21.02 (zamknięcie wystawy) Monachium
Wzrost małego miasta Zlín we wschodniej części Republiki Czeskiej do największego, europejskiego centrum należącego do producenta obuwia Bata, jest unikatowym zjawiskiem nie tylko gospodarczym i społecznym, ale także architektonicznym. Zlín jest "modelowym miastem modernizmu". Wiele społecznych ideałów polityków, przedsiębiorców i architektów propagowanych jako wizjonerskie po I wojnie światowej, zostało tam zrealizowanych.
Tak więc miasto określane przez Le Corbusiera mianem "fenomenu", stało się swego rodzaju miejscem pielgrzymek dla wszystkich rodzajów zwolenników postępu w 1930 roku. Na przełomie XIX i XX wieku, małe miejsce, w którym Tomáš Bata wraz z rodzeństwem założył fabrykę obuwia w 1894 roku liczyła 3000 tysiące mieszkańców, zaś w roku 1938 liczba ta wzrosła do 43000 tysiąca. Systematycznie rozwijane miejsce z czasem przerodziło się w rodzaj ogromnego laboratorium dla życia zbiorowego i pracy, ustanawiając system, w którym całemu miastu i wszystkim jego mieszkańcom przyświecał tylko jeden cel - wzrost produkcji obuwia. Własne zaplecze socjalne, takie jak żłobki, szkoły i szpitale, domy towarowe, klub sportowy czy kino spełaniało ten cel. Architektura niejako miała również przyczynić się tworzenia nowych i lepszych miejsc pracy.
Miasto zostało podzielone na strefy przypisane do obszarów pracy, życia, wolnego czasu i ruchu. Rozdzielono funkcje odpowiadające podstawowym pojęciom nowoczesnego miasta, które zostały później powielane w „Charta of Athens“. Decydujący wpływ na wygląd miasta mieli architekci (František L. Gahura i Vladimír Karfík) - niemal wszystkie budynki użyteczności publicznej były opracowywane według modułu 6,15 na 6,15 metrów, który posłużył za standaryzację pracy i życia. Począwszy od Zlín, fabryki i całe miasta Bata wznoszono w innych krajach w podobnej estetyce.
Wystawę będącą częścią pokazu w Pradze pt. „The Bat’a Phenomenon“ (National Gallery, wiosna 2009), zrestrukturyzowano w Monachium. Za pomocą modeli, planów, obiektów, fotografii i filmów przybliżono kulturalno-połeczne życie Zlín. Ekspozycję wzbogacono o koncepcje planistyczne Le Corbusiera dla Bata - do tej pory mało znane - jak rozbudowa Zlín, standardowy plan francuskich sklepów obuwniczych, francuskie miasto satelita Hellocourt i pawilon Bata na Światowej Wystawie w Paryżu w 1937. Niektóre oryginalne rysunki Fondation Le Corbusier, czy duży model pawilonu World Fair - funkcjonujący do tej pory jedynie na planie - zostaną pokazane po raz pierwszy.
Informacje: Architekturmuseum der TU München in der Pinakothek der Moderne http://www.architekturmuseum.de/
