Warszawskie święto architektury: czterodniowy finisaż wystawy „Plany na przyszłość | LAB”

Finisaż tegorocznej ekspozycji „Plany na przyszłość | LAB” był prawdziwym świętem architektury. Organizatorzy przygotowali cykl dyskusji, międzynarodowe warsztaty i kino letnie.

Tegoroczna wystawa „Plany na przyszłość” po raz pierwszy zorganizowana była przez warszawski oddział SARP. Na ekspozycji, prezentowanej w pawilonie Zodiak od 1 lipca do 7 sierpnia, można było zobaczyć ponad 60 nowych projektów dla stolicy autorstwa 45 pracowni architektonicznych. Od początku towarzyszyły jej liczne spotkania i dyskusje, poświęcone nie tylko wizjom rozwoju Warszawy, ale też roli, jaką architekci odgrywają w walce z różnego rodzaju kryzysami, od pandemii, przez radykalne zmiany klimatu, po konflikty zbrojne i bezprecedensowe migracje ludności. Z okazji finisażu organizatorzy przygotowali czterodniowe święto architektury. W programie były warsztaty projektowe, kino letnie, a przede wszystkim liczne dyskusje poświęcone architekturze w czasach kryzysu.

Zależy nam bardzo – i temu ma służyć Święto Architektury – żeby tę interdyscyplinarność, która dzisiaj cechuje działania architektów, zaprezentować szerokiej publiczności. Chcemy przedstawić jej nasze środowisko wychodząc z ram architektury wyłącznie warszawskiej. Pragniemy znaleźć przestrzeń na rozmowę o dobrych rozwiązaniach w architekturze. O tym, w jaki sposób odpowiada ona na ważkie tematy i jak z jej pomocą możemy tworzyć lepsze przestrzenie, a poprzez ich wpływ na użytkowników kreować bardziej szczęśliwe społeczeństwo – podsumowuje kuratorka i inicjatorka projektu, członkini zarządu OW SARP, architektka Magda Maciąg.

XXI wiek to przede wszystkim ujawnianie ścisłych połączeń architektury z innymi dziedzinami, dyskusja o wartościach, jakie powinna reprezentować, jaką rolę ma odgrywać w życiu społecznym i jej skutkach dla środowiska. Im bardziej ta dyskusja jest otwarta, tym większa szansa, że nie zgubimy się w coraz bardziej pogmatwanym i niepewnym świecie – dodaje Bogna Świątkowska z Fundacji Nowej Kultury Bęc Zmiana, która prowadziła dyskusję „Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku. 10 lat później”.

Program Święta Architektury składał się z kilku części. Pierwszą z nich było sześć debat dotyczących tematów związanych z kryzysami. Organizatorzy zaprosili do współpracy socjologów, badaczy klimatu, projektantów, urbanistów, działaczy społecznych i przedstawicieli samorządu zajmujących się miastem i architekturą. W trakcie międzynarodowego spotkania goście mogli posłuchać m.in. o rozwiązaniach architektonicznych odpowiadających na kryzys klimatyczny na świecie.

Drugim elementem finisażu była wystawa „Architekci wobec kryzysów”. Wystawa prezentowała nie tylko interwencje architektów w miejscach dotkniętych klęską, ale także możliwe rozwiązania w zakresie przyszłości architektury, takie jak wykorzystanie tektury jako materiału konstrukcyjnego czy projekt „Otwartej szkoły” zorganizowanej dla dzieci z Ukrainy w jednym z biurowców w Polsce. Szczególnym elementem wystawy był szwedzki pawilon Better Shelter. Konstrukcję może złożyć jeden człowiek, pawilon może służyć aż trzy lata, a pakowany jest jedynie w dwie paczki i wysyłany w świat, by służyć jako dom, punkt kontaktowy czy szkoła. Dotychczas na całym świecie wykorzystano już 70 tys. sztuk – wyjaśnia Marta Wójcicka, współkuratorka i producentka wystawy.

Z przyjemnością wzięliśmy udział w pierwszej edycji Święta Architektury. Cieszymy się z krytycznych dyskusji, które stawiają czoła szerszym wyzwaniom społecznym, politycznym, ekonomicznym i środowiskowym w dzisiejszym świecie. Szczególnie doceniamy wykorzystanie naszej jednostki mieszkalnej Relief Housing Unit (RHU) jako miejsca do zabawy i nauki dla ukraińskich dzieci – dodaje Christian Delacruz z Better Shelter.

W namiocie Better Shelter na terenie siedziby SARP przy ul. Foksal do końca wakacji będą się odbywały warsztaty edukacyjno-artystyczne dla dzieci z doświadczeniem uchodźczym. Tę przestrzeń na potrzeby najmłodszych umeblowała i wyposażyła IKEA.

Goście odwiedzili również wystawę „99%” brukselskiego Studio Rotor, zorganizowaną przez NIAiU i Instytut Dizajnu w Kielcach. Dzięki niej mogliśmy zobaczyć, w jaki sposób można odzyskać i przetworzyć materiały budowlane, które stanowią ogromny procent odpadów na świecie. Kolejną składową Święta był seans kina letniego, które dzięki Narodowemu Instytutowi Architektury i Urbanistyki działa w ogrodzie pałacu Zamoyskich do końca wakacji.

Święto Architektury oferowało również udział w wielu warsztatach. Uczestnicy mieli okazję nauczyć się czytać rysunki architektoniczne pod okiem architekta Macieja Drążkiewicza. Zorganizowano także zajęcia dla architektów – warsztaty studia Workplace „Jak zaprojektować lepszą przyszłość?” czy szkolenie z podstaw PR prowadzone przez Olgę Kisiel-Konopkę z agencji OKK! PR. Najmłodsi uczestniczyli ponadto w warsztatach zorganizowanych przez Jerzego Łątkę i studentów Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej, podczas których nauczyli się budować siedziska z tektury, tzw. wypoczywniki.

Organizując Święto Architektury pragnęliśmy opowiedzieć jak najszerszej publiczności o tym, jak bardzo wielowymiarowo pracują architekci, nie tylko z intencją tworzenia dobrych budynków i dobrej przestrzeni, ale także jak służą całym społecznościom. Czym jest ta dobra przestrzeń i dobra architektura? Nie ma jednej odpowiedzi, każdy użytkownik może zdefiniować ją inaczej, ważne, by uświadomić sobie, jak ważna jest jakość przestrzeni, w której żyjemy i co ją definiuje, jak na nas wpływa, jak bardzo jest ważna, to staraliśmy się uwypuklić w czasie Święta Architektury. Chcielibyśmy, by Święto Architektury w przyszłości łączyło wszystkich twórców i interesariuszy zajmujących się architekturą w Polsce, nie tylko w Warszawie. Żeby integrowało środowisko architektów, a zarazem sprawiło, że architektura stanie się zauważalnym aspektem życia mieszkańców miast, miasteczek, wsi. Mamy nadzieję, że z czasem uda nam się wypełnić nasz podstawowy cel edukacyjny i zainteresować szerokie grono odbiorców architekturą – mówi Magda Maciąg.