Kopiujemy innych zamiast szukać własnego głosu - mówi Czesław Bielecki. Jak reaguje na krytyczne słowa pod swoim adresem?

Spis treści

1. Osobiste spotkanie z człowiekiem, który "mówi o mieście jak o kolażu"
2. Czy architektura w Polsce to wciąż „second hand”?
3. Architektura-murator. Podcast 30/30

Osobiste spotkanie z człowiekiem, który "mówi o mieście jak o kolażu"

Czy przez ostatnie 30 lat polska architektura rzeczywiście zrobiła krok naprzód? A może wciąż poruszamy się po tych samych koleinach, kopiując pomysły z zagranicy, zamiast szukać własnego głosu? Gościem tego odcinka podcastu jest Czesław Bielecki – architekt, publicysta, były poseł i niezmiennie przenikliwy komentator przestrzeni, która nas otacza.

Czytaj także: „ArchiKod” Czesława Bieleckiego: słowo od autora

 Z Arturem Celińskim wracają do wywiadu opublikowanego w pierwszym numerze Architektury-murator w 1994 roku, by sprawdzić, co się przez te trzy dekady zmieniło – i co niestety zostało po staremu. Padają mocne słowa o kondycji zawodu architekta, braku środowiskowej solidarności i deficycie odpowiedzialności po stronie decydentów.

Ale to nie jest tylko rozmowa o systemie. To także bardzo osobiste spotkanie z człowiekiem, który od lat 70. mówił o mieście jako kolażu, a dziś – z pamięcią słonia, jak sam przyznaje – rozlicza nie tylko innych, ale i samego siebie. Czesław Bielecki nie ucieka od kontrowersji: odnosi się do krytyki własnych realizacji, w tym budynku TVP, określanego kiedyś mianem „Gargamela XXI wieku”. Mówi wprost: to nie był projekt z drugiej ręki. I to właśnie odwaga, by projektować samodzielnie, a nie z katalogu trendów, bywa w Polsce karana – przez środowisko i przez opinię publiczną.

Czy architektura w Polsce to wciąż „second hand”?

W podcaście pojawiają się też kulisy błyskawicznego konkursu na Muzeum Bitwy Warszawskiej w Ossowie – decyzji, która spotkała się z ostrą reakcją środowisk architektonicznych. Bielecki tłumaczy, dlaczego nie miał wątpliwości, by wziąć udział w procedurze, którą wielu uznało za naruszenie reguł gry. I zarazem pyta: a gdzie byli ci, którzy dziś najgłośniej protestują, kiedy realnie decydowano o lokalizacji i formie upamiętnienia jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Polski?

Czytaj także: Piotr Grochowski: Odzyskany element traktuję jak surowiec, nie odpad. Z krzesła bez atestu można korzystać przez 30 lat

Rozmowa zatacza szerokie kręgi: od jakości edukacji architektonicznej, przez rolę konkursów, po definicję ulicy w polskim prawie (spoiler: takiej definicji wciąż nie mamy). Padają nazwiska Hansenów, Gehry’ego, Springera, Kuryłowiczów i Pniewskiego, ale też autorów klasycznych pozycji, które dopiero niedawno zaczęto w Polsce wydawać – Jane Jacobs, Colin Rowe, Kevin Lynch. To rozmowa, w której historia przenika się z teraźniejszością, a osobiste doświadczenie z bardzo konkretnymi tezami o tym, co zawiodło – i dlaczego.

Czy architektura w Polsce to wciąż „second hand”? Czy architekt ma w ogóle szansę działać w systemie, który nie zapewnia mu partnerów do rozmowy – ani po stronie inwestora, ani urzędu, ani środowiska zawodowego? A może to właśnie teraz jest moment, by na nowo postawić pytania o misję i odpowiedzialność architektów, urbanistów i polityków?

„To nie kryzys, to rezultat” – mówi Bielecki, cytując Kisiela. Ale zaraz potem dodaje, że nie chodzi tylko o narzekanie. Bo jeśli coś jeszcze można zmienić, to trzeba najpierw zrozumieć, dlaczego przez trzy dekady tak niewiele udało się przepracować.

🎙 Posłuchaj tej rozmowy, jeśli interesuje Cię nie tylko architektura, ale też mechanizmy, które wpływają na to, jak wygląda Polska.

To opowieść o ambicjach i ich braku. O osamotnieniu w zawodzie, który powinien być drużyną. O pytaniach, które wciąż czekają na odpowiedź.

Architektura-murator. Podcast 30/30

Nasz redakcyjny podcast znajdziesz we wszystkich dobrych serwisach podcastowych. Wyszukaj “Architektura-murator. Podcast 30/30” i zobacz nasze inne rozmowy - z Ewą Kuryłowicz o teorii i praktyce architektury; z Anną Cymer o tym, że architektoniczne dyskusje oparte o samej estetyce nie są zbyt wiele warte; ze Zbigniewem Maćkowem o tym, jak idzie w deweloperkę, z Grzegorzem Piątkiem o słusznym pięknie architektury, z Robertem Konieczny - o warunkach pracy i międzynarodowym uznaniu; Moniką Arczyńską o architektonicznej odwadze i organizowaniu konkursów; z Sylwią Goryczką z Humanscale o tym, czy umiemy dobrze siedzieć; z Markiem Chrobakiem, nowym prezesem SARP, o wyzwaniach, przed którymi stoi architektura; z Aleksandrą Wasilkowską o projektowaniu tego, co unika powszechnemu zainteresowaniu; oraz z Ewą P. Porębską - o tym, jak przeszłość miesza się z przyszłością polskiej architektury.

Podcast 30/30 to nasz redakcyjny podcast jubileuszowy. To rozmowy o doświadczeniach z przeszłości i wyzwaniach z przyszłości. Komentujemy tu architektoniczne słowa i czyny, przyglądamy się zmianom technologicznym oraz szukamy definicji piękna w niezwykle niespokojnych czasach. Architektura-murator od 30 lat towarzyszy polskiej architekturze. Prezentujemy najlepsze obiekty, inspirujemy do dyskusji i śledzimy kluczowe zmiany.