| Nazwa obiektu | Centrum Edukacyjno-Kulturalne im. Ks. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego i Ogród różańcowy przy kościele św. Jacka w Bytomiu |
| Adres obiektu | Bytom, Polska |
| Autorzy | Pracownia Medusa Group; Architekci: Przemo Łukasik, Łukasz Zagała |
| Współpraca autorska | Daria Cieślak (Architekt), Sabina Mrowińska (Architekt), Michal Sokołowski , Lukas Stopczynski (Architekt), Krzysztof Kass (Architekt krajobrazu), STATYK (Konstrukcja), CEGROUP (Instalacje) |
| Inwestor | Parafia rzymsko-katolicka p.w. Św. Jacka w Bytomiu |
| Projekt | 2011 |
Projekt miał na celu rewitalizację zdegradowanego społecznie i ekonomicznie obszaru i oddanie go lokalnej społeczności. Przestrzeń bezpośrednio przylegającą do kościoła połączono funkcjonalnie oraz estetycznie z terenem dawnego skweru, który przekształcono w ogród różańcowy, nawiązujący do lokalnej legendy o św. Jacku. Teren ten o charakterze religijnym stanowi kompozycję będącą tłem dla monumentalnego gmachu świątyni. Poza ogrodem głównymi elementami całego założenia są dwa pawilony związane z prowadzoną przez parafię działalnością edukacyjno-kultralną. Projektowane obiekty pełnią funkcję świetlic religijnych, miejsca wystaw i wystąpień małych form teatralno-muzycznych. Oba budynki, wpisane w układ kompozycyjny nowego zagospodarowania terenu, dzięki współczesnej stylistyce i nowoczesnym materiałom, kontrastują z zabytkowym gmachem neoromańskiego kościoła św,. Jacka. Jednocześnie swoja formą i skalą utrzymają historyczną hierarchię znaczeniową miejsca.
i
Zaprojektowany przy kościele ogród nawiązuje do postaci św. Jacka jako nauczyciela modlitwy różańcowej. Wzdłuż alejek zaplanowano zatem elementy sakralne w postaci tablic różańcowych i centralnie umieszczonej groty maryjnej z oczkiem wodnym. Całość dopełnia oświetlenie w formie dwudziestu kul, nawiązujących do lokalnej legendy różańcowej. W założeniu jest to miejsce spotkań o charakterze religijnym. Z uwagi jednak na położenie i dotychczasowy sposób korzystania ze skweru, całość została ubrana we współczesną formę ogólnodostępnej przestrzeni publicznej - ogrodu służącego codziennemu wypoczynkowi i rekreacji. Powściągliwy, geometryczny układ donic, uzupełniono zielenią, której zmienność w ciągu roku pozwala na stworzenie miejsca sprzyjającego kontemplacji, podnoszącego walor estetyczny otoczenia i stanowiącego nowoczesną wizytówkę miasta. Duże powierzchnie z jednogatunkowych nasadzeń, drewniane tarasy i powierzchnie mineralne umożliwią czytelne odbieranie założeń projektowych i zmieniają chaotycznie zakomponowany teren w przyjazną przestrzeń. Zachowanie części starodrzewu ułatwia płynne wpasowanie nowych elementów zagospodarowania miejsca w istniejący krajobraz.
i
W pobliżu domu parafialnego zaprojektowano budynek sali prób i sceny plenerowej (budynek A) wraz z bezpośrednim jej zapleczem. Pawilon nakryto wielospadowym zielonym dachem, wkomponowując w otoczenie, tak aby nie przesłaniał widoku zabytkowego kościoła. Budynek otwiera się przeszkloną fasadą w stronę kościoła, którą w razie potrzeby można otwierać. W tej sposób parter budynku staje się zadaszoną sceną, mogąca służyć w sezonie letnim wydarzeniom plenerowym. Najbliższe otoczenie obiektu zaprojektowano w taki sposób, aby stanowiło kontynuację stylistyczną całego założenia architektoniczno–urbanistycznego. Naturalnym przedłużeniem wnętrz parteru jest teren bezpośrednio przyległy do szklanej elewacji pawilonu. Aby wydzielić tę przestrzeń w narożniku zlokalizowano ławkę, która domyka otoczenie (widownię) przy budynku. Ta mała forma architektoniczna, prowokować ma do przesiadywania i odpoczynku. W samym budynku mieszczą się sale do rozmaitych zajęć oraz wydarzeń teatralnych, muzycznych i wystaw, dlatego wnętrze zaprojektowano operując oszczędnymi środkami i wykorzystując przyjazne materiały, takie jak drewno oraz wielkoformatowe wydruki, obrazujące wydarzenia z historii dzielnicy.
i
Dla zapewnienia obsługi całego założenia, w części południowej terenu zlokalizowano obiekt z niewielką świetlicą i miejscami noclegowymi (budynek B). Bryła budynku została uformowana w taki sposób, aby nie konkurowała z gmachem kościoła oraz sąsiadującą plebanią, stąd pawilon jest parterowy, częściowo zagłębiony w ziemi i przykryty zielonym dachem. Budynek zaprojektowano w tej samej stylistyce aby wspólnie z nowym zagospodarowaniem terenu wokół kościoła oraz budynkiem sali prób stanowiły zwartą i spójną koncepcję materiałowo-przestrzenną.
Inwestycja została zaprojektowana w zgodzie z najlepszymi standardami nowoczesności. Woda opadowa z całego terenu i powierzchni dachów jest gromadzona w specjalnym zbiorniku retencyjnym, który umieszczono kilka metrów pod powierzchnią gruntu. Woda deszczowa była wykorzystywana już na etapie budowy a obecnie jest zużywana do podlewania zieleni w całym ogrodzie. Dachy obydwu budynków porasta zieleń, która służy przede wszystkim wkomponowaniu ich w otoczenie zabytkowej świątyni a dodatkowo wpływa m.in. na poprawę komfortu cieplnego budynków i środowiska miejskiego.
