Architekci

Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego

2023-11-23 11:13

Witold Lipiński był projektantem eksperymentatorem, badającym nowe rozwiązania techniczne. Jego śmiałe projekty w większości pozostały niezrealizowane; do wyjątków należą obserwatorium na Śnieżce czy dom igloo we Wrocławiu. Koncepcje i pomysły architekta z pogranicza architektury, inżynierii i rzeźby przypomina nowa wystawa Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Spis treści

  1. Zapomniana architektura Witolda Lipińskiego?
  2. Architektura jak scenografia do filmu SF

Zapomniana architektura Witolda Lipińskiego?

Wystawa „Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego” jest pierwszą obszerną prezentacją twórczości tego architekta i naukowca, znanego przede wszystkim z dwóch śmiałych, futurystycznych realizacji: obserwatorium na Śnieżce i domu igloo we Wrocławiu. Na wystawie zobaczymy obiekty z najważniejszego okresu działalności Lipińskiego, kiedy to tworzył dzieła z pogranicza architektury, inżynierii i rzeźby. Choć sprawiają wrażenie scenografii do filmu sci-fi, kilka z nich zostało zrealizowanych, popadając przez lata w niemal całkowite zapomnienie.

Witold Lipiński zawsze chciał być gdzie indziej. Projektując, spełniał to marzenie. Projektował obiekty niemożliwe, raz po raz udowadniając, że rzeczy niemożliwych nie ma. Kiedy w polskim pejzażu dominowały prostokreślne bloki i domy kostki, kształtowane za pomocą wytycznych ekonomicznych i surowych normatywów, on proponował budynki chmury i domy statki kosmiczne. Gdy rozpędzała się prefabrykacja, a budynki zaczęto wytwarzać masowo na fabrycznych liniach produkcyjnych, marzył o tworzeniu architektury bioklimatycznej, skupiając się na kształtowaniu odpowiednich warunków dla współistnienia człowieka i przyrody – czytamy w informacji prasowej.

Architektura jak scenografia do filmu SF

Ucieczki przed światem Witold Lipiński szukał w przestworzach, oddając się największej – obok architektury – pasji: szybownictwu. Na uczelni, gdzie pracował, skupiał się na dydaktyce i pracach badawczych, w ramach których łączył zdobycze nowoczesnej inżynierii ze sztuką. Badania te zaowocowały całą serią projektów: domów jednorodzinnych, pawilonów handlowych, usługowych i gastronomicznych, w ramach których testował różnorodne nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne. Projektując, tworzył rzeczywistość alternatywną dla tej, która go otaczała.

Każdy z blisko dwudziestu prezentowanych na wystawie obiektów mógłby – na pierwszy rzut oka – uchodzić za studium scenografii do filmu science-fiction. Tym bardziej niezwykłym jest, że pięć z nich udało się zrealizować. Oprócz dzieł kanonicznych – domu własnego igloo przy ul. Stanisława Moniuszki i Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego na Śnieżce — na wystawie pokażemy dwa mniej znane wrocławskie domy jednorodzinne i dawny ośrodek wypoczynku świątecznego w Rokitkach pod Legnicą – zapowiadają kuratorzy, Michał Duda i Daria Kieżun.

Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego

i

Autor: zbiory MA Obserwatorium meterologiczne na Śnieżce, proj. Witold Lipinski, 1968-1974

Większość prezentowanych na wystawie projektów przedstawiona jest w formie oryginalnych rysunków Witolda Lipińskiego. Części towarzyszą ceramiczne modele, wykonane na potrzeby wystawy przez twórców i twórczynie z wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych. Obiekty istniejące do dziś sportretował fotograf architektury Jakub Certowicz. W przypadku dzieł Lipińskiego szczególniej niż zwykle uderza kontrast między technologiczną perfekcją projektowych obiektów a niedoskonałą materialnością dzieł zrealizowanych. Siła jego budynków — mimo kruchości w obliczu czasu — polega na sensorycznym oddziaływaniu na najbardziej pierwotne, pozaintelektualne odczuwanie przestrzeni.

Wystawa „Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego”
Kiedy: 30 listopada 2023 – 31 marca 2024 roku
Gdzie: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5
Kurator i kuratorka: Michał Duda i Daria Kieżun
Współpraca merytoryczna: Barbara Szczepańska, Misia Siennicka, Agata Gabiś
Aranżacja: Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski
Fotografie współczesne: Jakub Certowicz