Centrum Sztuki w Kaohshiung

Holenderskie biuro architektoniczne Mecanoo zaprojektowało monolityczny obiekt, łączący cztery sale koncertowe pod jednym dachem. Koncepcja zakłada podniesienie poziomu parteru i wytworzenie szeregu przenikających się przestrzeni otwartych oraz płynne powiązanie budynku z otaczającym go parkiem. Jednym z najciekawszych zadań projektowych było zdefiniowanie okładziny fasady i wielokrzywiznowej powierzchni sufitu, która przechodzi w podpory konstrukcyjne. O pomoc zwrócono się do lokalnej stoczni, która zaproponowała, aby wykorzystać stalowe płyty o grubości 6 mm, które stosuje się do budowy statków. Zewnętrzną części zadaszenia wykonano z płyt aluminiowych – pisze Radosław Stach.

Kaohsiung to drugie co do wielkości miasto na Tajwanie i jednocześnie jeden z największych portów morskich na świecie. Celem ogłoszonego w 2006 roku międzynarodowego konkursu na Narodowe Centrum Sztuki Kaohsiung było wyłonienie obiektu, który stałby się ikoną dzielnicy Weiwuying. Nowy obiekt miał stanąć na terenie zlokalizowanego w centrum parku, będącego pozostałością po bazie wojskowej z 1979 roku. Przestrzeń ta stanowi jeden z większych terenów zielonych w mieście i według założeń urbanistycznych ma nawiązywać do nowojorskiego Central Parku. Autorzy zwycięskiej pracy, holenderskie biuro Mecanoo architecten, zaproponowali monolityczny obiekt, łączący cztery sale koncertowe pod jednym dachem. Koncepcja zakładała podniesienie poziomu parteru i wytworzenie szeregu przenikających się przestrzeni otwartych oraz płynne powiązanie obiektu z otaczającym go parkiem. Zajmujące powierzchnię 141 000 m² centrum to największa tego typu konstrukcja na świecie oraz najdroższa do tej pory inwestycja rządowa na Tajwanie.

Obiekt mieści operę narodową przewidzianą na 2236 miejsc, salę koncertową na 1981, teatr na 1210, salę recitalową na 434 miejsca oraz amfiteatr uformowany w zakrzywionej formie dachu. Wnętrza, podobnie jak fasadę, charakteryzuje czystość wyrazu i minimalizm wykorzystanych materiałów, co w relacji ze skalą tworzy dojmujące wrażenie rzeźby przestrzennej. Wykonana z żywicy poliuretanowej posadzka w części publicznej (plac Banyan) prowadzi do wnętrz foyer, które zostały otynkowane i pomalowane na biało. Monochromatycznie potraktowano również wszystkie wnęki oraz galerie, jednak w silnie kontrastującej czerni. Całość łączy szara posadzka z płyt granitowych. Wnętrze sali operowej, łącznie z podłogą, wykończono panelami z drewna dębowego, które wykorzystano również w pozostałych salach. W podobnej tonacji kolorystycznej wykonano również sufit akustyczny z płyt gipsowych wzmacnianych włóknem szklanym (Glass Reinforced Gypsum). Pomimo założeń projektowych dotyczących liczby miejsc, architektom udało się zachować kameralny charakter sali operowej poprzez aranżację wnętrz tak, by żaden z foteli nie był oddalony więcej niż 38 metrów od sceny.

Konstrukcja Ze względu na skomplikowaną formę architektoniczną, a także uwarunkowania klimatyczne – wysokie temperatury, tajfuny i wynikające z nich intensywne opady oraz regularne trzęsienia ziemi – konstruktorzy z tajwańskiej firmy Supertech zdecydowali się wykorzystać do budowy system przestrzennych kratownic. Jednym z najciekawszych zadań projektowych było zdefiniowanie okładziny fasady i wielokrzywiznowej powierzchni sufitu przekrywającego przestrzeń publiczną, która przechodzi w podpory konstrukcyjne. Architekci przetestowali kilka materiałów, m.in. stiuk, beton, ceramikę, okładzinę tekstylną, a także stal i aluminium. Na początku zdecydowano się na wykończenie z ceramiki, nawiązującej do chińskiej sztuki porcelanowej craquelé. Zastosowano ją na modelu w skali 1:4 o wymiarach 20 x 3,5 m, prezentowanym podczas Salone del Mobile w Mediolanie w 2008 roku. Prototyp posłużył również do przetestowania oświetlenia, które stanowi ważny aspekt projektu, aktywizujacy przestrzeń otwartą także wieczorem. Pomimo pięknego wyrazu estetycznego, ceramika okazała się problematyczna w montażu ze względu na zbyt wysokie koszty i duże ryzyko przy doborze wykonawców. Do tego dochodził bardzo wilgotny klimat. O pomoc zwrócono się do lokalnej stoczni, która zaproponowała, aby wykorzystać stalowe płyty o grubości 6 mm, które stosuje się do budowy statków. Zewnętrzną części zadaszenia wykonano z płyt aluminiowych.

Ze względu na trudności związane z doborem materiału elewacyjnego architekci poprosili o pomoc inżynierów, którzy na co dzień pracują w przemyśle stoczniowym. Po przeanalizowaniu modelu cyfrowego w Rhino oraz Digital Project zdecydowano się na podzielenie 25 000 m² powierzchni „sufitu” na geometryczne formy o wymiarach od 1 x 3 m do 4 x 6 m, które następnie łączono w większe płaszczyzny o wymiarach ok. 5 x 8 m. Każdy panel był gięty na zimno w fabryce i dowożony na plac budowy jako gotowy element do zamontowania wraz z profilami usztywniającymi po wewnętrznej stronie. Na głównej konstrukcji stalowej za pomocą profili wiszących zamocowano 2320 paneli o łącznej masie 1520 t. Po zamontowaniu elementy zespawano ze sobą. W odpowiednich miejscach zainstalowano haki, które umożliwiają podwieszanie dekoracji i scenografii potrzebnej do przedstawień wystawianych na placu pod zadaszeniem. Podczas realizacji obiektu wypracowano nową formę współpracy międzybranżowej, w tym przypadku firm architektonicznych Mecanoo – architekt prowadzący i Archasia – architekt lokalny, inżynieryjnych Supertech – inżynier prowadzący i CDC – inżynier ds. fasady oraz stoczniowych Vuys. Budynek zdobył dotychczas takie wyróżnienia jak: 1 nagroda Cityscape Architectural Award w Dubaju, 2008; III nagroda International Design Award w Los Angeles, 2009; Chicago Athenaeum International Architecture Award, 2009; Idea-Tops Awards, 2017.