Książki o architekturze – nowości wydawnicze 2018

i

Autor: Archiwum Architektury

Książki o architekturze – nowości wydawnicze 2018

2018-11-21 15:12

Po latach zaległości na polskim rynku przybywa książek o architekturze. Wydawane są nie tylko pozycje klasyczne, jak prace Le Corbusiera czy Adolfa Loosa, ale też zupełnie nowe, autorstwa młodych krytyków i historyków architektury. Prezentujemy osiem wartych uwagi nowości wydawniczych.

Biblioteka Kroniki Warszawy, „Zbigniew Karpiński. Wspomnienia”, Archiwum Państwowe w Warszawie, Dom Spotkań z Historią 2018

Wspomnienia Karpińskiego to skondensowana historia architektury czasów PRL-u. W tym także nierzadkie wtedy zagraniczne kontakty: zawodowe wyprawy na Kubę, realizacja ambasady w Pekinie, Paryż, ale przede wszystkim Finlandia. Wprawdzie warszawskie realizacje nie przypominają tych z Helsinek, niemniej Karpiński chłonął klimat tamtejszej estetyki, prostoty, szacunku dla przyrody i potulnej zgody na lokalny klimat. Więcej.

Błażej Ciarkowski, „Odcienie szarości. Architekci i polityka w PRL-u”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2017

Błażej Ciarkowski, architekt i historyk sztuki z Łodzi, stworzył wciągającą opowieść o architektach tworzących w trudnych czasach PRL-u. O ich zawodowych wyborach i o dostosowywaniu się do zmiennych wiatrów historii. Autorowi książki wiedzę czerpaną ze źródeł pisanych udało się wzbogacić o informacje wydobyte z pamięci samych twórców. W latach 2011-2015 przeprowadził ponad dwie dziesiątki wywiadów z architektami, którzy projektowali pomiędzy 1945 a 1989 rokiem. Więcej.

Łukasz Drozda, „Dwa tysiące. Instrukcja obsługi polskiej urbanizacji w XXI wieku”, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana 2018

Z lektury przesiąkniętych ideologią Dwu tysięcy... Łukasza Drozdy można wynieść wrażenie, że źródłem wszelkich nieszczęść polskiej urbanizacji (może nawet bardziej urbanistyki) doby współczesnej są prawica, prawo własności (nieodmiennie z przekąsem – święte), wolny rynek, kapitalizm oraz – cytując autora – martyrologiczny i katolicki nacjonalizm. Więcej.

Le Corbusier, „Karta Ateńska”, Fundacja Centrum Architektury 2017

Dziś, gdy znów doskwiera nam urbanistyczny chaos, nieopanowane rozlewanie się miast i aż nadto widoczny staje się brak wizji rozwoju ośrodków miejskich, jest może okazja, aby zdmuchnąć kurz z Karty Ateńskiej i odprawić nad nią rytuał minionej wiary. Już sama forma polskiego wydania do tego prowokuje. Przygotowane zostało na kształt… książeczki do nabożeństwa. Więcej.

Michał Pszczółkowski, „Architektura szkolna II Rzeczypospolitej”, Księży Młyn Dom Wydawniczy 2017

Nowatorstwo książek Michała Pszczółkowskiego opiera się na drobiazgowym katalogowaniu obiektów. Tym razem daje on przegląd architektury służącej oświacie. Zamieścił tu 150 przykładów, skupiając się na budynkach wyróżniających się pod względem architektonicznym, takich, które dziś mają istotne wartości zabytkowe. Jako ich autorów odnajdziemy spore grono najlepszych architektów epoki. Więcej.

Jerzy Wowczak, „Jan Sas-Zubrzycki. Architekt, historyk i teoretyk architektury”, Towarzystwo Wydawnicze Historia Jagiellonica (Wydział Historii UJ) 2017

Analizę twórczości Sasa-Zubrzyckiego przeprowadził tu Jerzy Wowczak, praktykujący, nagradzany architekt. Z takiej perspektywy bohater książki jawi się wręcz jako prekursor krytycznego regionalizmu, architektury reinterpretującej kontekst, co prawda w duchu historycznym i wernakularnym, ale niepozbawionej oryginalności i swobody, a na pewno doskonale zbudowanej i akceptowanej przez inwestorów i użytkowników. Więcej.

Katarzyna Uchowicz, „Ariergarda modernizmu. Katalog projektów i realizacji Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy”, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 2017

W publikacji udokumentowano wszelkie przejawy działalności twórczej architektów. Zbiór objął projekty, rysunki i szkice architektoniczne, modele przestrzenne, kopie projektów, akwarele, fotografie i fotomontaże, sgraffita, patenty i prototypy mebli, a także teksty o charakterze programowym oraz publicystycznym autorstwa Bohdana Lacherta, Ireny Lachert oraz Józefa Szanajcy.

Anna Cymer, „Architektura w Polsce 1945-1989”, Fundacja Centrum Architektury 2018

Książka jest tym, co zapowiada tytuł: rozpisaną na 476 stron i 150 zdjęć, szeroką panoramą architektury powojennej Polski – od odbudowy przez socrealizm, modernizm po postmodernizm. Jak pisze autorka, „wbrew pozorom lata 1945–1989 nie były homogeniczne – realia, w jakich działali architekci, możliwości inwestycyjne, rozwiązania stylowe czy konstrukcyjne zmieniały się na przestrzeni lat. Podobnie, jak wyjątkowo wtedy istotny dla budownictwa klimat polityczny”.