Spis treści
- Fort VIII z założenia miał być miejscem ukrytym
- Zabytek ma tylko jedną, ceglaną fasadę
- Pomiędzy reliktami umocnień wiją się ścieżki parku
- Marcin Górski z pracowni architektoniczno-konserwatorskiej festgrupa. Założenia projektowe
W tekście przedstawiono fragmenty artykułu, który został opublikowany w papierowej wersji naszego magazynu
Fort VIII z założenia miał być miejscem ukrytym
Sukcesem rewitalizacji zabudowań jest przywrócenie tych terenów do czytelnej struktury miasta. Kiedyś forty były miejscami ukrytymi, niedostępnymi publicznie, choć i dziś niełatwo do nich trafić. Dla wartości komercyjnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych to duże wyzwanie. Dojazd do Fortu VIII można niepostrzeżenie minąć, bowiem wały giną za grubym „kożuchem” ogródków działkowych zajmujących całe przedpole umocnień.
Dodatkowo główny dziedziniec fortu wypełnia osiedle oficerskich domów szeregowych. Powstały one w połowie lat 80. XX wieku według projektu Macieja Gintowta, znanego z realizacji obiektów wielkoprzestrzennych, takich jak katowicki Spodek czy gdańska hala Olivia.
Czytaj także: Monumentalne, nowatorskie. Spodek, Olivia, Podpromie. Zaprojektował je architekt Maciej Gintowt.

i
Zabytek ma tylko jedną, ceglaną fasadę
Teoretycznie zabytkowy fort był tylko obciążającym dodatkiem do biznesowego przedsięwzięcia, inwestorzy dostrzegli jednak w zrujnowanych koszarach potencjał usługowy. Niewątpliwie urzekające mogą być tu walory estetyczne i krajobrazowe. Choć zabudowania mają tylko jedną ceglaną fasadę, to jest ona kunsztownie opracowana. Ceglane gzymsy, konsole, filary, łuki i ich zworniki są rzeźbiarsko wyartykułowane, detal jest tu „muskularny”, odpowiadający szorstkiemu, militarnemu użytkowaniu.
Czytaj także: Fort Szczęśliwice w Warszawie zostanie wyremontowany. Grupa Arche chce wskrzesić zabytek na Ochocie
Z kolei tereny pofortecznych obwałowań to niemal gotowy park krajobrazowy wypełniający zaplecze zespołu mieszkaniowego. Przygotowanie inwestycji trwało ponad dekadę. Należało pogodzić wymagania konserwatorskie, środowiskowe i interesy sąsiadów, a w zakresie konserwacji architektury – nie tylko przywrócić do życia strukturę ceglanego budynku, lecz także nasycić ją współczesnymi rozwiązaniami budowlanymi i instalacyjnymi.

i
Pomiędzy reliktami umocnień wiją się ścieżki parku
Przy wprowadzaniu nowych elementów kierowano się zasadą, aby nie zdominowały one wizualnie historycznej struktury. Ziemia z wykopów pod budowę nowego osiedla została użyta do rekonstrukcji bocznej części obwałowań. Odtworzono dokładnie profile wałów dla historycznej artylerii i piechoty wraz z przedzielającymi je poprzecznie trawersami. Na pozostałym terenie stworzono park ze ścieżkami wijącymi się wzdłuż fosy, pomiędzy reliktami betonowych umocnień.

i
Marcin Górski z pracowni architektoniczno-konserwatorskiej festgrupa. Założenia projektowe
Głównym wyzwaniem projektu było dostosowanie zabytkowego fortu do współczesnych funkcji i potrzeb użytkowania terenu z uwzględnieniem rygorystycznych zasad ochrony konserwatorskiej dawnych fortyfikacji. Opuszczona i zdegradowana twierdza nie reprezentowała w odbiorze społecznym żadnych wartości architektonicznych oraz zabytkowych. Na jej terenie w latach 80. wybudowane zostało osiedle domów szeregowych wymagające zintegrowania z planowanymi nowymi funkcjami.
Czytaj także: O historii i teraźniejszości dawnych koszar Tomasz Żylski
(...) Koncepcja zagospodarowania fortu obejmowała: budowę kubatury użytkowej (mieszkalno-usługowej) nawiązującej architekturą do formy nieistniejącego już ziemnego rawelinu w szyi fortu, adaptację koszar szyjowych do funkcji usług centrotwórczych (gastronomii, galerii, klubu fitness, biur) oraz przystosowanie do funkcji rekreacyjnych otwartych terenów fortu: fosy i południowego stoku bojowego, w tym częściowe odtworzenie w zachodnim skrzydle stoku bojowego z wtórnym wykorzystaniem ziemi po wykopie pod budowę osiedla sąsiadującego z fortem. Nie wszystkie elementy pierwotnej koncepcji udało się do dzisiaj zrealizować. Przeprowadzono prace remontowo-adaptacyjne koszar oraz urządzono park. Zadbano, aby na terenie pojawiły się tablice informujące o historii obiektu i funkcjach poszczególnych budowli, również tych zachowanych w ruinie i stanowiących kompozycyjny element parku fortecznego.
Nazwa obiektu | Fort VIII - Służew i Ósmy park - rewaloryzacja istniejącego budynku koszar szyjowych na handel i usługi, budowa rawelinu, zagospodarowanie fosy i wałów fortu na tereny sportu, rekreacji oraz na ogólnodostępną zieleń miejską |
Adres obiektu | Warszawa, Fort VIII–Służew, ul. Nowoursynowska |
Powierzchnia terenu | 79423.0 m² |
Powierzchnia użytkowa | 1864.0 m² |
Data realizacji (początek) | 2017 |
Data realizacji (koniec) | 2019 |
Koszt inwestycji | ok. 13 000 000 PLN |

--------------
Dziękujemy, że tu jesteś. Zobacz, co jeszcze dla Ciebie mamy: