Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku jest czwartą w historii Zachęty przeglądową wystawą poświęconą scenografii teatralnej. Jej koncepcja to autorska wizja Roberta Rumasa — artysty wizualnego i scenografa. Kurator prowadzi widzów przez 100 lat historii, budując narrację w oparciu o układ problemowo-tematyczny. Obszarem zainteresowań są m.in. pielgrzymki papieskie, wydarzenia o charakterze propagandowym i sportowym oraz protesty. Społeczny wymiar scenografii po raz pierwszy został ukazany tu razem z polską scenografią teatralną.
Wśród autorów, których prace zobaczymy na wystawie jest architekt Jerzy Gurawski, współtwórca opolskiego Teatr 13 Rzędów. Prezentowane szkice i projekty dokumentują zmienne układy przestrzeni zrealizowane w spektaklach Jerzego Grotowskiego, ale też koncepcję „teatru idealnego”, będącą podsumowaniem studiów architekta na Politechnice Krakowskiej. W realizacji „Dziadów” według Adama Mickiewicza (premiera 18.06.1961) architekt wykorzystał prostokątną podłogę teatru. Różnicując jej płaszczyznę podestami o eliptycznych konturach, stworzył otwarty układ przestrzeni łączącej scenę z widownią. Miejsca gry rozmieszczone między krzesłami dla widzów były wyznaczane światłem punktowym. Koncepcja architektoniczna, formalnie nawiązująca do plastycznych dzieł surrealistów, ideowo wynikała z przekonania, że w teatrze najpiękniejsza jest pusta przestrzeń. Architektura Jerzego Gurawskiego zrealizowana w Teatrze 13 Rzędów w 1961 roku wyprzedziła rozwój Drugiej Reformy Teatru, czerpiącej z idei pustej sceny i potencjału zawartego w rytualnym kręgu – czytamy w informacji prasowej.
Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wiekuKiedy: do 19 styczniaGdzie: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa
