Architekt musi twardo stąpać po ziemi, podkreślał Jerzy Gottfried, nestor polskiej architektury XX wieku. Dziś rocznica

2024-10-23 13:30

Wykorzystywał awangardowe, wizjonerskie konstrukcje cięgnowe i żelbetowe. - Tworzył zachwycające rzeźbiarską formą obiekty, które bez wątpienia można postawić w szeregu z dziełami Macieja Nowickiego, Kenzo Tange, Eero Saarinena czy Otto Freia - pisaliśmy w Architekturze w 2016, kiedy miał odbyć się benefis architekta. Jerzy Gottfried. Dziś przypada rocznica śmierci wybitnego architekta Śląska.

Spis treści

  1. Gottfried, Buszko, Franta. Niektóre wspólne projekty 
  2. Jerzy Gottfried. Projekty samodzielne
  3. Tak Izba Architektów RP podaje jego życiorys i dokonania
  4. Kapelusz, OPT, DOKP. Zdjęcia
Groby słynnych architektów cz. 1. Niezapomniani

Skromny, pragmatyczny, pomysłowy. Intelektualista, podkreślający społeczną rolę architektury. Jeden z najwybitniejszych architektów Miastoprojeku Katowice. Pochodził ze Lwowa, ale dorosłe życie spędził na Górnym Śląsku. Przez lata współpracownik duetu Buszko & Franta, z którymi tworzył słynne trio Zielone Konie.

Jerzy Gottfried zmarł 23 października 2017. Dziś przypada więc rocznica jego śmierci. Gdy zmarł, miał 95 lat.

To spod jego ręki wyszły projekty kosmicznych hal i wieżowców, które na pewno kojarzycie, a których - niestety, dziś już nie ma lub popadają w ruinę. Jak hala Kapelusz w WPKiW (Park Śląski), unikatowy ośrodek OPT z... trzema budynkami - spodkami jak ufo czy wieżowiec DOKP w Katowicach, zastąpiony przez biurowce .KTW projektu Medusa Gruop. Nie zaprojektował za to Spodka, choć brał udział w zamkniętym konkursie.

Zresztą, o tym ostatnim budynku, gdy zapadła decyzja o wyburzeniu, przyznał: - Jest mi autentycznie przykro, gdy widzę pustkę, która została po gmachu DOKP w Katowicach. Świat, który znamy się starzeje, ludzie się starzeją i rzeczy materialne też się starzeją - mówił w rozmowie z Marcinem Zasadą dla Dziennika Zachodniego.

Gottfried, Buszko, Franta. Niektóre wspólne projekty 

  • gmach Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach (1949-54)
  • Dom Kultury huty „Małapanew” w Ozimku (1949-51) 
  • Szkoła Zawodowa huty „Baildon” (Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe, 1951)
  • Dom Kultury huty „Zgoda” w Świętochłowicach
  • Teatr Ziemi Rybnickiej
  • dom wczasowy „Transportowiec” w Bielsku-Białej-Mikuszowicach  (1955-58)
  • tor łyżwiarski „Torkat” w Katowicach
  • Tychy: Domy szeregowe. Projekt i realizacja, 1958,
  •  Gliwice: Domy szeregowe. Projekt i realizacja, 1958.

Jerzy Gottfried. Projekty samodzielne

  • Ośrodek Postępu Technicznego w Katowicach
  • gmach Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Katowicach (1965-74)
  • hala „Kapelusz” w Chorzowie  (1965-67, współautor Włodzimierz Feiferek) 
  • Hala Sportowo-Widowiskowa w Sosnowcu
  • Wydział Elektryczny Politechniki Częstochowskiej (1967-70)
  • Hala „Okrąglak” w Opolu  (1965-68)
  • Hala Widowiskowo-Sportowa w Jastrzębiu-Zdroju.

Częstym przypadkiem było stosowanie nowych konstrukcji, niekiedy mających znamiona eksperymentu. W ten właśnie sposób można scharakteryzować obiekty, które wyszły spod ręki śląskiego architekta Jerzego Gottfrieda - tak trafnie scharakteryzowała jego projekty Anna Syska, znana historyczka architektury.

On sam zaś mówił, że o wartości architektury, jak i w wielu innych dziedzinach, decyduje osobowość i formacja intelektualna twórców, w tym ich związki z nauką, uczulenie na problemy społeczne, wrażliwość i wyobraźnia.

Zanikanie etosu zawodu zawsze skutkuje obniżeniem poziomu twórczości i stratą dla kultury narodowej, a w efekcie oddala osiąganie wybitnych rezultatów - mówił, cytowany w Katalogu "JERZY GOTTFRIED — ARCHITEKT", który został wydany w ramach cyklu Twórcy Śląskiej Architektury.

Podkreślał też, że jest przekonany o wyjątkowej misji architektury. - Architektura buduje pewne więzi ludzkie i więzi ludzi z przestrzenią, która ich otacza - mówił w rozmowie z Dziennikiem Zachodnim. Dodawał też: Architektura jest dla ludzi. Nie musi oferować dzieł sztuki - niech tworzy rzeczy niezbędne do życia czy wypoczynku.

Tak Izba Architektów RP podaje jego życiorys i dokonania

Urodził 29.12.1922 we Lwowie. Architekt .Członek SARP O. Katowice (od 1949). Członek Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP. Absolwent Wydziału Architektury Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1949). Status architekta twórcy. Główny projektant i kierownik pracowni w Biurze Projektów Budownictwa Ogólnego „Miastoprojekt” w Katowicach (1949-90). Członek zespołu projektowego "Zielone Konie" z Henrykiem Buszko i Aleksandrem Frantą (1949-58). Główny projektant w Pracowni Sztuk Plastycznych i Pracowni Usług Architektonicznych w Katowicach (1982-89).

 Konkursy:

  • - na projekt Ośrodka Informacyjnego i Hotelu Turystycznego "ORBIS" przy ul. Marszałkowskiej w Warszawie (1949) - współautorzy: H. Buszko, A. Franta - nagroda równorzędna;
  • - na gmach Okręgowej Rady Związków Zawodowych w Katowicach (1950) - współautorzy: H. Buszko, A. Franta - I nagroda;
  • - na projekt schroniska przy Morskim Oku w Tatrach (1953) - współautorzy: H. Buszko, A. Franta  - zakup;
  • - na projekt domu pracy twórczej architekta w Zakopanem (1956) - współautorzy: H. Buszko, A. Franta - wyróżnienie honorowe II stopnia równorzędne;
  • - SARP nr 399 - na projekt koncepcyjny centrum miasta Gliwic (1967) - współautor Jan Friedel; współpraca: Mirosława Piasecka + zespół - wyróżnienie II stopnia równorzędne.
  • Prezes ZO SARP (1953-57, 1965-67). Wiceprezes ZO SARP (1951-53). Członek GKR SARP (1978-81).

Żołnierz AK. Uczestnik Powstania Warszawskiego. Odznaczony m.in.: Krzyż Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), Srebrną Odznaką SARP, Złotą Odznaką SARP, medalem "Za osiągnięcia w dziedzinie architektury" (1976). Pochowany jest na cmentarzu przy ulicy Szpitalnej w Świętochłowicach w woj. śląskim.

Kapelusz, OPT, DOKP. Zdjęcia

Architektura Murator Google News
Autor:
Listen to "Zbigniew Maćków. Robi się gęsto" on Spreaker.