Architektura humanitarna chyba nigdy jeszcze nie cieszyła się takim zainteresowaniem i międzynarodowym uznaniem jak obecnie. Prestiżowa nagroda Pritzkera dla Alejandro Araveny to kolejny wyraz przekonania, że architektura może stawiać czoła najbardziej palącym problemom współczesności. To również kolejne wyróżnienie dla Chilijczyka, który w ubiegłym roku został wybrany na kuratora nadchodzącego Biennale Architektury w Wenecji.
O aktualności zagadnień związanych ze społecznym zaangażowaniem i tworzeniem rozwiązań w sytuacjach kryzysowych świadczą także prezentacje instytucjonalne. 27 stycznia w Royal Institute of British Architects otwarto wystawę Creation from Catastrophe, gdzie obok historycznych przykładów planowania miejskiego po katastrofach, zaprezentowano współczesne projekty takich architektów i biur jak Yasmeen Lari, OMA, Toyo Ito i Shigeru Ban.
Zaangażowanie renomowanych pracowni i niesztampowy pomysł nie zawsze jednak oznaczają przepis na udany projekt społeczny. Po tym, jak 4 stycznia brytyjski The Guardian opublikował artykuł Crime in the community: when 'designer' social housing goes wrong, w internecie rozgorzała dyskusja o budownictwie socjalnym. Tekst poświęcony jest jednemu z osiedli zaprojektowanych przez znaną kanadyjską pracownię architektoniczną 5468796 Architecture. Choć początkowo reportaż miał być historią sukcesu, autorka tekstu Raja Moussaoui zmieniła swoje zamiary i opisała je jako przykład porażki architektów, a na poparcie swoich tez przytoczyła głosy rodziny stłoczonych na niewielkiej przestrzeni oraz wysokie statystyki przestępczości. Z zarzutami sformułowanymi w artykule nie zgadzają się projektanci osiedla. Pełną treść ich listu do redakcji można przeczytać na portalu archdaily.
W Polsce jednym z najważniejszych wydarzeń minionego miesiąca było otwarcie Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie. To pierwszy budynek użyteczności publicznej, a jednocześnie największy pod względem powierzchni obiekt zrealizowany przez pracownię KWK Promes. Budowę rozpoczęto w połowie 2012 roku, poszczególne jej etapy prezentowaliśmy na łamach "Architektury-murator" nr 2/2015. Na formę ukrytego pod ziemią obiektu wpływ miało niełatwe sąsiedztwo Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza - budynku rozsławionego nie tylko w Polsce, lecz także w Europie za sprawą nagrody Unii Europejskiej im. Miesa van der Rohe dla współczesnej architektury. Jak mówił podczas oprowadzania po realizacji Robert Konieczny, nowy pawilon jest hybrydą budynku i placu, przedpolem dla filharmonii. Jednocześnie jest to miejsce prezentacji wystawy poświęconej najnowszej historii Szczecina, zwłaszcza wydarzeniom związanym z oporem wobec komunistycznych władz. Odchodząc od dominującej we współczesnych muzeach strategii narracyjno-scenograficznej, założeniem twórców ekspozycji było wyeksponowanie obiektów. Oprócz dokumentów archiwalnych i pamiątek na ekspozycji znalazły się też prace współczesnych artystów, m.in. Kobasa Laksy i Roberta Kuśmirowskiego.
Również w styczniu zainaugurowano Europejską Stolicę Kultury 2016 we Wrocławiu. Jej obchody będą okazją do podjęcia szerokiej dyskusji na temat kondycji współczesnej architektury, zasad kształtowania przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, a także możliwości partycypacji społecznej w tym procesie. Jednym z najważniejszych wydarzeń Weekendu Otwarcia ESK była wystawa Made in Europe, prezentująca blisko 150 modeli oraz wizualizacje około 3000 projektów zgłoszonych do Mies van der Rohe Award od 1988 roku. Można ją oglądać we wrocławskim Muzeum Architektury jeszcze do 13 marca.
A ponadto:
- Ruszył nabór zgłoszeń do European Prize for Urban Public Space 2016. Obejmuje wszystkie rodzaje działań urbanistycznych mających na celu tworzenie, ochronę czy uzdrowienie przestrzeni publicznej w miastach w imię jej demokratycznych wartości. W tegorocznej edycji do składu sędziowskiego nagrody powołana została redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-murator” Ewa P. Porębska. Zgłoszenia można nadsyłać do 22 lutego 2016.
- Pod koniec stycznia zdemontowano neon "Grochów" umieszczony na szczycie Universamu, pierwszego dzielnicowego centrum handlowego Warszawy. To zapowiedź rychłej rozbiórki budynku, w którego miejscu wkrótce powstanie obiekt mieszkalno-usługowy projektu FS&P Arcus.
- W Gdańsku powstanie obrotowa kładka łącząca Długie Pobrzeże z północnym cyplem Wyspy Spichrzów. Autorem projektu jest Studio Bednarski Ltd z Londynu.
- Pawilon "Zodiak" otrzymał pozwolenie na budowę. W zrewitalizowanym budynku znajdzie się centrum informacji o warszawskiej architekturze oraz potencjale gospodarczym stolicy. Projekt modernizacji obiektu powstał w pracowni Kalata Architekci, natomiast teren przed pawilonem zostanie przekształcony według koncepcji biura Gowin&Siuta.
