Oszałamiające art nouveau w powiatowym miasteczku. Willa Wanda w Piotrkowie Trybunalskim. Secesja

2024-09-24 13:23

Wszystko tu faluje i płynie, okna mają "nerkowaty" kształt, a całość wieńczy figura kobiety siedzącej w luźnej sukni na sierpie księżyca. Czy to Wanda? Bo secesyjna willa Wanda w Piotrkowie Trybunalskim, porównywana z budynkami, zaprojektowanymi przez Antonio Gaudiego, rzekomo miała powstać dla kochanki gubernatora. Zaprojektował ją Feliks Nowicki. Dziś jest na sprzedaż. Kto uratuje to oszałamiające art nouveau?

Spacer po Galerii PLATO z Robertem Koniecznym

Secesyjna willa Wanda na sprzedaż

To jeden z tych budynków, który owszem, zachwyca, ale nie ma chętnych, by go kupić i wyremontować. Secesyjna willa Wanda w Piotrkowie Trybunalskim od lat niszczeje. Ale jeszcze się nie sypie. Najpierw był to dom mieszkalny, potem Dom Ludowy, Centralne Biuro Werbunkowe Legionów Polskich, w czasie wojny - siedziba gestapo, a w PRL - potem WKU (do 2010). Od lat nie ma nic.

W 2013 Agencja Mienia Wojskowego wystawiła willę na sprzedaż. Chętna była tylko jedna osoba. Cena: 858,5 tys. zł, ale wojsko udzieliło bonifikaty ze względu na zabytkowy charakter willi. Ostateczna cena wyniosła 650 tys. zł. Dużo czy mało? Jej budowa kosztowała ok. 2 mln zł - w przeliczeniu "na dzisiaj" - bo wtedy było to 20 tys. rubli.

CZYTAJ TEŻ:

Grand Hotel w Łodzi. To tu z balkonu śpiewał Kiepura

W 2024 willa Wanda znów trafiła na sprzedaż, a sprzedaje ją obecny właściciel, który pozostaje anonimowy. Cena? Tajemnica. Chętni? Podobno jest trzech. Nad kupnem zastanawia się m.in. samorząd. Trzymajmy kciuki. Willa warta jest troski. Po renowacji to mogłaby być prawdziwa perła. Już teraz robi wrażenie, choć dziś to niemal ruina - fachowo - budynek w złym stanie technicznym.

Historia budynku przy Dąbrowskiego 14

Willa Wanda, projekt Feliksa Nowickiego, powstała w 1904 lub 1905 roku. Wtedy ulica Dąbrowskiego nosiła nazwę Bankowa, a Piotrków był pod zaborem rosyjskim. Plotka głosiła, ze powstała dla kochanki gubernatora, co więcej, to rzekomo jej postać wieńczy fronton domu. To rzeźba kobiety siedzącej na sierpie Księżyca w luźnej sukni. Jednak tak naprawdę nie wiadomo, kim była Wanda, zaś willę dla inżyniera Edward Pętkowskiego zaprojektował "najznakomitszy wówczas piotrkowski architekt, Feliks Nowicki" - czytamy na portalu piotrkowski24.pl

Feliks Nowicki zaprojektował też monumentalny gmach sądu w Piotrkowie.

Willa w Piotrkowie przypomina budynki Antonio Gaudiego

To przez "rozfalowanie" fasady, wprowadzenie ryzalitów, zaokrąglony, "nerkowaty" kształt okien, korynckie kolumienki i balkon, a także asymetrię.

W elewacji parterowej można znaleźć elementy wzorowane na barcelońskiej kamienicy Casa Batlló autorstwa słynnego Antonia Gaudiego - porównuje Agnieszka Szóstek na łamach portalu piotrkowski24.pl. I dodaje: Wyrafinowana forma, swoboda kompozycji, asymetria i giętka płynna linia, zdobnicza oszczędność oraz szerokie otwory okienne jak najbardziej oddają wszystko to, na czym opierała się art nouveau. Co ciekawe, kamienica Casa Batlló w Barcelonie powstała w tym samym roku, w którym Feliks Nowicki zaprojektował piotrkowską willę „Wanda”. Tym samym i Piotrków nawiązał do najlepszych dzieł przełomu XIX i XX wieku.

Ornamenty: Nenufary i koniczyny, wzory geometryczne

Połączono tu motywy kwiatowe i roślinne, jak nenufary i koniczyny, z ornamentami geometrycznymi. Na jednym szczycie jest rzeźba kobiety, a na drugim napis "Wanda".

Był pomysł, by powstało tu muzeum Legionów Polskich. Czy miasto znajdzie pieniądze i wróci do tego zamiaru? 

Obowiązkiem samorządu jest dbanie o świadectwo historii naszego miasta - mówi Juliusz Wiernicki prezydent Piotrkowa, cytowany przez portal naszemiasto.pl. - Jak tylko pojawiła się informacja, że obecni właściciele chcą sprzedać willę, poprosiliśmy o ofertę. Dostaliśmy konkretną ofertę z ceną w wiadomości prywatnej, zleciliśmy też niezależną wycenę. Musimy dokładnie przemyśleć jaką funkcję może pełnić ten budynek i czy miasto stać na taki zakup. Piotrkowski samorząd nie jest obecnie przygotowany na zakup tego konkretnego budynku - przyznaje.

Obiekt jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. To jedna z najciekawszych budowli w mieście.

Willa Wanda w Piotrkowie Trybunalskim. Zdjęcia