Remont wolskiej cerkwi w kilku etapach
Wolską cerkiew wzniesiono w latach 1903-1905 według projektu Władimira Pokrowskiego. Budynek stanął na terenie cmentarza, który po upadku powstania listopadowego usytuowano na dawnych umocnieniach fortecznych tzw. reduty wolskiej. Uszkodzony w czasie wojny, przeszedł generalny remont w latach 1945−1948. Z czasem świątynię ozdobiono freskami autorstwa Adama Stalony-Dobrzańskiego i Jerzego Nowosielskiego.
W 2018 roku rozpoczęła się kolejna poważna modernizacja wolskiej cerkwi. Na początku wykonano izolację przeciwwilgociową fundamentów. Rok później przystąpiono do prac ratunkowych na wieży. Były one bardzo pilne, gdyż badania wykazały osłabienie konstrukcji. Jednocześnie wykonano remont drewnianej więźby kopuły i jej poszycia. Pozłocono także górujący nad świątynią krzyż. W kolejnych latach można było przystąpić do prac na zewnątrz.
Elewacje budowli tworzy okładzina z jasnych płytek ceramicznych, uzupełniona tynkowanymi gzymsami i dekoracyjnymi sztukateriami o motywach roślinnych. Elementy te były mocno przybrudzone i uszkodzone. W trakcie remontu nie tylko dokonano niezbędnych napraw, ale też przywrócono oryginalną piaskowo-żółtą barwę dekoracji. Ze względu na skomplikowaną bryłę budynku i ograniczone środki finansowe, parafia prowadziła remont etapami przez pięć lat. Zakończono go w 2022 roku odnowieniem cokołu wraz z krużgankiem wejściowym. Wszystkie prace przy cerkwi były wspierane dotacjami z różnych źródeł, w tym władz m.st. Warszawy. Od 2018 roku koszt dofinansowania miasta wyniósł prawie 1,3 mln zł.
i
Konserwacja polichromii Nowosielskiego
Nadal trwają prace przy nagrobkach na otaczającym świątynię cmentarzu. W lipcu 2023 roku rozpoczęto z kolei konserwację dekoracji malarskich autorstwa Jerzego Nowosielskiego. Artysta wykonał je w dwóch etapach. Pierwszy zrealizował w 1956 roku, tworząc polichromie na ścianach absydy, drugi w latach 1977-1979, po przebudowie i powiększeniu świątyni. Wówczas pokrył malowidłami ściany nowo powstałej nawy. W roku 2022 polichromie Nowosielskiego w cerkwi św. Jana Klimaka zostały wpisane do rejestru zabytków.
Dekoracje wykonane są farbami akrylowymi. Przedstawiają postaci świętych, anioły, ewangelistów oraz wybrane sceny z Nowego Testamentu. Ich charakter stylistyczny nawiązuje do malarstwa bizantyńskiego. Konserwatorzy wykonali już badania, które pozwoliły na rozpoznanie składu zapraw, usunęli zabrudzenia, odsolili dolne partie ścian i wzmocnili tynk specjalistycznymi preparatami. Program prac w najbliższym czasie przewiduje usunięcie wtórnych przemalowań, wykonanie koniecznych uzupełnień i retuszy. Dotacja urzędu m.st. Warszawy na konserwację dekoracji malarskich Jerzego Nowosielskiego w dolnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka wynosi 300 tys. zł.
Rok Nowosielskiego
Jerzy Nowosielski (1923-2011) uznawany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych ikonopisarzy. Był też cenionym malarzem, rysownikiem i scenografem. Na koncie ma liczne dekoracje w świątyniach prawosławnych i katolickich. Wykonywał zarówno polichromie, jak i witraże czy mozaiki. Do historii architektury przeszła cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy w Białym Borze, którą zaprojektował we współpracy ze swoim uczniem Bogdanem Kotarbą: kwintesencja sacrum w architekturze i metafizyki w malarstwie, jak pisaliśmy w 2006 roku, zaliczając obiekt do 20 ikon polskiej architektury.
Prace Nowosielskiego znajdziemy w świątyniach w Zawierciu, Gródku, Jeleniej Górze, Białymstoku, Kętrzynie, Gdańsku, Grodzisku, Wrocławiu, Hajnówce, Warszawie, Górowie Iławeckim, Bielsku Podlaskim, Jerzmanowicach, Witanowicach, Tychach czy Lublinie. W stolicy malowidła artysty zdobią jeszcze m.in. prezbiterium kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego na Jelonkach i prezbiterium kościoła Opatrzności Bożej w Wesołej. Dla tego ostatniego Nowosielski zaprojektował też posadzkę, witraże, żyrandole i tabernakulum. Rok 2023 Sejm RP ogłosił Rokiem Jerzego Nowosielskiego.
