Spis treści
- Historia Pałacu Ślubów w Częstochowie. Kto stoi za projektem?
- Pałac Ślubów w Częstochowie - zdjęcia
- Wnętrza Pałacu Ślubów - czy częstochowski USC można bez problemu zwiedzić?
- Polskie Pałace Ślubów - pięknych wnętrz było więcej
Historia Pałacu Ślubów w Częstochowie. Kto stoi za projektem?
Niewiele jest w Częstochowie tak wyróżniających się budynków. Za projekt "okrąglaka" odpowiada Włodzimierz Ściegienny z Miastoprojektu Częstochowa. Obiekt przy ul. marszałka Ferdynanda Focha w rok oddano do użytku - w 1980 r. odbywały się tu już pierwsze śluby.
Zobacz także: W cieniu Piramid. Ustroń Jaszowiec - ambitny projekt i zapomniane uzdrowisko; wciąż niszczeje
Wnętrza to dzieło większego zespołu - projektowali je Władysław Noworyta i Tadeusz Skurkiewicz; witraże stworzyła Karolina Ściegienna, żona architekta. Płaskorzeźby przy wejściu przedstawiające kobiety, mężczyzn i dzieci (oraz kota) w orszaku ślubnym to prace Włodzimierza Ściegiennego oraz Józefa Potępy i Wiesława Bielaka, krakowskich rzeźbiarzy. Posadzki wyłożono marmurem Biała Marianna a ściany i filary - marmurem bolechowickim.
i
Rotunda o zygzakowatym obrysie ma średnicę 33 metrów, składa się z trzech poziomów (jeden podziemny). Charakterystyczna klatka schodowa z krętymi schodami wyposażona została w żyrandol wysoki na 11 metrów, z kolorowymi witrażami zdobiącymi część na parterze. Potężne oświetlenie wieńczą znaki zodiaku w pomieszanej w trakcie realizacji kolejności. Śluby odbywają się na piętrze - to tutaj Ściegienny zaprojektował trzy sale ślubne.
Pałac Ślubów w Częstochowie - zdjęcia
Wnętrza Pałacu Ślubów - czy częstochowski USC można bez problemu zwiedzić?
Budynek nie pełni funkcji muzealnej, nie jest też udostępniany do zwiedzania. Wnętrza można zwiedzić przy okazji spacerów architektonicznych i innych wydarzeń związanych z dziedzictwem kultury - podobnie jak w innych polskich miastach, otwiera się wtedy budynki zwykle niedostępne. Innym sposobem, trudniejszym w realizacji, jest oczywiście wzięcie udziału w uroczystości ślubnej odbywającej się w budynku.
Polskie Pałace Ślubów - pięknych wnętrz było więcej
W polskich miastach powojennych Pałaców Ślubów nie brakuje. PRL-owskie władze budując wizję państwa świeckiego, wzięły pod uwagę konieczność zapewnienia odpowiedniego wystroju wyjętym z religijnego kontekstu budynkom przeznaczonym dla ceremonii ślubów i nadawania imion. Tak zaczęły powstawać budynki z wnętrzami projektowanymi z udziałem artystów, pełne sztuki i unikatowych detali.
W nowym milenium, jak wiele innych obiektów z tego okresu, padły one jednak ofiarą czasu, w którym powstały - zlecający remonty i wyburzenia brali w nawias (przeoczoną) wartość estetyczną, skupiając się jedynie na potrzebie wymiany starego na nowe, skorumpowanego ustrojem na Wolne i nowoczesne, źle się kojarzącego na świeże.
Pałac Ślubów w Katowicach wzniesiony przy samej Superjednostce, zaprojektowany przez Mieczysława Króla i otwarty w 1969 roku, runął w 2011 r. (podobnie jak i brutalistyczny dworzec), a wraz z nim wnętrza ozdobione ceramiką, malarstwem i płaskorzeźbami. W prace nad nimi zaangażowani byli Teresa Michałowska-Rauszer, Jerzy Egon Kwiatkowski i Augustyn Dyrda. Dziś śluby odbywają się w neorenesansowej Willi Goldsteinów.
Z kolei łódzki USC Górna mieszczący się w zabytkowej willi Ernsta Leonhardta, na skutek powojennych drastycznych remontów i zmian funkcji, w 1987 roku został wyposażony w unikatowe wnętrza Krystyna Zielińskiego i Romualda "Rajmunda" Józefowicza pełne geometrycznych boazerii, oryginalnych tkanin i liternictwa oraz detali metaloplastycznych. W niezmienionym stanie przetrwały do 2022 roku, kiedy to zarządzono wymianę pomieszczeń - charakterystyczne metalowe "nosy" na wizualizacjach zastąpiło złoto i biel. Projekt wywołał kontrowersje natury estetycznej i historycznej, powstała petycja Marii Nowakowskiej o zachowanie wnętrz. Opór kilku tysięcy osób wywołał poprawki w projekcie, który jednak wciąż zakładał całkowitą wymianę wyposażenia. Remont przeprowadzono, a "nosy" zdobiące ściany sali ślubów przekazano łódzkiej ASP.
Źródła: Anna Syska, Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945-1989 w województwie śląskim (wyd. NIAiU, 2020); Encyklopedia Częstochowy; Bartosz Stępień, Łódzkie mozaiki i inne monumentalne akcenty plastyczne czasów PRL-u (wyd. Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2021).
Zobacz także: Centrum Administracyjne Huty im. Lenina. Byliśmy w środku - zobacz wnętrze nowohuckiego "Pałacu Dożów"
