Osiedle SBM Torwar w Warszawie

i

Autor: Archiwum Architektury Symbolicznym wejściem na teren zespołu jest budynek usługowo-handlowy od ulicy Ludnej, ukształtowany jako dopełnienie XIX-wiecznej pierzei i tworzący urbanistyczną bramę; Fot. Marcin Czechowicz

Osiedle SBM Torwar w Warszawie

2018-10-02 13:48

Urbanistyka zespołu jest prosta i czytelna, tak naturalna, że czuje się jej zrośnięcie z tym miejscem. To jest miara dobrej architektury niezależnie od jej skali. Zespół wtapia się w otoczenie i nawiązuje z nim dialog. Widoczny jest tu wysokiej klasy warsztat projektanta i autorski detal – pisze Andrzej Bulanda.

Nazwa obiektuOsiedle SBM Torwar
Adres obiektuWarszawa, rejon ulic Solec, Ludna, Wilanowska
AutorzyKuryłowicz & Associates, architekt Ewa Kuryłowicz (generalny projektant pracowni)
Zespół projektowyarchitekci Magda Krześniak, Karolina Miklaszewska, Marek Pianko, Michał Tęskny, Piotr Kuczyński (architekt sprawdzający)
Architektura wnętrzKuryłowicz & Associates, architekci Karolina Miklaszewska
Architektura krajobrazuWizual Projekt
KonstrukcjaBiuro Projektów Budownictwa
Generalny wykonawcaFundamental Group
InwestorSBM Torwar
Projekt2005–2015
Data realizacji (początek)2015
Data realizacji (koniec)2017
Koszt inwestycjinie podano

Nieważne, czy budynek jest stary czy nowy – ważne, żeby się czuło, że stoi tu od zawsze, powiedział kiedyś Renzo Piano. Zespół mieszkalno-usługowy zlokalizowany na warszawskim Powiślu – obecnie modnej dzielnicy, przeżywającej swój renesans – to rzadki w twórczości Kuryłowicz & Associates przykład architektury podporządkowanej całkowicie otoczeniu. Architektura tła, będąca wynikiem analizy miejsca, wzbogacająca i porządkująca ważny, choć zaniedbany fragment miasta, jest udaną próbą rewitalizacji Powiśla. Jest to też kreacja nowej współczesnej jakości w miejscu, które wskutek powojennej urbanistyki zatraciło tożsamość. Nadal brakuje podobnych prób „zszywania fragmentów” miasta poprzez jego dogęszczanie. Projekt ten ma długą historię. Pracę nad nim rozpoczęto w roku 2005, jeszcze pod bezpośrednim kierunkiem Stefana Kuryłowicza. Zespół składa się z czterech budynków – trzech mieszkalnych i jednego usługowohandlowego. Operuje niewielką skalą i jest próbą uporządkowania fragmentu ulicy Solec od strony Ludnej do Rynku Soleckiego. Było to zadanie niezwykle trudne z uwagi na dominujący i narzucony w okolicy układ przestrzenny, tj. swobodną kompozycję punktowców z lat 70. XX wieku z wszechobecną bujną zielenią. W wyniku tej interwencji teren ten ma szanse odzyskać cechy miejskie w dobrym tego słowa znaczeniu i stać się klimatyczną częścią Powiśla z kulminacją w obszarze Rynku Soleckiego. Symbolicznym wejściem do zespołu od ulicy Ludnej jest budynek usługowo-handlowy ukształtowany jako dopełnienie XIX-wiecznej pierzei i tworzący urbanistyczną bramę. To on stanowi wyróżnik całego zespołu, choć jego formalny i estetyczny związek z resztą kompleksu jest luźny – w przeciwieństwie do części mieszkalnej ukształtowano go w sposób bardzo dynamiczny i ekspresyjny, z elewacjami zaprojektowanymi totalnie i bezkompromisowo z kortenu.

Osiedle SBM Torwar w Warszawie

i

Autor: Archiwum Architektury Osiedle Torwar składa się z trzech budynków mieszkalnych i budynku biurowo-usługowego; jako wykończenie budynków zastosowano szlachetne, trwałe materiały – wapień i miedzianą blachę oraz tynk; Fot. Marcin Czechowicz

Realizacja w tym kształcie nie byłaby możliwa bez świadomego inwestora. Spółdzielnia Budowlano- Mieszkaniowa TORWAR to przedsiębiorstwo szczególne. To jej strategia doprowadziła do powstania założenia o takich, a nie innych parametrach. Ma duże i cenne tereny w centrum Warszawy, z których postanowiła uczynić wartość przez dogęszczanie własnych osiedli, uzyskując w ten sposób mieszkania w atrakcyjnych lokalizacjach. Przy czym projektanci nowo powstających obiektów nie poszukują PUM-u za wszelką cenę kosztem przestrzeni wspólnych, a podejmują wyważone próby uzupełniania istniejących zespołów. Procesom tym musi towarzyszyć redukcja terenów zielonych. Tych powstawało w latach wcześniejszych, jak na centrum miasta, nawet za dużo, co rozbijało zwartość kompozycyjną układu miejskiego. Osiedle jest otwarte, jego nowa struktura włącza się w sieć starych powiązań tworząc z nią spójną całość. Urbanistyka zespołu jest prosta i czytelna, tak naturalna, że czuje się jej zrośnięcie z tym miejscem. To jest miara dobrej architektury niezależnie od jej skali.

Osiedle SBM Torwar w Warszawie

i

Autor: Archiwum Architektury Partery obiektów mieszkalnych wyposażone są w miedziane perforowane okiennice, co łączy je formalnie z budynkiem wejściowym; Fot. Marcin Czechowicz

Zespół wtapia się w otoczenie i nawiązuje z nim dialog. Widoczny jest tu wysokiej klasy warsztat projektanta i autorski detal. Kształty budynków są proste, choć nie pozbawione ozdobników, takich jak tektonicznie zdynamizowane szczyty wyróżnione aplikacjami materiałowymi. Dobór materiałów elewacyjnych wydaje się bardzo konsekwentny i dopracowany, bez manierycznych udziwnień dobrze znanych z wielu dzisiejszych realizacji mieszkaniowych. Tworzywa są szlachetne i ponadczasowe. Ciekawym rozwiązaniem, pokazującym hierarchię wartości projektowych, jest koncepcja parterów i wyeliminowanie prywatnych ogródków na rzecz przestrzeni wspólnych i zielonych. Obiekty mieszkalne w parterach wyposażone są w miedziane perforowane okiennice, co łączy je formalnie z budynkiem wejściowym. Parking podziemny jest łącznikiem między wszystkimi elementami zespołu. Poza starannie zaprojektowanymi przestrzeniami o wyrazistej i mocnej estetyce, umieszczono tu galerię reprodukcji sztychów i zdjęć pokazujących historię Powiśla, czyniąc z wnętrza czysto technicznego i funkcjonalnego przyjazną uliczkę. Warszawskie Powiśle zyskało nowy wartościowy fragment zabudowy – zaczątek kolejnych działań w rejonie Rynku Soleckiego. Widać, że nie trzeba odgradzać tego, co nowe od reszty świata. Słowa uznania za odwagę, konsekwencję i próbę pójścia pod prąd. Projekt pokazuje, że nie potrzeba krzyczeć, aby być zauważonym – architektura tła im spokojniejsza tym lepsza.

Osiedle SBM Torwar w Warszawie

i

Autor: Archiwum Architektury Osiedle nie jest grodzone, nawiązuje wysokością do sąsiadującej zabudowy, przez co naturalnie wtapia się w krajobraz; widok od ulicy Solec; po lewej kościół pw. Świętej Trójcy; Fot. Marcin Czechowicz

Założenia autorskie

Osiedle SBM Torwar, zlokalizowane przy zbiegu ulic Solec i Ludna na działce należącej do spółdzielni, składa się z trzech budynków mieszkalnych wraz z garażem podziemnym oraz budynku wielofunkcyjnego. W związku z lokalizacją w śródmiejskiej strefie, w rejonie skarpy warszawskiej i istniejącej zieleni parkowej, dążono do uzyskania wysokich walorów architektonicznych, zarówno poprzez wpisującą się w otoczenie formę oraz skalę zabudowy, jak i zastosowanie szlachetnych, trwałych materiałów wykończeniowych – wapienia, tynku, miedzianej blachy. Otwory okienne wypełniono stolarką o wysokich parametrach technicznych, w tym akustycznych, szczególnie w elewacjach od strony ulic Solec i Ludnej. W oknach tych, na balkonach i obrzeżach tarasów zastosowano balustrady ze stali nierdzewnej z wypełnieniami z przeźroczystego szkła bezpiecznego. Ściany zewnętrzne powierzchni usługowych na parterze oraz wejścia do budynków zostały wykonane w ślusarce aluminiowej ze szkleniem przeciwwłamaniowym. Wysokość budynku handlowo-usługowo-biurowego nawiązuje do sąsiednich istniejących obiektów. Jego rozczłonkowana, dynamiczna bryła w okładzinie ze stali korten, z jednej strony współgra z uporządkowaną, zwartą pierzeją domów ul. Ludnej, z drugiej zaś sygnalizuje łączność z położonym w głębi osiedlem, gdzie elewacje wykończone są miedzią w podobnym kolorze. Gabaryty obiektu wielofunkcyjnego i podwyższenie ściany ostatniej kondygnacji pozwoliły na uzyskanie właściwych proporcji sąsiadujących ze sobą w ostrej granicy budowli. Inwestor, świadomy atutów lokalizacji pawilonu w reprezentacyjnej części miasta, dążył do zrealizowania budynku służącego nie tylko mieszkańcom osiedla, ale też wszystkim warszawiakom – pawilonu wyróżniającego się wysokimi walorami funkcjonalnymi, estetycznymi i jakościowymi, w harmonijny sposób porządkującego i uzupełniającego ten fragment Powiśla.

Tomasz Gientka