ARCHITEKTOUR – relacja z warsztatów

i

Autor: Archiwum Architektury Uczestnicy VII edycji warsztatów. Fot. Jakub Nanowski

ARCHITEKTOUR – relacja z warsztatów

2016-07-29 12:24

Prezentujemy relację z siódmej edycji warsztatów studenckich ARCHITEKTOUR, które odbyły się w dniach 21-27 kwietnia w Gorzowie Wielkopolskim. Wydarzenie opisuje współorganizatorka warsztatów Magdalena Grzegorzewska.

Organizatorzy na miejsce VII edycji warsztatów wybrali Gorzów Wielkopolski – miasto na siedmiu wzgórzach o idealnej skali życia, dobrze skomunikowane, zielone i mające średniowieczne korzenie, ale borykające się z architektonicznym chaosem. Idealnie wpisuje się ono w profil ogólnopolskich warsztatów, które zwykle omijają wielkie metropolie, by poznać mniejsze ośrodki będące obszarami wielu problemów, zarówno natury społecznej, jak i przestrzennej. W poprzednich latach były to: Międzygórze, Kołobrzeg, Malbork, Przemyśl, Elbląg, Wałbrzych.

Stu czterdziestu studentów architektury i kierunków pokrewnych, dwunastu architektów z Polski i zagranicy, tydzień ciężkiej pracy, konsultacje społeczne, sześć tematów zaproponowanych przez władze miasta. Tak w skrócie można opisać warsztaty organizowane przez Samorządy Studentów WA Politechniki Wrocławskiej, Gdańskiej, Poznańskiej, Warszawskiej, Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz Fundacji Na Dużą Skalę i Fundacji Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu we współpracy z Urzędem Miasta Gorzowa Wielkopolskiego oraz gorzowskim oddziałem SARP. Miejscem pracy studentów był budynek starej szkoły gastronomicznej przy ulicy Kosynierów Gdyńskich, natomiast wydarzenia otwarte dla mieszkańców miasta odbywały się w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta.

Dziewięć grup projektowych pod okiem uznanych architektów i aktywistów miejskich zmierzyło się z zaproponowanymi tematami. Wybranym lokalizacjom nie przyporządkowano funkcji, studenci mieli więc dowolność, by zrealizować cel: poprawić jakość życia mieszkańców w przestrzeni miejskiej. Tematem przewodnim warsztatów było hasło Budować nowoczesne otoczenie, w którym warto pracować, mieszkać i wypoczywać. Główne zadanie grup projektowych polegało na opracowaniu koncepcji zagospodarowania obszarów kluczowych dla miasta w oparciu o potrzeby lokalnej społeczności. Tematy dotyczyły m.in. południowych brzegów Warty, bramy Starego Miasta, Starego Rynku, filharmonii jako martwej strefy miasta oraz schodów prowadzących do dużego parku i amfiteatru.

Grupa Emanuele’a Naboniego (e3lab, profesor na Duńskiej Królewskiej Akademii w Kopenhadze) podjęła się próby rozwiązania problemu zagospodarowania nabrzeża. Studenci wydzielili cztery przenikające się swobodnie strefy funkcjonalne oraz zaprojektowali kładkę na rzece – ciąg pieszo- jezdny minimalnie ingerujący w teren nabrzeża i nawiązujący do dzikiej natury. Z tym samym tematem zmierzyła się grupa pracująca pod okiem Mateusza Mastalskiego (Henning Larsen Architects), również projektując w tym miejscu kładkę, jednak w przeciwieństwie do grupy Naboniego ich punkt wyjściowy stanowiło połączenie terenu nabrzeża z różnymi punktami w mieście poprzez tworzenie spójnych traktów komunikacyjnych. Władze miasta jako ważne miejsce Gorzowa zdefiniowały również bramy Starego Miasta. Projekt opracowany pod kierunkiem Przemysława Nowaka (Mili Młodzi Ludzie) zakładał wyraźne pokazanie granic, podkreślenie istnienia Starego Miasta w przeszłości i uświadomienie młodym mieszkańcom i przyjezdnym historii miejsca. Studenci zadanie projektowe rozwiązali m.in. poprzez zastosowanie różnorodnej posadzki w zależności od historii miejsca – w tym celu wykonali też makietę w terenie w proporcjach 1:1. Grupa Karola Szparkowskiego (+48 Grupa Projektowa) uwagę skupiła na kolejnym symbolu miasta, jakim jest żużel. Zaproponowali oni kubaturę w pełni poświęconą materiałowi oraz jego historii. Oskar Grąbczewski (OVO Grąbczewscy Architekci) wraz z grupą młodych architektów podjął się wyzwania przy projektowaniu na gorzowskiej starówce. Studenci poszukiwali tożsamości obszaru, posługując się nowoczesnymi środkami wyrazu. Za największą wartość grupa uznała pustą przestrzeń, którą starali się wyeksponować, kładąc nacisk na aktywizację mieszkańców poprzez jednorazowe i cykliczne wydarzenia kulturalne. Umierające centrum Starego Miasta stanowiło również obszar rozważań grupy Jerzego Łątki (doktorant na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Delft i Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej), która przeprowadziła konsultacje z mieszkańcami i zaproponowała dwuetapowe prace nad realizacją Rynku, zaczynając od ograniczenia ruchu kołowego na tym obszarze, a kończąc na projektach małej architektury. Grupa pod kierunkiem Agnieszki Sowy-Szenk (pracownia projektowa SOWASZENK) zajęła się tzw. schodami donikąd. Zaproponowali oni uwolnienie przestrzeni przy początku ich biegu poprzez usunięcie parkingu i zorganizowanie tam otwartego wielofunkcyjnego placu. Natomiast grupa Adriana Manii (studiomania) zaproponowała przeprojektowanie schodów na punkt widokowy i miejsce spotkań. Grupa projektowania parametrycznego pod okiem duetu tutorskiego Adriana Krężlika i Kacpra Radziszewskiego (grupa Architektura Parametryczna) przy użyciu metod projektowania parametrycznego przeprowadziła symulację widoków ulicy pomiędzy filharmonią a Starym Miastem. Zaproponowali oni połączenie terenów otaczających filharmonię z miastem oraz zwiększeniu ich atrakcyjności poprzez wzbogacenie programu funkcjonalnego.

Dużym zainteresowaniem uczestników warsztatów i mieszkańców cieszyły się wykłady i wydarzenia towarzyszące. Prelekcje wygłosili m.in. plastyk miasta Poznania Piotr Libicki, autor gdańskiego teatru szekspirowskiego architekt Renato Rizzi, a także wrocławski architekt Roman Rutkowski. Goście mieli okazję obejrzeć projekcję filmu o architektce Linie Bo Bardi i porozmawiać z jego reżyserem Belindą Rukschcio.

Ostatniego dnia warsztatów odbyła się debata podsumowująca tygodniowe zmagania studentów z problemami miasta, którą poprowadził redaktor Piotr Sarzyński.

Po zakończeniu warsztatów władze miasta otrzymały opracowane przez uczestników propozycje rozwiązań i działań mających na celu poprawę jakości przestrzeni publicznych w mieście, co stanowi podstawę do dalszych dyskusji nad rozwiązaniem kluczowych problemów przestrzeni miejskiej Gorzowa Wielkopolskiego.

Nacisk położony na projektowanie dla ludzi, inspirowanie, praca zespołowa o interdyscyplinarnym charakterze szukanie rozwiązań w rozmowach z mieszkańcami i zachęcanie do zmian to tylko niektóre zagadnienia warsztatów ARCHITEKTOUR, które mają na celu rozbudzić kreatywność w młodych architektach.