Konkurs na projekt nowego Muzeum Architektury i Wzornictwa w Helsinkach rozstrzygnięty. Zwyciężyła fińska pracownia JKMM Architects

Koncepcja JKMM Architects okazała się najlepsza spośród 624 projektów

Międzynarodowy, otwarty konkurs na projekt nowego Muzeum Architektury i Wzornictwa w Helsinkach został rozstrzygnięty. Pięć anonimowych projektów, wybranych w grudniu 2024 roku, było rozwijanych przez kolejne pół roku. Następnie zostały zaprezentowane na miejskiej platformie Kerrokantasi („wyraź swoją opinię”), gdzie mieszkańcy mogli zapoznać się z propozycjami i przesłać swoje uwagi do 31 lipca. Zebrane opinie zostały przekazane jury, które ogłosiło zwycięski projekt we wrześniu 2025 roku. 

Czytaj także: Żyję tu, więc się wypowiem. 5 finałowych propozycji Muzeum ujrzało światło dzienne, teraz muszą przekonać do siebie mieszkańców

Zwycięzcą została fińska pracownia JKMM Architects. Ich propozycja, zgłoszona pod hasłem Kumma, okazała się najlepsza spośród 624 projektów nadesłanych z całego świata. Rozpoczęcie budowy przewidziano na 2027 rok, a zakończenie i otwarcie muzeum dla zwiedzających na rok 2030.

Kumma. Skosy i trójkątne formy elewacji przenikają do wnętrza muzeum

W tej koncepcji zwarta i niska bryła nowego Muzeum została zaprojektowana tak, żeby harmonijnie wpisać się w otaczającą tkankę miejską i nie zasłaniać widoków. Wysokość budynku wynosi +18,0 m n.p.m., czyli zaledwie o metr więcej niż pierwotny obiekt, dzięki czemu Muzeum nie dominuje nad otoczeniem.

Fasada budynku wykonana jest z jasnej, lekko kremowej cegły, odpowiadającej kolorystyce modernistycznych budynków w okolicy (biuro Alvara Aalto, Pałac czy nowe siedziby Stora Enso). Okładzina z cegły została ułożona w nieregularny sposób, z użyciem cegieł z recyklingu, spoinowanych zaprawą z dodatkiem pigmentu. Skosy i trójkątne formy elewacji przenikają do wnętrza muzeum, kształtując charakter przestrzeni oraz głównych schodów. Na piętrze wystawowym znajduje się duży taras z widokiem na morze, który płynnie przechodzi w zewnętrzną galerię i balkon.

Czytaj także: Te projekty Muzeum Sztuki Nowoczesnej nie wygrały. Zobacz, jak mogło wyglądać MSN w Warszawie

Technologie budynku zintegrowano z jego architekturą – instalacje techniczne ukryto w specjalnych przestrzeniach pod dachem, a świetlik dachowy o minimalnym spadku 2% umożliwia efektywne odprowadzanie wody i łatwą konserwację. Dobrze wentylowana ceglana fasada kieruje wodę deszczową do systemu odwodnienia, chroniąc przestrzenie wystawowe. Nachylone powierzchnie fasad mogą dodatkowo pełnić funkcję ekranów projekcyjnych.

Nowe muzeum zgromadzi kolekcję ponad 900 000 obiektów

Muzeum będzie pełnić rolę ważnego punktu orientacyjnego w mieście, a jednocześnie wpisze się w historyczną zabudowę nabrzeża South Harbor. Dzięki kompaktowej bryle zachowane zostaną kluczowe widoki z parku Tähtitorninvuori na Rynek i półwysep Katajanokka. Na najwyższym poziomie zaplanowano przestronny taras z panoramą na morze, który stanie się zewnętrzną galerią i miejscem spotkań.

Muzeum będzie gromadzić kolekcję ponad 900 000 obiektów dokumentujących historię fińskiego i nordyckiego designu – od przedmiotów codziennego użytku, przez modele i szkice, po bogate archiwa listów i fotografii. Zwiedzający zobaczą tu m.in. prace Aino i Alvara Aalto, Eero Saarinena, Maiji Isoli i Paavo Tynella, a także współczesne projekty marek takich jak Marimekko, Nokia czy Fiskars. Oprócz wystaw stałych i czasowych w budynku znajdzie się biblioteka wzornictwa, przestrzeń na programy międzynarodowe oraz ogólnodostępne udogodnienia – w tym letni taras – wspierające ideę „demokratyzacji narzędzi projektowania”, która stanowi misję instytucji.