Nowy oddział Luwru w Abu Zabi jest jednym z obiektów tworzących Island Cultural District – zespół zabudowy rozciągający się wzdłuż brzegu wyspy Saadiyat. Muzeum składa się z wolno stojących budynków przekrytych niską kopułą o rozpiętości 180 m, której konstrukcję nośną zbudowano z kilku tysięcy niepowtarzalnych elementów ze stali nierdzewnej. To ażurowe zadaszenie ogranicza przenikanie energii słonecznej o 98%, a jednocześnie w charakterystyczny sposób przepuszcza światło, kształtując architekturę obiektu – o nowej realizacji studia Jeana Nouvela pisze Maciej Lewandowski.
Generalny wykonawcakonsorcjum: Arabtec
Construction LLC, San Jose SA
i Oger Abu Dhabi LLC
InwestorTDIC (Tourism
Development & Investment
Company)
Projekt oświetlenia:8’18”
Powierzchnia całkowita90000.0 m²
Powierzchnia przestrzeni ekspozycyjnej:8600 m²
Projekt (data)2006-2007
Data realizacji (początek)2013
Data realizacji (koniec)2017
Koszt inwestycji544 588 155 USD
Nowe Muzeum Luwr w Abu Zabi jest jednym z obiektów tworzących Island Cultural District – zespół zabudowy rozciągający się wzdłuż brzegu wyspy Saadiyat położonej w granicach administracyjnych stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Muzeum zlokalizowano na nabrzeżu od strony Zatoki Perskiej, obok budynków autorstwa laureatów Nagrody Pritzkera: Muzeum Guggenheima (proj. Frank Gehry), Muzeum Narodowego Szejka Zayeda (proj. Norman Foster), Centrum Sztuk Performatywnych (proj. Zaha Hadid) oraz Muzeum Morskiego (proj. Tadao Ando). Instytucja została powołana do życia na mocy umowy między rządami Francji i Emiratów Arabskich, dzięki której może oficjalnie stosować nazwę Luwr (koszt 525 mln USD), a także wypożyczać dzieła ze zbiorów i korzystać z doradztwa ekspertów paryskiego muzeum (koszt 747 mln USD). Pracownicy zostali specjalnie przeszkoleni przez francuskich profesjonalistów. Projekt koncepcyjny powstawał w latach 2006-2007, techniczny do 2012 roku, a w latach 2013-2017 trwała budowa. Już podczas realizacji inwestycja została nominowana do międzynarodowej Identity Design Award w 2015 roku i European Steel Design Award w 2017 roku.
Obiekt zlokalizowano poza linią brzegową, powierzchnię morza wciągając w kompozycję architektoniczną, dzięki czemu łodzią można dopłynąć niemal do samych galerii wystawienniczych. Muzeum tworzy zespół wolno stojących budynków powiązanych wspólnym układem otwartych dróg wewnętrznych i przekryty niską kopułą stanowiącą nawiązanie do jednego z podstawowych elementów tradycyjnego budownictwa arabskiego. Pod względem funkcjonalnym obiekt wyposażono w pełen program muzealny – 25 galerii wystawienniczych, w tym galerie wystaw stałych o powierzchni 6400 m2, w których prezentowane jest 600 dzieł, galerie wystaw czasowych, dwukondygnacyjne muzeum z ofertą specjalnie dla dzieci o powierzchni 200 m2, pracownie konserwatorskie i funkcje gastronomiczne.
Projekt wnętrz ma wzmacniać reprezentacyjny charakter obiektu. Podłogi sal ekspozycyjnych wyłożono płytami kamiennymi obramowanymi profilami z brązu, a kamień wybierano w odniesieniu do epoki, w jakiej powstały dzieła sztuki przewidziane do eksponowania w danej sali. Ściany pokryto jasnymi, refleksyjnymi okładzinami i zintegrowano w nich systemy ekspozycyjne umożliwiające elastyczność w aranżacji powierzchni wystawowej. Wnętrza doświetlono zarówno typowymi oknami umieszczonymi w ścianach, zapewniającymi powiązania widokowe z otoczeniem, jak również od góry, pośrednio przez sufity lustrzane, rozpraszające promienie słoneczne. 17 sufitów zbudowano z łącznie 25 000 paneli szklanych w 18 typach. Z ich konstrukcją zintegrowano oświetlenie sztuczne, co pozwala na płynną regulację natężenia oświetlenia pomiędzy światłem naturalnym i sztucznym.
Konstrukcja
Żelbetowe ściany tworzące wypełnione wodą morską baseny, falochrony o wysokości 4 m i słupy cumownicze – niezbędne elementy techniczne służące bezpieczeństwu budynku – umiejętnie wkomponowano w jego architekturę. Konstrukcję zabezpieczono podwójną izolacją przeciwwodną i systemem ochrony katodowej przed oddziaływaniem soli morskiej. Fundamenty i ściany wykonano w sztucznie utworzonym suchym doku, w osłonie tymczasowych wałów przeciwpowodziowych, które umożliwiły odsunięcie wód zatoki na czas budowy oraz wybranie 500 000 m3 piasku i wzniesienie konstrukcji nośnej budynku opartej na 4500 palach. Posadowienie i cała konstrukcja obiektu zapewniają jego stabilność w kierunku pionowym i poziomym – zarówno na ciężar, siły wyporu, jak i oddziaływania poziome związane z pływami oceanicznymi. Po wykonaniu konstrukcji wały rozebrano i stopniowo, w ciągu 8 kolejnych tygodni, teren ponownie zalano wodą. Aby zapewnić odpowiednią kontrolę stanu technicznego przez cały zakładany, przynajmniej stuletni, okres użytkowania, obiekt wyposażono w system monitoringu konstrukcji i wprowadzono całościową strategię eksploatacji. Budynki wystawowe obłożono elementami z betonu zbrojonego włóknem szklanym – materiału nienasiąkliwego i stabilnego wymiarowo. W połączeniu z wykładanymi kamieniem ciągami komunikacyjnymi stanowią one bufor termiczny magazynujący chłód w ciągu nocy i pochłaniający część ciepła z gorącego powietrza za dnia. Przegrody zewnętrzne zaprojektowano z dużym naciskiem na kwestie szczelności, co pozwala na kontrolę parametrów powietrza wewnętrznego. Temperatura powietrza określona na 21°C nie może się zmieniać w zakresie większym niż 1o°C, natomiast wilgotność – w zakresie większym niż 5%. Parametry mikroklimatu wewnętrznego, szczególnie w przestrzeni wystawienniczej, sprecyzowano na podstawie modelu CFD, pokazującego ruch powietrza, oraz modelu pomieszczenia wystawowego w skali 1:1, na którym określono lokalizację i kształt elementów wentylacji mechanicznej. Aby umożliwić kontrolę dopływu energii słonecznej do wnętrza, każde okno i świetlik dachowy wyposażono w potrójne rolety sterowane automatycznie.
Kopuła ma rozpiętość 180 m i obwód ponad 560 m. Podparto ją w czterech punktach na filarach w rozstawie 110 m ukrytych w konstrukcji budynków wystawowych. W jego obrębie powietrze zewnętrzne swobodnie krąży pod ażurowym zadaszeniem, które, ograniczając przenikanie energii słonecznej o 98%, przepuszcza światło, tworzy „deszcz światła” – celowo wywołane zjawisko stanowiące jedno z podstawowych założeń projektowych kształtujących architekturę obiektu. Ażur zaprojektowano na podstawie analizy pozornego ruchu słońca w ciągu całego roku za pomocą kompleksowego modelu BIM w taki sposób, żeby zapewnić łagodniejsze doświetlenie galerii, nie oświetlając bezpośrednio dzieł sztuki oraz mocniejsze doświetlenie placu i lokali gastronomicznych. Kopuła składa się z konstrukcji nośnej, obłożonej od strony zewnętrznej czterema warstwami paneli z aluminiowych profili, a od wewnętrznej czterema warstwami z profili stalowych – tworzących 7850 gwiazd o średnicy od 2 do 13 m i wadze niemal 1,5 t. Konstrukcję nośną zbudowano z kilku tysięcy niepowtarzalnych elementów ze stali nierdzewnej i montowano sekcjami na czasowych rusztowaniach przez 2 lata. Aluminium jako warstwę wykończenia dachu wybrano ze względu na wyższą odporność tego materiału na korozję wynikającą z działania przede wszystkim soli unoszących się w nadmorskim powietrzu. Obiekt zaprojektowano przy użyciu technologii BIM, która umożliwiała zarówno współpracę wielu różnych branż pracujących z różnych lokalizacji, jak również kontrolę procesu produkcji poszczególnych elementów. Analizowano w nim oświetlenie naturalne przenikające przez ażurową kopułę, oraz oddziaływanie prądów i fal morskich, co pozwoliło na zaprojektowanie konstrukcji w sposób bezpieczny i jednocześnie wykorzystanie powierzchni wody jako elementu architektonicznego. Model pozwolił ponadto na optymalizację rozwiązań technicznych i przez to również kosztów realizacji.
Najbardziej charakterystyczny element budynku – ażurowe zadaszenie; Fot. Sarah al Agroobi/ Abu Dhabi TCA - Louvre Abu Dhabi - Architect Jean Nouvel
Budynek będący częścią Island Cultural District zlokalizowano na wyspie Saadiyat u wybrzeża Abu Zabi od strony Zatoki Perskiej. Dzięki usytuowaniu go poza linią brzegową, wygląda tak, jakby unosił się nad wodą; Fot. Roland Hable/ Louvre Abu Dhabi - Architect Jean Nouvel
Muzeum składa się z wolno stojących budynków powiązanych układem dróg wewnętrznych, częściowo przekrytych ażurową kopułą; Fot. Roland Hable/ Louvre Abu Dhabi - Architect Jean Nouvel
Wewnętrzne kubiki wystawowe utrzymano w jasnej kolorystyce, dzięki czemu gra światła jest jeszcze ciekawsza. Ażurowe zadaszenie zapewnia łagodne doświetlenie galerii i mocniejsze przestrzeni pomiędzy strefami ekspozycyjnymi; Fot. Roland Hable/ Louvre Abu Dhabi - Architect Jean Nouvel
Na przeszło 97 000 m2 zlokalizowano 25 galerii wystawienniczych, w których prezentowana będzie zarówno ekspozycja własna, jak i ekspozycja wypożyczana z 13 wiodących francuskich instytucji, m.in. z paryskiego Luwru. Aktualnie muzeum zakupiło ponad 600 dzieł sztuki, a 300 otrzymało jako depozyt; Fot. Roland Hable/ Louvre Abu Dhabi - Architect Jean Nouvel
Najciekawsze zagadnienie techniczne : konstrukcja składająca się z 539 dysków o rozpiętości od 14 do 89 m opartych na stalowych kratownicach, przekrytych panelami z betonu wzmacnianego włóknem szklanym. O technicznych aspektach nowej realizacji Ateliers Jean Nouvel pisze Radosław Stach.
W dwóch tomach odnajdujemy precyzyjnie dobrane zdjęcia oraz ilustracje pojawiające się w ściśle ustalonej sekwencji – niczym kadry filmowe z napisami u dołu ekranu. Lapidarne teksty oddają esencję i specyfikę projektów, ujawniając czasem ciekawe inspiracje oraz nawiązania. Dopiero na końcu znajdują się szczegółowe opisy projektów, rysunki i dane techniczne – recenzja Bartosza i Michała Haduchów.
Nowa siedziba policji w belgijskim mieście Charleroi została zaprojektowana przez Ateliers Jean Nouvel we współpracy z biurem architektonicznym MDW. Powstał wielofunkcyjny kompleks z ogólnodostępną przestrzenią miejską, studiem choreograficznym, muzeum i piwiarnią.
Wystawa współczesnej architektury w krajach arabskich pokazywana przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej Louisiana w Kopenhadze ma na celu ukazanie kultury i tożsamości arabskiej w dobie globalnych przemian. Na wystawie zobaczyć można prace Jeana Nouvela, Henninga Larsena i wielu innych.