Modernistyczne Wilno

Stara sala kinowa jak w formalinie; na ścianie potężny fresk. Oto dawne kino w Wilnie

2024-04-22 15:56

Tak oglądano filmy w czasach, gdy Litwa i Wilno wciąż należało do Związku Radzieckiego. W biurowym budynku ozdobionym rzeźbą, na najwyższym piętrze kryje się postsowiecka sala kinowa, w której wciąż można znaleźć stare projektory. Nad rzędami starych foteli kinowych góruje potężny fresk z epoki mierzący 240 m2.

Spis treści

  1. Modernistyczne Wilno. Fresk, witraże i postsowiecka restauracja - co tu robi kino?
  2. Instytut Gospodarki Rolnej i Centrum Obliczeniowe - gdzie znajduje się sala kinowa?

Modernistyczne Wilno. Fresk, witraże i postsowiecka restauracja - co tu robi kino?

Rzędy drewnianych foteli kinowych obitych szorstkim materiałem, skrzypiący parkiet i potężne malowidło na ścianie - mierzące 240m², objęte ochroną konserwatorską dzieło o tytule Nasz kraj stworzyły trzy artystki, Sofija Veiverytė-Liugailienė, Angelina Banytė, Natalija Daškova; to apoteoza litewskiego rolnictwa. Im głębiej wchodzi się do tej sali, tym więcej wrażeń dostarcza. Obszerna scena z rozciągniętym ekranem kinowym, całkowicie zwyczajna w porównaniu do reszty otoczenia, zupełnie traci na znaczeniu.

Zobacz także: Wagon salonowy. Luksusy i boazerie - tak podróżowali partyjni dygnitarze w PR-u

Skąd w budynku Instytutu Gospodarki Rolnej i Centrum Obliczeniowego wzięła się sala kinowa, w której do dziś stoją radzieckie maszyny służące do wyświetlania filmów? Na myśl przychodzi łódzkie kino Charlie, kiedyś Łódzki Ośrodek Kształcenia Ideologicznego. Pytam o to, wychodząc już z budynku; dostałam odpowiedź, która niczego nie wyjaśnia - wręcz przeciwnie:

Kiedyś była tu restauracja.

Anna Cymer: architektura lat 90. była kiczowata, ale nasza

Sala kinowa znajduje się na szczycie klatki schodowej. W mniejszym pomieszczeniu, na tym samym piętrze, jedną ścianę zastąpiono trzyczęściowym witrażem w ciepłych kolorach (proj. Algirdas Dovydėnas)- znów nawiązujący do rolnictwa. Jest tu jeszcze jeden witraż - na parterze, zaraz przy wejściu. Proza życia codziennego i biurowe realia wnętrz mocno ograniczyły jego wartość estetyczną, a kolory nie mają szans zaistnieć. 

Instytut Gospodarki Rolnej i Centrum Obliczeniowe - gdzie znajduje się sala kinowa?

Gmach Instytutu Gospodarki Rolnej i Centrum Obliczeniowe znajduje się na ul. V. Vudirkos 18 a sama sala kinowa na jego najwyższym piętrze. Projekt wykonał jeden z najbardziej cenionych litewskich architektów tamtych czasów, Vytautas Čekanauskas. Budowę ukończono w 1979 roku.

Budynek o łamanej kompozycji "wspina się" po zboczu, dostosowując się do rzeźby terenu. Wejście zaplanowano w zaokrąglonym bloku na samej górze. Wyróżniającą się bryłę zwieńczono rzeźbą Gediminasa Jokūbonisa.

Wilno odwiedziliśmy dzięki GoVilnius. Źródło: Marija Drėmaitė, Rūta Leitanaitė, Julija Reklaitė, Wilno XX-XXI wiek. Przewodnik architektoniczny, wyd. Centrum Architektury (2019)

Zobacz także: Modernistyczne Kowno powstało, gdy miasto przez 20 lat było stolicą Litwy - dziś jest na liście UNESCO