Konferencja Better Urban Life zorganizowana została w październiku 2019 roku przez ambasadę Szwajcarii w Warszawie oraz Polsko-Szwajcarską Izbę Handlową we współpracy z WA PW w ramach kolejnej edycji Polish-Swiss Innovation Day. Uczestnicy spotkania razem rozmawiali o nowych pomysłach na poprawę jakości życia w miastach. Punktem wyjścia do dyskusji były dwa realizowane obecnie projekty wieżowców: w Warszawie i Zurychu. Zlokalizowany w centrum stolicy zespół biurowy Varso z 230-metrową dominantą autorstwa Foster + Partners będzie najwyższym budynkiem Unii Europejskiej, wyprzedzając dotychczasowego rekordzistę, londyński The Shard. Dwie mieszkalne wieże kompleksu Ensemble w Zurychu mają mierzyć jedynie 137 metrów, ale i tak będą najwyższe w mieście. W obu przypadkach inwestorzy wraz z architektami starali się zaoferować mieszkańcom więcej niż tylko wzbogacenie miejskiego krajobrazu o charakterystyczną formę. O warszawskim przedsięwzięciu opowiadali Jędrzej Kolesiński, architekt prowadzący z pracowni Foster + Partners, oraz Marcin Chruśliński, architekt z firmy HB Reavis, odpowiedzialnej za realizację inwestycji.
i
W skład zespołu Varso, powstającego u zbiegu ul. Chmielnej i al. Jana Pawła II, wejdą dwa budynki zaprojektowane przez studio Hermanowicz Rewski Architekci oraz wspomniana wieża Fostera. Wszystkie trzy obiekty zostaną połączone na poziomie parterów. Będzie można do nich wejść przez główne lobby w wieży, od strony Chmielnej, lub prosto z podziemnych galerii Dworca Centralnego. Chcemy, aby znalazły się tam funkcje miejskie: punkty usługowe, kawiarnie, restauracje i nieduże sklepy spożywcze, a nie kolejne centrum handlowe – zapowiadał Marcin Chruśliński. W 14-metrowym lobby pojawi się też m.in. nawiązująca do warszawskich mozaik instalacja Krystyny Wacławek, z 1900 ręcznie wyrabianych kafli, oraz dwanaście 9-metrowych drzew – wszystko po to, aby stworzyć namiastkę publicznego placu, rekompensującego utratę kolejnej wolnej przestrzeni w śródmieściu. Na dachach wysokich biurowców, skąd roztaczają się najlepsze widoki, lokowane są zwykle wieże chłodnicze. Zdecydowaliśmy, aby w tym przypadku oddać widok mieszkańcom. Na piętrach 49. i 53. zaprojektowaliśmy dwa ogólnodostępne tarasy, w tym jeden z całorocznym ogrodem – dodał Jędrzej Kolesiński. Kompleks jest już prawie na ukończeniu. Dwa niższe budynki mają zostać oddane do użytku wiosną, wieża – za rok.
i
W ramach projektu Ensemble w Zurychu oprócz wysokościowców z apartamentami powstaje z kolei także stadion na 18,5 tys. miejsc, budynek z mieszkaniami spółdzielczymi oraz przestrzenie handlowo-usługowe. Całość realizowana jest w partnerstwie publiczno-prywatnym. Władze miasta przekazały działkę pod inwestycję i zorganizowały zamknięty konkurs, w którym zwyciężyły firmy HRS Real Estate i Credit Suisse we współpracy z architektami z Bolthauser Architekten, Pool i Caruso St John Architects. Projekt musiał następnie uzyskać akceptację mieszkańców w lokalnym głosowaniu. To trzecia próba budowy stadionu w tym miejscu. Wcześniejsze koncepcje zostały odrzucone w referendach m.in. z powodu zbyt wysokich kosztów realizacji – tłumaczył Roger Boltshauser z pracowni Boltshauser Architekten. Opinię publiczną przekonał dopiero pomysł, by wzniesienie nowej areny sfinansowały komercyjne wieżowce. Stadion powinien zostać ukończony w 2022 roku. Apartamentowce i mieszkania spółdzielcze będą powstawać etapami od 2023 roku. To najlepszy sposób na rozwój i poprawę jakości naszych miast. Jeśli inwestorzy chcą stawiać kolejne biurowce czy osiedla, muszą zobowiązać się do ustępstw na rzecz mieszkańców – przekonywał Werner Huber, redaktor i krytyk architektury szwajcarskiego magazynu „Hochparterre”.
i
O tym, jak taki stan osiągnąć dyskutowali w kolejnej części spotkania m.in. Monika Konrad, dyrektor Miejskiej Pracowni Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy, Andreas Sonderegger, partner w biurze Pool Architects, Ewa Kuryłowicz, wiceprezes Kuryłowicz & Associates, Paweł Wierzbicki z firmy Schindler oraz Agnieszka Kalinowska-Sołtys, partner w APA Wojciechowski. Włoskie miasta, które tak często podziwiamy, mają bardzo rygorystyczne regulacje, obowiązujące od blisko 200 lat. Specjalnie powołane komisje obradują nawet nad tym, jak projektować fasady, by pasowały do sąsiedniej zabudowy – mówił Andreas Sonderegger, zachęcając do wprowadzenia restrykcyjnych zapisów planistycznych, ale też, wzorem Szwajcarów, organizacji większej liczby konkursów architektonicznych, również we współpracy z inwestorami. Ewa Kuryłowicz zwróciła z kolei uwagę, że jakość życia można poprawić bez ingerencji w strukturę miasta, czego przykładem położone częściowo na wzgórzach kolumbijskie Medellín, gdzie do systemu komunikacji publicznej kilka lat temu wprowadzono kolej linową. Transport uzupełniono tam też o sześciopoziomowe schody ruchome, które pokonują wysokość prawie 384 metrów. Mówiąc o dostępności musimy pamiętać o starzeniu się społeczeństwa. W Polsce wyzwaniem wciąż są pięciopiętrowe bloki bez windy, budowane w latach 50. – dodał Paweł Wierzbicki.
i
mobilności w kontekście praw i swobód obywatelskich odniósł się Jacek Szołtysek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Możliwość poruszania się tam, gdzie chcemy jest jednym z czynników warunkujących nasze poczucie szczęścia. Ale musimy zastanowić się, czy swoim woluntaryzmem nie ograniczamy mobilności innych. Samochód to najbardziej egoistyczny sposób podróżowania. Mój przez 23 godziny na dobę stoi nieużywany – przyznał, postulując rozszerzanie stref płatnego parkowania i popularyzację carsharingu, czyli systemu współdzielenia aut z innymi użytkownikami. Tymczasem liczba samochodów w Warszawie stale rośnie. Jeszcze w 2009 roku w stolicy było 400 aut na 1000 mieszkańców, dziś ta liczba przekracza 700. Zupełnie inaczej jest w Zurychu, gdzie na 1000 mieszkańców przypada jedynie 350 aut. W Polsce samochód wciąż postrzegany jest jako symbol niezależności, zresztą podobnie w Niemczech czy Rosji. Trzeba pracować nad zmianą wizerunku różnych środków transportu. W Szwajcarii ten proces rozpoczął się jakieś 30 lat temu. Obecnie komunikacją miejską i rowerem podróżują nawet członkowie rządu – mówił Werner Huber. Z własnymi problemami musi mierzyć się też uporządkowany Zurych. Miasto cały czas się rozwija, wciąż rozlewa się poza swoje granice, przez co naturalny krajobraz jest stale degradowany. Z drugiej strony, jeśli w dalszym ciągu będziemy dogęszczać Zurych, w końcu zabraknie nam miejskich przestrzeni zielonych – stwierdził Roger Boltshauser. Nie ma typowego miasta, tak jak nie ma typowego domu. Miasto to sztuczna inteligencja, która funkcjonuje tylko dzięki swoim użytkownikom, dlatego dobrze czasami z niego wyjechać, aby nabrać dystansu i podpatrywać rozwiązania, które gdzie indziej podyktowało samo życie – podsumowywał Przemo Łukasik z medusagroup.
i
