Spis treści
59. edycja konkursu Dyplom Roku SARP
Już po raz 59. Zarząd Główny Stowarzyszenia Architektów Polskich zorganizował konkurs o Doroczną Nagrodę im. Zbyszka Zawistowskiego – Dyplom Roku SARP 2023 dla najlepszych prac dyplomowych wykonanych na wydziałach architektury polskich uczelni.
W tym roku prace oceniał sąd konkursowy pod przewodnictwem architektki Agnieszki Kalinowskiej-Sołtys (prezes SARP) w składzie: architekt Wojciech Bielecki, architektka Barbara Kozielewska, architektka Katarzyna Krawczyk (laureatka poprzedniej edycji Dorocznej Nagrody SARP „Dyplom Roku”), architekt Przemo Łukasik, architekt Andrzej Owczarek, architektka Dorota Szlachcic, architekt Rafał Zelent, dyrektor Rafał Gajewski (CEMEX), dyrektor Sławomir Bardziński (YAWAL) oraz sekretarze organizacyjni konkursu: architekt krajobrazu Marek Szeniawski oraz architektka Sylwia Gąsienica-Kleryk-Strynka.
Wyniki konkursu Dyplom Roku SARP 2023
5 października 25 finalistów mieli okazję zaprezentować swoje prace członkom jury. Dzień później w Łodzi odbyła się uroczystość wręczania nagród i wyróżnień laureatom konkursu Dyplom Roku 2023. Ostatecznie oprócz nagrody głównej, sąd konkursowy postanowił przyznać dwa równorzędne wyróżnienia drugiego stopnia oraz trzy równorzędne wyróżnienia pierwszego stopnia.
Grand Prix
Doroczną Nagrodę im. Zbyszka Zawistowskiego Dyplom Roku SARP 2023 w wysokości 10 000 zł przyznano architektce Ewelinie Szeląg, autorce pracy „Architektura jako Nośnik Emocji w Miejscach Pamięci. Muzeum na Westerplatte.” przygotowanej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej pod kierunkiem promotora dr inż. arch. Łukasza Piątka. W uzasadnieniach czytamy:
Czarne wspomnienia, „Czarny obiekt", czarno-biała prezentacja, skąpane w czerni wnętrza wystawy, wszystko wydaje się przemyślanym zabiegiem Autorki, aby zbudować narrację o tragedii i upamiętnić historię tego miejsca. Westerplatte to historia Polski, okupiona krwią polskich żołnierzy, ale to historia świata, światowej tragedii, która rozpoczęta wystrzałem z niemieckiego pancernika, rozlała się z tego miejsca na prawie całą kulę ziemską, wywołując konflikt światowy, przynosząc ból, cierpienie, krzywdę i dramat tak wielu istnieniom.Dziś po raz kolejny, otoczeni kontekstem nowych wojen, nowych dramatów i tragedii, nie nauczeni doświadczeniem poprzednich, stale powinniśmy podejmować próbę przeciwstawiania się im. Architektura może być jednym z narzędzi w utrwalaniu pamięci, historii i upamiętnianiu ofiar.Architektura zawsze poszukuje związku z otoczeniem i choć jej stabilność nie zawsze nadążyć może za dynamicznie zmieniającym się kontekstem, to dobrze przemyślana architektura, dobrze rozwiązana przestrzeń, uniwersalna forma i symbolika, która wywołuje emocje, może przez lata utrwalać pamięć i budować przesłanie na przyszłość.Proste środki wyrazu, pierwotna symbolika czerni i bieli, minimalna forma i detal, szara surowość betonu, wszystko igra z naszymi emocjami. „Czarny Obiekt", wysłany jako przestroga, cumować ma w wielu portach, roznosząc pamięć o tragedii. Symbolicznie powraca 25 sierpnia blokując na chwilę kanał Martwej Wisły. Cumuje przy Muzeum, by ponownie załadować genius loci Westerplatte, aby wyruszyć ponownie w kolejny rejs, roznosząc przesłanie: „Nigdy więcej wojny".
Wyróżnienia
Trzy równorzędne Wyróżnienia Pierwszego Stopnia oraz nagrody pieniężne w wysokości 2 500 zł otrzymali Nina Kamińska, Mariia Katsan i Weronika Kropidłowska. Dwa równorzędne Wyróżnienia Drugiego Stopnia oraz 1 500 zł przypadły Joannie Lipnickiej i Markowi Franciszkowi Martynowiczu.
Nina Kamińska – Wyróżnienie Pierwszego Stopnia
Projekt poruszył ważną kwestię związaną z oddziaływaniem sztucznego oświetlenia na środowisko i ludzi. Zarówno wnikliwa analiza zagadnienia, jak i zaproponowany program funkcjonalny ośrodka badawczego aż po subtelną odpowiedź architektoniczną są spójną odpowiedzią na zaproponowany temat. Wartością dodaną i dowodem wielkiego zaangażowania jest bardzo kompletny i dojrzały sposób opracowania szeroko pojętej koncepcji architektonicznej przedstawionej na podstawie dojrzałych, estetycznych środków graficznych oraz makiet.
Praca wyróżniona za szczególną wrażliwość plastyczną, umiejętnie kadrującą w formie architektonicznej uczucia towarzyszące tragedii miejsca i ludzi z nim związanych.Dojrzale tworząca obiekt wielowymiarowy, z jednej strony silnie oddziałowujący na odbiorców a z drugiej poprzez swą funkcję dający szanse nowego życie zniszczonej przestrzeni. Właściwie ujmująca w wyważonej, skromnej formie wyrazu i detalu architektonicznego, skończoną opowieść o czasie przeszłym i zarazem nowej odradzającej się teraźniejszości. Tworząca poprzez architektoniczną metaforę zabliźnionej rany przeżycie drogi w czasie. Odpowiedzialnie i bez zbędnej dosłowności dająca odbiorcy mocny bagaż emocjonalny miejsca dotkniętego wojną a jednocześnie poprzez dobrze dobraną skalę oraz wzajemną relację i proporcje poszczególnych elementów założenia, zachowująca bardzo uniwersalny i czytelny dla zwiedzającego architektoniczny język narastających emocji, świadczący o dużym wyczuciu Autora.
Praca jest próbą odpowiedzi na zagadnienie bezpiecznego azylu dla uchodźców uciekających z terenów objętych konfliktem jakim jest Jemen. Wyróżnienie zostało przyznane za dojrzałe, oparte na analizie opracowanie osady jako miejsca schronienia. Projekt swoją formą nawiązuje do lokalnej tradycji i kultury. Świadomą decyzją Autorki było stworzenie tymczasowego obozu uchodźców jako trwałej twierdzy a zarazem architektury uniwersalnej z możliwością przyszłej adaptacji. Niezwykle wrażliwa praca tworzy spójną architektonicznie przestrzeń, dostosowaną do potrzeb uchodźców.