Spis treści
Gdański Dom Technika - jeden z piękniejszych w Polsce. Co go łączy z Falowcem?
Przy ul. Rajskiej w Gdańsku, zasłonięty nowym budownictwem i z popularnym dyskontem na parterze (ot, znak czasów), stoi on - Dom Technika NOT. Z zewnątrz to po prostu kolejny ceglany budynek z niebieskim neonem. Dopiero po dokładniejszych oględzinach widać ciekawą konstrukcję, rytmiczny podział okien czy "atomową" metaloplastykę.
Zobacz także: Olędzcy: małżeństwo, które projektowało Trójmiasto
Budynek zaprojektowała Danuta Olędzka (jedna z autorek kultowego już Falowca) oraz Szczepan Baum, dwoje szalenie zasłużonych architektów. Projekty Bauma w bliższym lub dalszym sąsiedztwie NOT-u długo by zresztą wymieniać - od galerii handlowej cztery numery dalej po Miastoprojekt na Elżbietańskiej 6.
Ceramika o ceglanym kolorze zdobiąca ściany korytarzy wszystkich kondygnacji (oraz ścianę przy wejściu do budynku) to dzieło Andrzeja Trzaski. Wnętrza kontynuują materiały użyte przy wykańczaniu fasady - dominuje tu cegła, drewno i szkło. Punktem centralnym są oczywiście imponujące schody. Choć projekt powstał w połowie lat 60., budowa zakończyła się dopiero w 1974 roku.
NOT? No to wchodzę
Jeżeli w jakimś mieście stoi siedziba NOT - Naczelnej Organizacji Technicznej - wiadomo, że idzie za tym ciekawa modernistyczna bryła oraz dopracowane wnętrza, do których warto zajrzeć. Bydgoszcz, Olsztyn, Kielce, Gdańsk, Tychy - znak NOT to znak jakości, a w najgorszym wypadku portal do poprzedniej epoki.
Siedziby NOT łączyły w sobie funkcje biurowe i klubowe; często nadawano im nowoczesne formy podkreślające "postępowość" samej organizacji, jak i grupy zawodowej, którą reprezentowała — pisze o budynkach Anna Cymer w Architekturze w Polsce 1945-1989.
Szczęścia w tej materii wybitnie nie miał Kraków. Plany były wprawdzie ambitne - potężny wieżowiec wyrastający z obszernego pawilonu ozdobionego (prawdopodobnie) mozaiką byłby dziś niewątpliwie miejscem wielu wycieczek miłośników powojennego modernizmu - kryzys ekonomiczny zatrzymał jednak budowę, i tak na mapie miasta pojawił się słynny Szkieletor, dziś przerobiony już na poprawną architekturę biurową, którą (mówię jako rodowita Krakuska) wolelibyśmy widzieć poza centrum miasta.
Siedziba gdańskiego NOT-u znajduje się na ul. Rajskiej 6.
Źródło: Anna Cymer, Architektura w Polsce 1945-1989, wyd. Centrum Architektury, NIAiU (2019)
Zobacz także: Zieleniak czyli trzonolinowiec gdański. W PRL-u zabrakło osłon na lampy, więc użyto garnków – są tu do dziś