Spis treści
- Teoria dla praktyków
- Zobacz Nordic Bemowo (Warszawa) - jedną z najnowszych realizacji studia Kuryłowicz & Associates
- Czy polska architektura nie jest już w światowej czołówce?
- Kim jest Ewa Kuryłowicz?
- Architektura-murator. Podcast 30/30
Teoria dla praktyków
Napisałam tę książkę dla architektów, którzy nie wierzą w teorię. Jest duża grupa architektów, którzy uważają, że teorią zajmują się ci, którym nie wyszło w projektowaniu albo poza pisaniem nic innego nie potrafią. A to jest zupełna nieprawda – mówi Ewa Kuryłowicz w odpowiedzi na pytanie o to, dla kogo powstała jej książka „Ludzki wymiar architektury. Teoria dla praktyki”.
Profesor zwraca uwagę, że po latach swoich badań i zainteresowania teorią architektury starała się ułatwić swoim kolegom i koleżankom zapoznanie się z tym, co w tym temacie jest najważniejsze. Jest bowiem świadoma, że wielu architektów i architektek nie ma zbyt dużo czasu na pogłębianie swojej wiedzy w tym zakresie. Zauważa też, że w Polsce jest taki kult inżyniera, rzemieślnika, który ma intuicję, ma talent i wie sam z siebie. Wszystko mu jakoś wychodzi. On nie wie dlaczego, ale to mu wychodzi fantastycznie. Tymczasem bez znajomości teorii projektowania nie można, zdaniem Kuryłowicz, być dobrym i świadomym jakości własnej pracy architektem.
Zobacz Nordic Bemowo (Warszawa) - jedną z najnowszych realizacji studia Kuryłowicz & Associates
Może więc jednak chodzi o to, że środowisko architektów ma pewien deficyt, a Filip Springer, który w swoim wywiadzie dla Dwutygodnika zarzucił sporej części architektów „niedoczytanie” i bycie „źle wyedukowanymi”:
W programach nauczania architektury nie ma filozofii, socjologii, kulturoznawstwa. Na studiach trwa łupanka, jak postawić prostą ścianę i wstawić okno
mówi Springer.
Absolutna nieprawda. Pan Springer zawsze stara się być ekstremalny, natomiast nieprawdą jest to, że nie ma tego na studiach, ponieważ jest i to od wielu, wielu lat – ripostuje natychmiast Ewa Kuryłowicz. Zwraca też uwagę, że w każdej dyscyplinie zdarzają się osoby, których działanie może się nam mniej podobać:
Idzie się do lekarza i ten ma jakiś pogląd. Pójdzie się do drugiego, a on to widzi jednak inaczej, prawda? I też można mieć wątpliwość, czy ten, którego diagnoza się nam podoba mniej, czy on jest douczony, czy niedouczony. To są generalizacje, które są nieuprawnione według mnie. I pan Springer nie powinien tak mówić, bo sam nie jest architektem, tylko socjologiem, więc on to obserwuje z zewnątrz
Czy polska architektura nie jest już w światowej czołówce?
Jeden z wątków naszej rozmowy dotyczył wypowiedzi Ewy Kuryłowicz udzielonej kilka miesięcy temu Wojciechowi Fudale. Profesor stwierdziła wówczas, że polska architektura pomiędzy rokiem 2000 a 2015 mieściła się bardzo blisko światowej czołówki. Ciekawiło mnie, czy na podstawie tego, co i jak dziś budujemy, można powiedzieć to samo.
W odpowiedzi usłyszałem, że rzeczywiście te najlepsze czasy już się skończyły. Ale nie jest to tylko kwestia jakości samych projektów, a wypadkowa tego, jak i czego oczekują dziś inwestorzy. Profesor zwraca uwagę, że w tamtym okresie mieliśmy wysyp inwestycji publicznych, w których architekci mieli więcej swobody, jeśli chodzi o koncepcję budynków. Inwestorzy prywatni, którzy często szukają architekta o nazwisku zapewniającym komercyjny sukces:
Tak było z Cosmopolitanem, który projektował Helmut Jahn. Towarową 22 też na początku zajęli się architekci z duńskiego BIG – Bjarke Ingels Group. Mieliśmy też epizod z Zahą Hadid przy Lilium Towers
Jej zdaniem odejście polskiej architektury od światowej czołówki wynika przede wszystkim z tego, że dzisiaj powstaje mniej inwestycji publicznych, które dawałyby pole do popisu rodzimemu środowisku.
Trudno było mi się zgodzić z tą oceną – zwłaszcza, że kilka tygodni temu Park Akcji Burza został uznany za najlepszą przestrzeń publiczną w Europie przez jurorów konkursu The European Prize for Urban Public Space. Profesor, potwierdzając kunszt pracowni Archigrest i topoScape, zwróciła moją uwagę na to, że mówię o inwestycji publicznej.
W odpowiedzi ja zapytałem o to, czemu tak bardzo chcieliśmy, aby Muzeum Sztuki Nowoczesnej zostało zaprojektowane przez zagranicznego architekta? Na samym początku tej inwestycji jego wielka orędowniczka – Anda Rottenberg – miała nadzieję, że jego realizacji podejmie się Frank O. Gehry, który swoim Muzeum Guggenheima zapoczątkował znany na całym świecie tzw. efekt Bilbao. Z kolei mamy też wiele przykładów architektury komercyjnej realizowanej przez polskie pracownie – chociażby Browary Warszawskie (JEMS) czy Elektrociepłownię Powiśle (APA Wojciechowski). Chciałem także dowiedzieć się, dlaczego, jej zdaniem, tak wielu prywatnych inwestorów nie wierzy w moc polskiej architektury.
Jeśli i wy chcecie poznać odpowiedzi na te pytania – zapraszam do wysłuchania tej bardzo ciekawej rozmowy.
Kim jest Ewa Kuryłowicz?
Prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz to wiceprezes w autorskiej pracowni architektury Kuryłowicz & Associates i jej Generalny Projektant. Pełni też rolę kierowniczki Zakładu Projektowania i Teorii Architektury na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Autorka lub współautorka takich obiektów, jak Budynek Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej UW w Warszawie (2023), Forum Muzyki we Wrocławiu (2015), Galeria Warmińska w Olsztynie (2014) czy Stadion Miejski w Białymstoku (2014). Pełniła także rolę lokalnego partnera w projekcie Muzeum Historii Żydów Polskich (gen. proj. Rainer Mahlamäki).
Ewa Kuryłowicz jest także wieloletnią autorką komentarzy publikowanych w naszym miesięczniku. W 2024 roku wydała książkę „Ludzki wymiar architektury. Teoria dla praktyki”.
i
Architektura-murator. Podcast 30/30
Nasz redakcyjny podcast znajdziesz we wszystkich dobrych serwisach podcastowych. Wyszukaj “Architektura-murator. Podcast 30/30” i zobacz nasze inne rozmowy - z Anną Cymer o tym, że architektoniczne dyskusje oparte o samej estetyce nie są zbyt wiele warte; ze Zbigniewem Maćkowem o tym, jak idzie w deweloperkę, z Grzegorzem Piątkiem o słusznym pięknie architektury, z Robertem Konieczny - o warunkach pracy i międzynarodowym uznaniu; Moniką Arczyńską o architektonicznej odwadze i organizowaniu konkursów; z Sylwią Goryczką z Humanscale o tym, czy umiemy dobrze siedzieć; z Markiem Chrobakiem, nowym prezesem SARP, o wyzwaniach, przed którymi stoi architektura; z Aleksandrą Wasilkowską o projektowaniu tego, co unika powszechnemu zainteresowaniu; oraz z Ewą P. Porębską - o tym, jak przeszłość miesza się z przyszłością polskiej architektury.
Podcast 30/30 to nasz redakcyjny podcast jubileuszowy. To rozmowy o doświadczeniach z przeszłości i wyzwaniach z przyszłości. Komentujemy tu architektoniczne słowa i czyny, przyglądamy się zmianom technologicznym oraz szukamy definicji piękna w niezwykle niespokojnych czasach. Architektura-murator od 30 lat towarzyszy polskiej architekturze. Prezentujemy najlepsze obiekty, inspirujemy do dyskusji i śledzimy kluczowe zmiany.
Partnerami podcastu i 30-lecia "Architektury-murator" są Dyson, Humanscale, Equitone, Fakro, Arhend oraz Isover, Weber i Rigips.
