Co można zbudować na dachu? Są stoki narciarskie, baseny, boiska. Architekci mogą puścić wodze wyobraźni

Spis treści

1. Można projektować na dachach prawdziwe cuda
2. Na dachu spalarni odpadów w Kopenhadze powstał stok narciarski i centrum sportów
3. Marina Bay Sands w Singapurze czyli "okręt" na dachach trzech wież
4. Baseny na dachach polskich hoteli np. Mariott w Sopocie
5. Pełnowymiarowe boiska na dachach szkół 
6. Zielony dach MCK w Katowicach, czyli tam gdzie lądował... Spodek
7. Architektów ogranicza nie tylko wyobraźnia, także przepisy

Można projektować na dachach prawdziwe cuda

Architekci, wraz z rozwojem różnych technologii stosowanych w budownictwie, mogą puszczać wodze fantazji projektując budynki i wykorzystując w tych projektach także dachy. Na dachach budowane są nie tylko parki, strefy chilloutu – najbardziej spektakularne projekty to np. całoroczne stoki narciarskie czy efektowne, przeszklone baseny. Oto kilka najbardziej spektakularnych przykładów.

Na dachu spalarni odpadów w Kopenhadze powstał stok narciarski i centrum sportów

Jedną z najbardziej znanych i spektakularnych budowli, której dach wykorzystano w nieoczywisty sposób jest spalania odpadów w Kopenhadze - na wzgórzu Amager. Na jej zielonym dachu powstało funkcjonuje dzisiejsze CopenHill. To nic innego, jak dach elektrowni przekształcony w centrum sportów. Powstał tu całoroczny stok narciarski, park wspinaczkowy i ścieżki spacerowe. To miejsce udowadnia, że ekologiczne budynki mogą mieć zupełnie nową funkcję społeczną. Amager Bakke to realizacja pracowni BIG (Bjarke Ingels Group).

Budynek o łącznej powierzchni ponad 41 000 m2 mieści część produkcyjną, biura, sale konferencyjne oraz przestrzenie edukacyjne. Jego powierzchnia produkcyjna rozdzielona jest na 3 segmenty o podobnej kubaturze, zajmujące się kolejno sortowaniem śmieci, spalaniem oraz przetwarzaniem spalania w energię elektryczną oraz ciepło.

Jednak zdecydowanie najciekawszym i najbardziej widowiskowym elementem budynku jest ukośny dach. Jak już pisaliśmy na łamach Architektury Muratorplus, na ponad 9 tys. m2 duńska pracownia krajobrazu SLA, we współpracy z włoską firmą zajmującą się suchymi stokami narciarskimi, stworzyła naturalnie ukształtowany stok narciarski, o łącznej długości ponad 500 m. Ale to jeszcze nie wszystko. Tysiąc metrów kwadratowych przeznaczono na park umożliwiający wspinaczkę na sam szczyt spalarni, wraz z kawiarnią oraz tarasem widokowym. Dopełnienie stanowi najwyższa w Europie 85-metrowa ściana wspinaczkowa wzdłuż fasady.

To niewiarygodne, ale CopenHill na szczycie kopenhaskiej spalarni to obecnie kopenhaskie centrum miejskich sportów górskich z najlepszym widokiem na Kopenhagę.

• Czytaj też: Hotel Gołębiewski przy plaży w Pobierowie. Kiedy otwarcie giganta? Zaczęli rekrutować pracowników

Marina Bay Sands w Singapurze czyli "okręt" na dachach trzech wież

Chyba najbardziej widowiskowy i rozpoznawalny obiekt w Singapurze. Na dachu hotelu Marina Bay Sands w Singapurze mieści się ogromny basen. Infinity pool o długości 150 metrów rozciąga się na wysokości 57. piętra i oferuje niezrównane widoki na miasto. To kwintesencja luksusu i marzenie wielu podróżników. 

Marina Bay Sands to kompleks budynków położony nad zatoką Marina Bay w Singapurze i symbol tego miasta-państwa. Otwarto go w 2010 roku. Ośrodek obejmuje hotel z 2561 pokojami, centrum kongresowo-wystawiennicze, centrum handlowe, muzeum, duży teatr, restauracje prowadzone przez celebrytów, dwa pływające kryształowe pawilony, wystawy sztuki i nauki oraz największe na świecie kasyno w atrium. Kompleks składa się z trzech wież, na których szczycie (na wysokości około 200 m) znajduje się Sands Skypark, to jakby kładka o długości 340 metrów przypominająca okręt, a w nim - 150 metrowy basen infinity. Obiekt usytuowany jest na szczycie największej na świecie publicznej platformy wspornikowej, która wystaje ponad północną wieżę na 66 m. Ośrodek o powierzchni 20 hektarów zaprojektował Moshe Safdie.

Baseny na dachach polskich hoteli np. Mariott w Sopocie

Baseny na dachach można zobaczyć także w Polsce. Jednym z przykładów takich rozwiązań, choć oczywiście w dużo mniejszej skali jest Sopot Marriott Resort & Spa, gdzie można w sezonie popływać w basenie na dachu zbudowanego w skandynawskim stylu hotelu. Hotel powstał w 2012 roku. Zaprojektowało go biuro DiM'84 Dom i Miasto Czesław Bielecki.

Pełnowymiarowe boiska na dachach szkół 

Na dachach budynków użyteczności publicznej w Polsce również powstają obiekty sportowe. Przykładem jest Szkoła Podstawowa nr 406 w Warszawie, przy ulicy Świderskiej, projektu Bujnowski Architekci.

Na działce o powierzchni ponad 3 hektarów przy ul. Świderskiej powstała placówka dla 900 uczniów.  Obiekt funkcjonalnie podzielony jest na trzy części – szkołę, przedszkole oraz halę sportową z boiskiem na dachu (30x60m). Nawierzchnia boiska na dachu wykonana jest ze sztucznej trawy. Attyka wokół została wyposażona w piłko-chwyty o wysokości 6,5 m z ocynkowanych ogniowo dwuteowników, pomiędzy którymi rozpięta jest siatka z linek ze stali nierdzewnej. Budowa, jednej z najnowocześniejszych szkół w warszawie kosztowała nieco ponad 100 mln zł. Również obszernie pisaliśmy o tej inwestycji w Architekturze Muratorplus na etapie jej budowy.

Boisko na dachu ma też nowoczesna Szkoła Podstawowa nr 20 na os. Złocień w Krakowie. Otwarto ją w 2023 roku. Obiekt budowano dwa lata. Ma 24 sale lekcyjne, a także wspomniane boisko na dachu. Usytuowano je tam ze względu na ograniczenia terenu.

Była to inwestycja w formule „projektuj i buduj”. Projekt stworzyła i wybudowała szkołę firma Erbud SA.  Budowa kosztowała 51,4 mln zł.

Zielony dach MCK w Katowicach, czyli tam gdzie lądował... Spodek

Jeden z ładniejszych projektów, w którym rzuca się w oczy malowniczy dach z punktami widokowymi jest Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach, niedaleko Spodka w samym środku katowickiej Strefy Kultury. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych zielonych dachów na Śląsku i w Polsce. Z tymi dwoma kultowymi obiektami, które stanęły w zrewitalizowanej strefie poprzemysłowej sąsiadują jeszcze równie znane projekty znanych architektów jak  siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Muzeum Śląskiego. Projekt architektoniczny Międzynarodowego Centrum Kongresowego zdobył 1. miejsce w międzynarodowym konkursie na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej obiektu.  Zwycięski projekt MCK wykonała warszawska pracownia JEMS Architekci. Głównym założeniem było nawiązanie do modernistycznej architektury miasta oraz wkomponowanie nowego budynku tak, aby razem ze Spodkiem stworzyć przestrzeń do rekreacji i spędzania wolnego czasu. To właśnie dzięki tej idei, powstała Zielona Dolina, łącząca oba obiekty i pozwalająca na na wykorzystanie efektu synergii pomiędzy budynkami i wydarzeniami odbywającymi się na ich terenie. Taras widokowy z MCK na Spodek stał się ulubionym miejscem mieszkańców miasta. Patrząc z lotu ptaka, ma się wrażenie, że  zielona dolina między spodkiem i MCK-iem wygląda jak "przeorana" przez lądujący tu Spodek...

• Polecamy także: Najdłuższy hotel w Europie stoi w Polsce. Jednym przypomina gniazdo, innym – obwarzanek

Architektów ogranicza nie tylko wyobraźnia, także przepisy

Można powiedzieć, że wyobraźnię architektów w kontekście projektowania innych obiektów na dachach budynków ogranicza już tylko wyobraźnia. Jednak są też oczywiście ograniczenia prawne. Przede wszystkim takie, które dotyczą zagwarantowania bezpieczeństwa danej konstrukcji. bezpieczeństwo konstrukcji. Dach musi być w stanie przenieść dodatkowe obciążenia (np. ludzi, roślinność, wodę, wyposażenie sportowe). Konieczna jest w takiej sytuacji ekspertyza konstrukcyjna i często projekt wykonawczy wykonany przez uprawnionego konstruktora. Obiekty na dachu (np. park, basen, boisko) muszą także spełniać wymagania ochrony przeciwpożarowej. Często wymagane są oddzielenia ogniowe, odpowiednie materiały, instalacja hydrantowa lub inne środki zabezpieczeń. Bezpieczeństwo jest tu najważniejsze, stąd musi być zapewniona droga ewakuacyjna z dachu (np. specjalne klatki schodowe, szybkie zejścia, windy przeciwpożarowe). Dach z obiektem użytkowym wymaga odpowiedniego systemu hydroizolacji oraz termicznego zabezpieczenia. W przypadku np. basenu – systemy przeciwwodne muszą spełniać bardzo restrykcyjne normy. Również wysokość budynku po nadbudowie (np. po stworzeniu strefy na dachu) nie może przekroczyć ustaleń MPZP lub decyzji WZ. Jeśli dachowy obiekt ma wpływ na wygląd miasta (np. w strefie ochrony konserwatorskiej), może być potrzebna dodatkowa zgoda konserwatora zabytków.