to, czy planowane obiekty usługowe (takie jak kawiarnie czy restauracje) okażą się dostępne cenowo dla mieszkańców; albo czy za pomocą architektury różnej skali, plac zachęci przechodniów do różnego rodzaju interakcji?

Przykładowo: Plac Powstańców w Warszawie, który mimo zieleni, ławek i przestrzeni spacerowej nie zachęca do przebywania na swoim terenie.

Choć ogólne założenia Placu Centralnego w Radomiu wydają się rozsądne i dobrze przemyślane, bez większej liczby konkretów trudno ocenić projekt całościowo. Na razie możemy opierać się jedynie na wizualizacjach, a te wyglądają obiecująco: długie szpalery drzew, krzyżujące się alejki i niestandardowe siedziska przypominające kamienie, które mają szansę przełamać "katalogowy" charakter przestrzeni i nadać jej unikalny wyraz.

„Miasto w mieście” wychodzi naprzeciw chaosowi urbanistycznemu

Zanim budowa Placu Centralnego dobiegnie końca – co planowane jest na IV kwartał bieżącego roku – warto zatrzymać się na chwilę przy samym fakcie, że taki plac w ogóle powstaje. Deweloper określa Osiedle Idea mianem „miasta w mieście” i rzeczywiście konsekwentnie realizuje tę ideę, zapewniając mieszkańcom dostęp do lokalnych usług, sklepików i kawiarni. W bezpośrednim sąsiedztwie osiedla znajdują się już szkoła podstawowa i średnia, przedszkola, szpital, przychodnie i apteki. Urbanistyczne założenia wewnątrzosiedlowe są czytelne i spójne – co, choć powinno być standardem, wcale nie jest oczywistością w dzisiejszym krajobrazie deweloperskim. 

Czytaj także: Białołęka niebawem przegoni Mokotów pod względem liczby mieszkańców. To tu mieszka młoda Warszawa

Dla porównania – wystarczy spojrzeć na warszawską Białołękę, gdzie powstaje wiele niewielkich osiedli, często ogrodzonych i zupełnie oderwanych od siebie nawzajem oraz od otoczenia. Zabudowa łanowa, która tam dominuje, wiąże się z szeregiem problemów: brak wspólnych przestrzeni, brak placów, brak przejrzystego układu urbanistycznego. 

Osiedla odgradzają się od okolicy, zmuszając mieszkańców sąsiednich terenów do nadrabiania drogi, a niespójna siatka ulic prowadzi do przeciążenia jednej głównej trasy dojazdowej. W takich warunkach trudno mówić o jakiejkolwiek wspólnocie czy miejskiej tożsamości. A im więcej takich odciętych od siebie enklaw powstaje obok siebie, tym dotkliwiej odczuwalny staje się brak przestrzeni wspólnych.