Rozmowę z Szymonem Wojciechowskim, szefem i współwłaścicielem pracowni APA Wojciechowski, przeprowadził Artur Celiński.
APA Wojciechowski to jedna z największych pracowni architektonicznych w Polsce. Wśród jej najważniejszych realizacji znajdziemy nie tylko wieżowce i osiedla mieszkaniowe, ale też wielofunkcyjne obiekty, takie jak warszawska Elektrociepłownia Powiśle. Ostatnio pisaliśmy o tej pracowni w kontekście projektu zagospodarowania kolejnego etapu Portu Praskiego. Niebawem będzie o niej głośno z powodu oddania Muzeum Sztuki Nowoczesnej – pracownia pełniła tu rolę polskiego partnera dla amerykańskiego studia Thomas Phifer and Partners.
Nie jestem za zachowywaniem niefunkcjonalnych budynków z lat 90.
Nasza rozmowa zaczęła się od krótkiej retrospektywy, której celem było zrozumienie, dlaczego w Polsce tak często wyburza się stosunkowo młode – bo 25-30 letnie – obiekty komercyjne, jak Multikino na Ursynowie, Solpol czy Curtis Plaza. Wojciechowski podkreślał, że często wynika to z błędów projektowych, które uniemożliwiają dalsze efektywne użytkowanie budynków. Zapytany, czy mimo zmiany oczekiwań rynkowych nie czuje problemu z wyburzaniem tego typu obiektów, architekt zwrócił uwagę, że ma na ten temat zupełnie inny pogląd:
Jeżeli ktoś chce taki budynek rozebrać, to znaczy, że ma on jakąś poważną wadę, albo nasze czasy głęboko się zmieniły i taki obiekt nie ma szans przetrwać. Te budynki nie były wystarczająco otwarte na przyszłość i na modyfikację. Nie jestem za zachowywaniem ich ze względów emocjonalnych – jako np. pamiątki lat 90., nie tak świeżych budynków. Bardziej mnie boli aspekt ekologiczny."
Czy w związku z takim doświadczeniem dzisiejsza praca architektów – zwłaszcza tak wpływowych pracowni jak APA Wojciechowski – powinna polegać na przygotowywaniu bardziej wszechstronnych obiektów, nawet wbrew intencjom inwestorów?
Architektura jako biznes. Czy można dobrze zarobić na architekturze?
Zdaniem Wojciechowskiego architektura nie jest obecnie dobrym biznesem. W podcaście zaznacza, że głównym problemem jest nadmierna podaż usług architektonicznych w stosunku do popytu, co obniża ceny projektów. Chociaż zapotrzebowanie na nowe budynki jest duże, konkurencja na rynku architektury jest bardzo wysoka, co skutkuje presją na ceny i marże.
Wojciechowski wskazuje, że prowadzenie dużej pracowni, takiej jak APA Wojciechowski, wiąże się z dodatkowymi wyzwaniami, takimi jak rosnące koszty utrzymania zespołu, inwestycje w nowoczesne technologie oraz konieczność ciągłego dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych. Firma musi także mierzyć się z nowymi, mniejszymi pracowniami, które mogą być bardziej elastyczne i oferować konkurencyjne ceny.
Dwa lata temu przed pracownią zarządzaną przez Wojciechowskiego pojawiło się jeszcze jedno wyzwanie związane z agresją Rosji na Ukrainę.
Zeszły rok zamknęliśmy na minusie, głównie z powodu załamania się rynku biurowego, który od lat był jednym z naszych głównych filarów. Wojna w Ukrainie i związana z nią niepewność geopolityczna sprawiły, że fundusze inwestycyjne, które zwykle kupowały budynki w Polsce, wstrzymały się z zakupami. Deweloperzy, nie mogąc sprzedać gotowych biurowców, wstrzymali nowe projekty, a to bezpośrednio odbiło się na naszej działalności. Musieliśmy szybko przestawić się na mieszkaniówkę, co wymagało znacznych inwestycji i dodatkowych nakładów" – tłumaczy architekt.
Z podcastu dowiecie się, czy strata finansowa sprawiła, że osoby pracujące w APA Wojciechowski stały się bardziej skłonne do tworzenia architektury odpowiadającej bardziej na potrzeby maksymalizacji zysku inwestorów.
Jak sztuczna inteligencja wpłynie na przyszłość architektury?
Wojciechowski podkreśla, że jednym z głównych źródeł sukcesu jego pracowni było szybkie wdrożenie nowych technologii, takich jak AutoCAD oraz później BIM (Building Information Modeling). W latach 90. wiele pracowni architektonicznych nie stosowało jeszcze zaawansowanego oprogramowania, co dało APA Wojciechowski przewagę nad konkurencją.
Dlaczego odnieśliśmy sukces? Właśnie dlatego, że my skanujemy przyszłość – mówi wprost Wojciechowski.
Przyszłość obecnie to zaś z jednej strony odpowiedź na wyzwania klimatyczne, a z drugiej dalsze zmiany technologiczne – jak np. te wynikające z wdrażania sztucznej inteligencji. Z wypowiedzi naszego gościa wynika, że zrównoważone budownictwo w APA Wojciechowski nie jest niczym nowym.
Zaczęliśmy wdrażać zielone rozwiązania około 15 lat temu, kiedy zobaczyliśmy, że ekologia staje się nieodłącznym elementem współczesnego budownictwa. Skanowaliśmy zachodnie rynki i widzieliśmy, że zrównoważone budownictwo zaczyna nabierać znaczenia. To była decyzja podyktowana nie tylko trendem, ale też naszą wewnętrzną potrzebą odpowiedzialności – zrozumieliśmy, że problem zmian klimatycznych nie jest fikcją, ale realnym wyzwaniem, przed którym stoimy" – tłumaczy architekt.
W jaki sposób APA Wojciechowski patrzy na przyszłość rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji? Co wynika z analizy opartej na skanowaniu przyszłości, które w przeszłości zapewniało tej firmie przewagę w architektonicznym biznesie? Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.
i
Architektura-murator. Podcast 30/30
Nasz redakcyjny podcast znajdziesz we wszystkich dobrych serwisach podcastowych. Wyszukaj “Architektura-murator. Podcast 30/30” i zobacz nasze inne rozmowy - ze Zbigniewem Maćkowem o tym, jak idzie w deweloperkę, z Grzegorzem Piątkiem o słusznym pięknie architektury, z Robertem Konieczny - o warunkach pracy i międzynarodowym uznaniu; Moniką Arczyńską o architektonicznej odwadze i organizowaniu konkursów; z Markiem Chrobakiem, nowym prezesem SARP, o wyzwaniach, przed którymi stoi architektura; z Aleksandrą Wasilkowską o projektowaniu tego, co unika powszechnemu zainteresowaniu; oraz z Ewą P. Porębską - o tym, jak przeszłość miesza się z przyszłością polskiej architektury.
Podcast 30/30 to nasz redakcyjny podcast jubileuszowy. To rozmowy o doświadczeniach z przeszłości i wyzwaniach z przyszłości. Komentujemy tu architektoniczne słowa i czyny, przyglądamy się zmianom technologicznym oraz szukamy definicji piękna w niezwykle niespokojnych czasach. Architektura-murator od 30 lat towarzyszy polskiej architekturze. Prezentujemy najlepsze obiekty, inspirujemy do dyskusji i śledzimy kluczowe zmiany.
Partnerami podcastu i 30-lecia "Architektury-murator" są Dyson, Humanscale, Equitone, Fakro, Arhend oraz Isover, Weber i Rigips.
