Spis treści
- Najdłuższy Falowiec w liczbach. Kiedy powstał i jaką ma długość?
- Historia najdłuższego Falowca w Gdańsku - jednego z najdłuższych budynków w Europie
- Kultowy Falowiec. Popkultura i własna wystawa
- Najdłuższy Falowiec w Polsce zostanie wyremontowany
Najdłuższy Falowiec w liczbach. Kiedy powstał i jaką ma długość?
Blok powstał w latach 1970-1973. Projektował go trzyosobowy zespół architektów - Tadeusz Różański, Janusz Morek i Danuta Olędzka. Obiekt mierzy 860 metrów długości i mieści 1792 mieszkania. Zamieszkuje go ok. 6 tysięcy osób, z czego tylko połowa na stałe. Ze względu na gabaryty nazywa się go często najdłuższym blokiem Europy, jednak nie jest to prawdą. Bez wątpienia jest najdłuższym falowcem w Polsce, a przy odpowiednich założeniach (np. ciągłość bryły bez załamań) - najdłuższym w Polsce blokiem.
Zobacz także: 10 najdłuższych budynków Europy. Część z nich stoi w Polsce
Łącznie wszystkich Falowców jest w Gdańsku osiem - siedem w Przymorzu Wielkim oraz jeden w Nowym Porcie:
- ul. Obrońców Wybrzeża 4-10,
- na ul. Piastowskiej 90,
- ul. Piastowskiej 100,
- ul. Jagiellońskiej 10,
- ul. Kołobrzeskiej 42,
- ul. Rzeczypospolitej 1,
- ul. Rzeczypospolitej 7,
- ul. Wyzwolenia 51.
Budynki o "falującej" bryle powstawały też w innych miastach Polski oraz we Włoszech.
Historia najdłuższego Falowca w Gdańsku - jednego z najdłuższych budynków w Europie
Konkurs SARP na zagospodarowanie gdańskiego Przymorza rozpisano już w latach 50. - potężne założenie miało zagwarantować lokum dla 50 tysięcy osób. Niezagospodarowana wielka powierzchnia (aż 200 hektarów) pozwalała na odważne pomysły - eksperymentalny projekt Różańskiego, Morka i Olędzkiej na najdłuższy Falowiec, który powstał 20 lat później, nie miał niestety szansy na pełną realizację w czasach PRL.
Przed i w trakcie realizacji odrzucano kolejne pomysły - aneksy jadalniane, kryte galerie, czy nawet kawiarnia na szczycie bloku to koncepcje, które w latach 70. mogłyby pewnie zostać zrealizowane na zachodzie, na polskie realia były jednak zbyt fantazyjne. Zrezygnowano również z pawilonu handlowego i kina.
i
Mimo swojego rozmiaru i długich, wąskich (ostatecznie otwartych) galerii, Falowiec wymyka się "klątwie" niebezpiecznego blokowiska. W krótkim filmie Hanny Kordalskiej-Rosiek Falowiec, mieszkańcy chwalą sobie życie w kolosie, zwracają uwagę na więzi sąsiedzkie, a pracownicy administracji z rozbawieniem i być może lekką nostalgią wspominają stawianie krzywych ścian na osiedlu przez "wczorajszych" budowlańców. Jedna z rozmówczyń, wskazując na klatkę schodową opowiada:
Mnie się wydaje, że [sąsiadka - przyp.red.] z mojej klatki, z pierwszego piętra, wyszła za mąż - tutaj, z tej klatki męża ma.
Część lokatorów wprowadziła się do bloku, gdy jego dalsze partie wciąż były w budowie. Na pomysł, by galeriowce "połamać" miał wpaść Różański - w ten sposób chciał uniknąć monotonii. Podzielił je więc na segmenty i połączył pod kątem 165 stopni.
Falowiec kultowy stawał się już początkiem lat 90. Olga Drenda w Magazynie Szum przypomina wizytę brytyjskiej Księżniczki Anny, która odwiedziła "Polską Rodzinę" na 10. piętrze Falowca i po przejażdżce windą zjadła ciasto w domu - a jakże inaczej - Kowalskich.
i
Kultowy Falowiec. Popkultura i własna wystawa
Dziś najdłuższy Falowiec Gdańska nie jest już po prostu blokiem czy ciekawostką, a obiektem kultowym wpisanym na stałe w popkulturę. Inspirował książki - Pieczeń dla Amfy Salci Hałas, Latawiec z betonu Moniki Milewskiej, Pannę Ferbelin Stefana Chwina; pojawiał się w teledyskach Elektrycznych Gitar oraz Kabe i Kizo. W 2005 roku Julita Wójcik wykonała rzeźbę Falowca z włóczki - forma wykonana z białej i różowej nitki, mierząca 8 metrów, została ostatnio pokazana na wystawie Fenomen Falowca w Gdańskiej Galerii Miejskiej.
Wystawę poświęconą najdłuższemu z gdańskich falowców odwiedziła sama Danuta Olędzka, jedna z projektantek budynku.
Najdłuższy Falowiec w Polsce zostanie wyremontowany
Falowiec na Obrońców Wybrzeża zostanie wyremontowany - zyska białą elewację, a galerie wzdłuż fasady odzyskają dawną funkcję. Przez lata zostały poprzecinane nie do końca legalnymi przegrodami, łamiącymi przepisy przeciwpożarowe. Część galerii posłużyła niektórym za przedłużenie niewielkich mieszkań.
Nie jest to przypadek odosobniony - przedzielane są galeriowce w całej Polsce, a przyczyną, jak można się domyślić, jest potrzeba większego metrażu i nierzadko poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców. Podobne przegrody montowano przez całe dekady chociażby w Przyczółku Grochowskim w Warszawie (proj. Zofia i Oskar Hansenowie), którego galerie ciągną się nieprzerwanie przez 2 kilometry. Kraty grodzące przejścia "Pekinu" zostały już otwarte.
Mimo że Falowiec powstał w ledwie 3 lata, czas trwania jego remontu oszacowano na... 8 lat.
Zobacz także: Kozia 9 w Warszawie - blok z PRL-u, który z każdego miejsca wygląda inaczej. Powstał dla ulubieńców partii
Źródła: trojmiasto.pl, Magazyn Szum, gdansk.pl, Falowiec, Hanna Kordalska-Rosiek, Anna Cymer, Architektura w Polsce 1945-1989, wyd. Centrum Architektury, NIAiU (2019)
Listen on Spreaker.
