Spis treści
- Aula Kopernikańska PUM w Szczecinie. Brutalizujący projekt Mariana Rąbka
- Mister Szczecina 73: jednogłośnie Aula Kopernikańska
Aula Kopernikańska PUM w Szczecinie. Brutalizujący projekt Mariana Rąbka
Na zamówienie ówczesnej Pomorskiej Akademii Medycznej (dziś Uniwersytetu - PUM) w 1972 roku oddano do użytku Aulę Kopernikańską. Jej projekt wykonał architekt Marian Rąbek z tamtejszego Miastoprojektu, już wtedy autor Szczecińskiego Domu Sportu, Mistera Szczecina wyburzonego końcem 2023 roku. Brutalistyczne trójdzielne podpory Auli to do dziś najbardziej charakterystyczny element konstrukcji, przesłonięty jednak drzewami. Schowane głębiej szyby dają szansę zaglądnąć do środka, ukazując drewnianą stolarkę schodów i boazerię na ścianach.
Zobacz także: Grzybek Baltony. Najbardziej kosmiczny zabytek Szczecina wciąż stoi opuszczony
Nie wiadomo, kto zaprojektował wnętrze - być może sam Rąbek. Zachowane w niezmienionej formie, od efektownych schodów wyłożonych mozaiką po tabliczki informujące o zakazie palenia papierosów, robią być może jeszcze większe wrażenie niż fasada. W głównej auli, z której do dziś korzystają studenci oraz okazjonalnie pacjenci sąsiedniego szpitala, uwagę zwracają ozdobne otwory w ścianach, w rzeczywistości będące wentylacją sali.
i
Aula Kopernikańska o kubaturze ponad 5 tysięcy m³ pomimo betonowych i kamiennych elementów zachowuje lekkość. Obszerne przeszklenia nie przeszkodziły w schowaniu tu gabinetów dla wykładowców i asystentów oraz głównego pomieszczenia - sali audytoryjnej na 250 osób.
Gra kontrastami pomiędzy ciężkimi betonowymi podporami dachu a przeszkleniem elewacji, pomiędzy gładką powierzchnią fasady a urozmaiconym dachem kontynuowana jest we wnętrzu, gdzie dużą aulę zamknięto w kolejnej obłej bryle (wejścia do niej ulokowano na antresoli na piętrze). Dzięki temu można donieść wrażenie, że zamknięte "pudło" kryjące aulę zostało wstawione do szklano-betonowej szkatułki - pisze o budynku Anna Cymer.
i
Budynek postawiło Nadodrzańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego pod kierownictwem Emila Kutkowskiego.
Mister Szczecina 73: jednogłośnie Aula Kopernikańska
Budynki Mariana Rąbka aż trzykrotnie zdobywały tytuł Mistera Szczecina. Przyznawała go komisja złożona z członków "Kuriera Szczecińskiego", SARP-u Szczecin i Towarzystwa Przyjaciół Szczecina.
Aula nie miała silnej konkurencji, o czym informowało samo jury - trzy pozostałe nominowane budynki były blokami, na dodatek nieszczególnie się wyróżniającymi. W 1973 roku na dobre rozkręcało się w mieście budownictwo mieszkaniowe za sprawą wdrożenia "systemu szczecińskiego" na skalę przemysłową - to tutaj kierowano większość sił przerobowych.
Zgodność poglądów jury i Czytelników, biorących udział w plebiscycie, była jednomyślna. W efekcie zaszczytny tytuł "Mister" uzyskał budynek zbudowany na terenie II Państwowego Szpitala Klinicznego Pomorskiej Akademii Medycznej (Pomorzany). [...] Z łącznej liczby 1482 głosów, jakie wpłynęły do redakcji, aż 759 padło właśnie na ten budynek - pisano w "Kurierze Szczecińskim" (1974, nr 98).
Nawet, gdyby konkurencja była silniejsza, Aula Kopernikańska wygraną miałaby w kieszeni.
Źródła: Kurier Szczeciński (1974, nr 88, 98), Anna Cymer, Architektura w Polsce 1945-1989, wyd. Centrum Architektury, NIAiU (2019)
Zobacz także: Mozaiki Szczecińskie. Powstały w PRL-u, dziś są wizytówką miasta. Gdzie ich szukać?
