Stadion piłkarski w Melbourne. Projektowanie parametryczne i konstrukcja dachu

O wyjątkowości projektu pracowni Cox Architects decyduje charakterystyczna konstrukcja dachu. Zastosowane rozwiązania pozwoliły na znaczące ograniczenie zużycia materiału, a jednocześnie nadały obiektowi wyrazistą, rzeźbiarską formę

AAMI Park to zespół sportowy, którego głównym obiektem jest stadion wzniesiony specjalnie na mecze piłki nożnej i rugby, mieszczący ponad 30 000 widzów. Jego najbardziej charakterystycznym elementem jest zadaszenie trybun składające się z dwudziestu stalowych kopuł. Zasada ich budowy nawiązuje do idei kopuł geodezyjnych stworzonej przez amerykańskiego architekta Richarda Buckminstera Fullera. Kopuły w Melbourne powstały ze stalowych rur tworzących układ trójkątnych pól, a zamocowano je wspornikowo na żelbetowej konstrukcji rozwidlonych kolumn. Konstrukcję kopuł dodatkowo połączono co 26 metrów ze stalową belką obwodową podpierającą żelbetowe płyty trybun. Wysokość i wysięg zadaszenia dochodzi do 37 metrów.

Konstrukcja
Do zaprojektowania konstrukcji stalowej wykorzystano modelowanie parametryczne, które pozwala na szybką analizę alternatywnych rozwiązań geometrycznych i eksportowanie informacji do modeli konstrukcyjnych obrazujących wydajność poszczególnych propozycji. Dane geometryczne ustalone drogą modelowania parametrycznego są wykorzystywane również przy produkcji elementów i ich montażu na placu budowy. Powstające w ten sposób modele drutowe służyły zarówno konstruktorom do projektowania, jak również architektom do koordynowania projektu i zatwierdzania rozmiarów poszczególnych elementów – na przykład średnicy profili rurowych, które zmieniały się razem z  geometrią kopuł. Ostateczną geometrię przekrycia i wielkości jego elementów ustalono z uwzględnieniem walorów architektonicznych oraz zużycia materiału. Do realizacji konstrukcji nośnej zużyto 50 kg stali na m², dwukrotnie mniej niż w porównywalnych zadaszeniach o innych układach konstrukcyjnych.
Więcej informacji na temat stadionu w numerze 3/2012 miesięcznika „Architektura-murator”

Tekst: Maciej Lewandowski, opracowanie: Anna Żmijewska
Fot. Dianna Snape/ Cox Architects

Stadion piłkarski (AA MI Park)
Lokalizacja: Melbourne, stan Wiktoria, Australia
Autorzy: COX Architecture
Konstrukcja: Arup
Architektura krajobrazu: Land Design Partnership
Akustyka: Marshall Day Acoustics
Generalny wykonawca: Grocon
Inwestor: Major Projects Victoria
Powierzchnia całkowita: 55 480 m²
Liczba miejsc na trybunach: 30 500 (z możliwością rozbudowy)
Projekt: 2005
Realizacja: 2010
Koszt inwestycji: 267 500 000 AUD