Narzędzia tortur skąpane w kolorowym świetle. Ratusz w Muszynie to XIX wiek zbudowany w XXI wieku

Spis treści

1. Ratusz w Muszynie. XIX-wieczny styl galicyjski w XXI w.
2. Odbudowa ratusza w Muszynie. Zmienił się cały rynek
3. W odrestaurowanych piwnicach – skład wina i sala tortur
4. Inne „Metamorfozy na Plus”. Zobacz najbardziej spektakularne przemiany!

Ratusz w Muszynie. XIX-wieczny styl galicyjski w XXI w.

Ratusz w Muszynie
Inwestor:	Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna
Projektant:	arch. Łukasz Krawontka
Wykonawca:	konsorcjum firm Pabud z Brzeznej i Lsol z Nowego Sącza
Realizacja:	2019–2021

Choć ratusz w Muszynie wygląda jak budynek historyczny – albo takowego rekonstrukcja – w rzeczywistości w takiej formie nie istniał nigdy. Budynek ratusza, który stał w tym miejscu w XVII i XVIII w., spłonął w 1763 r. Na jego miejscu stanął skromny drewniany budynek, który przez pewien czas był ratuszem, później zaś karczmą, ale i on nie dotrwał do naszych czasów – rozebrano go w 1916 r. Od tamtej pory miejsce po budynku stało puste.

Dopiero w XXI w. władze Muszyny uznały, że pora na nowy budynek ratusza. Zamiast na współczesny budynek, zdecydowano się jednak na historyzm, a konkretnie na znany z Małopolski styl galicyjski. Jak podaje urząd miasta, to nawiązanie do innych podobnych budynków w całej Galicji oraz okazja do stworzenia „harmonijnego układu kompozycyjnego z otaczającymi go XX-wiecznymi kamieniczkami mieszczańskimi”. Pod współczesnym budynkiem zachował się okruch historii: relikty piwnic pamiętających jeszcze XVI w.

• Sprawdź także: Zamek w Muszynie odbudowany po ponad trzech stuleciach. Widowiskowa przemiana zamku na górze Baszta

– W cyklu „Metamorfozy na Plus” prezentujemy przedsięwzięcia, dzięki którym zapomniane historyczne obiekty i wnętrza otrzymują drugie życie za sprawą pasjonatów, racjonalnych biznesmenów, rzetelnych samorządowców, czy wreszcie – niespokojnych dusz... Wszyscy oni ożywiają dzięki swoim wizjom dorobek umysłów i rąk pokoleń architektów, inwestorów i budowniczych, którzy na placu budowy zostawili przed laty nadzieję, że ich dzieło ucieszy w odległej przyszłości jeszcze niejedno oko...

Odbudowa ratusza w Muszynie. Zmienił się cały rynek

Rozpoczęte w 2015 r. badania archeologiczne na obszarze muszyńskiego rynku doprowadziły do odkrycia reliktów XVI-wiecznych, kamiennych piwnic, w których niegdyś przechowywano wina. Jedna z sal pełniła też funkcje więzienia. To nad tymi piwnicami stanął później XVII-wieczny, niezachowany ratusz murowany. Piwnice zasypano w 1916 r. przy okazji rozbiórki drewnianego ratusza, jednak ich pozostałości (już bez sklepień) dotrwały do XXI w.

Ich ponowne odkrycie i zbadanie było jednym z impulsów do budowy nowego ratusza. W 2018 r. władzom Muszyny udało się pozyskać blisko 13 mln zł dofinansowania na projekt „Rewitalizacja przestrzeni uzdrowiskowej centrum Muszyny”. Wartość całego projektu wyniosła ponad 20 mln zł. Udział finansowy w inwestycji miała także spółka Muszynianka sp. z o.o.

Zakres realizacji inwestycji obejmował: (...) przebudowę nawierzchni płyty rynku, odrestaurowanie piwnic wraz z wykonaniem obiektu o funkcji kulturowej (Ratusz) uwzględniającego m.in. zagospodarowanie pomieszczeń pełniących funkcje muzealne, punktu poboru wody mineralnej, stylizowaną salę ślubów. (...) Rewitalizację ulicy Kościelnej, poprzez modernizację nawierzchni jezdni, chodnika, oświetlenia i kanalizacji burzowej

– podaje strona urzędu miasta.

Nowy budynek ratusza zaprojektowano jako nawiązujący bryłą do XIX-wiecznych budynków publicznych z rejonu Sądecczyzny. Projekt został zaakceptowany przez konserwatora zabytków. Nad jednokondygnacyjnymi piwnicami zaplanowano wysoki na prawie 12 m dwukondygnacyjny ratusz, wykonany w technologii żelbetowej, o powierzchni użytkowej 984,59 m². Obiekt nakryty został dachem o niewielkim spadku, otoczonym attyką. Budynek z zewnątrz pokryto tynkiem. Inwestycję zrealizowano w latach 2019–2021, częściowo w niełatwych pandemicznych warunkach, co przełożyło się na opóźnienie prac (pierwotnie miały zakończyć się w grudniu 2020 r.).

Znacznej przemianie uległa przestrzeń publiczna wokół obiektu. Przebudowano płytę rynku, wprowadzono nową zieleń, pojawiła się fontanna i rzeźby, wprowadzono małą architekturę (ławki, kosze, latarnie). Wyremontowano także jezdnię i chodniki ul. Kościelnej. Łącznie zmianami objęto obszar o powierzchni 1,61 ha.

• Zobacz również: Nowe życie drewnianego dworu Reyów w Sieciechowicach. Zobacz efektowne zmiany

W odrestaurowanych piwnicach – skład wina i sala tortur

Sam budynek ratusza pełni dziś przede wszystkim rolę atrakcji turystycznej, choć mieści się tu także sala ślubów, pełniąca również funkcje kulturalne. W budynku zlokalizowano małą pijalnię wody (z kranami wystającymi z rzeźbionych lwich głów), kawiarnię oraz pomieszczenia związane z obsługą turystów.

Największe atrakcje można jednak znaleźć pod ziemią. W odrestaurowanych piwnicach umieszczono skład win oraz rekonstrukcję dawnej sali tortur. Inspiracją do jej stworzenia była odkryta pod ziemią sala więzienna z pozostałościami haków i łańcuchów.

Więźniowie przetrzymywani tu byli w surowych warunkach, siedząc na wilgotnym klepisku z rękami przykutymi nad głową. Niewielkie, ogrzewane pomieszczenie nad piwnicą pełniło zapewne funkcję „więzienia górnego”, które wykorzystywano w trakcie wstępnych przesłuchań

– podaje urząd miasta.

Dziś jednak te ponure ślady historii nikogo już raczej nie straszą – piwnice są odnowione i jasno oświetlone, a zrekonstruowane pomieszczenia więzienne skąpane są w blasku kolorowych lamp. Nowy budynek na muszyńskim rynku przyciąga turystów, a wokół niego toczy się aktywne życie miasta.

Oddaliśmy w ręce mieszkańców piękny budynek, ale także teren wokół niego. Turyści, kuracjusze będą mogli w pełni korzystać z uzdrowiskowych walorów tej miejscowości

– mówił podczas uroczystości otwarcia 11 czerwca 2021 r. marszałek Witold Kozłowski.

Inne „Metamorfozy na Plus”. Zobacz najbardziej spektakularne przemiany!

W naszym cyklu „Metamorfozy na Plus” odwiedzamy miejsca, w których współcześni wizjonerzy i inwestorzy przywracają do świetności dorobek swoich poprzedników. Do tej pory zwróciliśmy uwagę m.in. na takie obiekty jak odrestaurowane dworce kolejowe, pałace, dworki, budynki fabryczne, świątynie, kamienice i domy jednorodzinne.

Chcesz zobaczyć więcej niezwykłych przemian budowli z całej Polski? Poznaj inne artykuły z cyklu „Metamorfozy na Plus”.