214 studentów zamieszkało w powojennym biurowcu. Zachowano stropy z „gomułkowskich czasów”, odtworzono balustrady

Spis treści

1. Biurowiec z lat 60 zaadaptowany na prywatny akademik
2. Michał Leszczyński i Rafał Zelent o założeniach projektowych
3. Metryczka projektu przy ul. Solec 22
4. Adaptacja adaptacji nie równa. Mądra zmiana funkcji
5. Dom Studenta nr 7 ustala nowe standardy. To więcej, niż "miejsce do spania"

Biurowiec z lat 60 zaadaptowany na prywatny akademik

Kompleks budynków przy ul. Solec 22, zaprojektowany w 1961 roku przez Tomasza Banaszka, Stanisława Roszczyka i Edmunda Sokołowskiego dla Biura Projektów Służby Zdrowia, składał się z dwóch budynków o wysokości 8 i 12 pięter. Po latach pełnienia funkcji biurowych, w 2018 roku kompleks został zakupiony przez Zeitgeist Asset Management, która powierzyła pracowni Grupa 5 Architekci zadanie adaptacji na prywatny akademik. 

Czytaj także: Akademik na Służewie w Warszawie. Jest tu miejsce dla jaskółek, pszczół i niedźwiedzi

W odnowionym obiekcie znalazło się 214 łóżek i wiele udogodnień takich jak pralnia i przechowalnia rowerów. Istotnym elementem projektu był integracyjny charakter akademika, dlatego architekci zaprojektowali wspólne kuchnie oraz sale wielofunkcyjne, umożliwiające organizację różnorodnych wydarzeń, od koncertów i wykładów po imprezy i projekcje filmowe. Dodatkowym atutem jest ogólnodostępny taras z widokiem na Wisłę. 

Przy okazji ogłoszenia planowanej budowy, kilka lat temu Rafał Zelent z pracowni Grupa 5 Architekci tłumaczył:

Schemat domu studenckiego został zaprojektowany na wzór bardzo nowoczesnych akademików, które mieliśmy możliwość oglądać m.in. w Amsterdamie i w Kopenhadze. Nadrzędnym celem, przyświecającym projektowi, była integracja mieszkańców. Obiekt posiadać więc będzie wspólne kuchnie, sale wielofunkcyjne, wyposażone w miękkie kanapy i pufy, gdzie będzie można słuchać muzyki, organizować imprezy, projekcje filmów czy odczyty.

Michał Leszczyński i Rafał Zelent o założeniach projektowych

Adaptując powojenny biurowiec, podjęliśmy świadomą decyzję o minimalnej interwencji w zastany obiekt. Poza niewątpliwą urodą obiektu za istotną wartość uznaliśmy odzyskanie istniejącej struktury budowlanej zgodnie z ideą ograniczania śladu węglowego. Postanowiliśmy przywrócić wygląd funkcjonalistycznego budynku, który na początku lat 60. skomponowało Biuro Projektów Służby Zdrowia.

Z uwagi na udane pierwotne proporcje obiektu oraz położenie tej ważnej dominanty nad Wisłą w ramach modernizacji zlikwidowaliśmy wszystkie naleciałości powstałe w ostatnich dekadach. Podkreślając modernistyczny rodowód budynku, uwidoczniliśmy podcięty parter, a ściany zewnętrzne nieznacznie „podciągnęliśmy” do góry. Zabieg ten sprawił, że na dachu, w miejscu dawnych urządzeń technicznych, powstał taras otwarty na panoramę rzeki. Dzięki temu bryła stała się również smuklejsza.

Czytaj także: Budowlana hybryda, czyli żelbetowe klatki schodowe i drewniane prefabrykaty z CLT. Znamy szczegóły konstrukcji pierwszego w Polsce biurowca z drewna

Zależało nam na utrzymaniu klimatu, a także podkreśleniu powiązań obiektu z epoką jego powstania, zarówno na elewacjach, jak i we wnętrzach. Zachowaliśmy i odtworzyliśmy zatem detale charakterystyczne dla tamtych lat, np. balustrady z płaskowników z pochwytami z PCV.

Najpoważniejsze wyzwanie stanowiły kwestie konstrukcyjne i przeciwpożarowe. Pozostawienie istniejących stropów, które zaprojektowane w czasach gomułkowskich zostały (oficjalnie i nieoficjalnie) zoptymalizowane bez zachowania współczynników bezpieczeństwa, wymagało od zespołu konstruktorów Wojciecha Naziębły precyzyjnych i ostrożnych decyzji. Dla zminimalizowania obciążeń zrezygnowaliśmy z betonowych wylewek, a nawet podwieszonych sufitów. Odsłonięte instalacje oraz widoczne zabezpieczenia żelbetowych elementów, wykonane w technologii natrysków ogniochronnych, nadały wnętrzom nieco surowy charakter. Wydaje się, że jest on adekwatny do niewymuszonego nastroju domu studenckiego, wzbogaconego o rozbudowany program przestrzeni integracji.

Metryczka projektu przy ul. Solec 22

Solec ZEITRAUM Student Housing – przebudowa biurowca na akademik Warszawa, ul. Solec 22

Autorzy: Grupa 5 Architekci, architekci Rafał Zelent i Michał Leszczyński (architekci prowadzący), Rafał Grzelewski, Roman Dziedziejko, Krzysztof Mycielski

Współpraca: architekci Bartłomiej Skowronek (kierownik projektu), Ewelina Wesołowska, Mariusz Wolski

Autorzy historycznego budynku: architekci Tomasz Banaszek, Stanisław Roszczyk, Edmund Sokołowski Architektura krajobrazu: topoScape, architektka i architektka krajobrazu Justyna Dziedziejko, architektka krajobrazu Magdalena Wnęk

Architektura wnętrz: Grupa 5 Architekci (układ funkcjonalny przestrzeni wspólnych i komunikacji), projektanci inwestora (detaliczna aranżacja i kolorystyka wnętrz wspólnych i pokoi)

Konstrukcja: NAZBUD Wojciech Naziębło

Instalacje: PROFEN

Generalny wykonawca: F.B.I Tasbud (I faza inwestycji), Zeitgeist Asset Management (II faza)

Inwestor: Zeitgeist Asset Management

Powierzchnia terenu: 1076 m2

Powierzchnia zabudowy: 628 m2

Powierzchnia użytkowa: 5239 m2

Powierzchnia całkowita: 6622 m2

Kubatura: 20 483 m3

Projekt: 2019-2021

Realizacja: 2021-2024

Nie podano kosztu inwestycji

Adaptacja adaptacji nie równa. Mądra zmiana funkcji

W dobie kryzysu klimatycznego, każdy wysiłek na rzecz zrównoważonego rozwoju jest niezwykle cenny, wpływając pozytywnie zarówno na środowisko, jak i na przyszłość. Przekształcenie modernistycznego biurowca w akademik to godna uwagi inicjatywa, stanowiąca inspirujący przykład proekologicznego działania. Jak zauważył Mateusz Płoszaj-Mazurek, w tekście poświęconym właśnie tej realizacji:

Wydaje się, że projektanci zdecydowali się skorzystać z zasady: po pierwsze nie szkodzić, nie tylko względem klimatu, lecz także architektury. Postanowili bowiem nie ingerować nadmiernie w bryłę budynku, którego kubatura i proporcje harmonizują z otoczeniem. Zachowano zatem oryginalny wygląd obiektu, wprowadzając tylko subtelne zmiany. Elewacje, klatka schodowa oraz inne detale przywołują historię budynku, wyróżniając go na tle nowoczesnych konstrukcji.

W przypadku Akademiku na Solcu zmiana funkcji budynku z biurowej na mieszkalną, nie wymagała przesadnie dużej ingerencji w jego strukturę, co rzeczywiście przełożyło się na oszczędności i redukcję emisji dwutlenku węgla. Często jednak adaptacja wiąże się z tak znacznymi modyfikacjami, że korzyści stają się wątpliwe. Przykładem może być przebudowa Kwartału Dworcowa w Katowicach, gdzie zmiana funkcji kamienic, w których dawniej mieściły się hotele i przychodnia, na nowe centrum miasta z hotelami Marriott, kawiarniami i ogrodem zimowym, wymagała "wypatroszenia" 11 budynków. W takich przypadkach, szczególnie w budynkach zabytkowych, gdzie zachowuje się jedynie reprezentacyjną elewację, korzyści z adaptacji mogą być dyskusyjne.

Dom Studenta nr 7 ustala nowe standardy. To więcej, niż "miejsce do spania"

Architekturę nowoprojektowanych akademików zdecydowanie warto śledzić. Wiele z nich wyznacza nowe standardy, tym samym redefiniując podejście do domów studenckich.  Przykładem może być nowy akademik na warszawskim Służewie - architekci z biura Projekt Praga zaprojektowali go jak pełnoprawny dom, a nie jedynie „miejsce do spania”. Jego wnętrza wykraczają poza standardowe wyobrażenie o domach studenckich. Zamiast surowego, funkcjonalnego obiektów przypominają one przestrzeń luksusowego hotelu. To kontrast wobec powszechnego przekonania, że akademik ma być jedynie miejscem do spania i nauki.

Czytaj także: Wnętrza warszawskiego akademika przypominają luksusowy hotel. W środku przeszklone świetlice i dwupoziomowe kuchnie

Architekci świadomie podkreślili rolę designu – dominująca czerwień nadaje wnętrzom wyrazisty charakter, a niestandardowe rozwiązania przestrzenne pobudzają kreatywność i zmieniają sposób myślenia o codziennym otoczeniu. Tak na temat wnętrz akademika wypowiada się Ewa Kuryłowicz, architektka i nauczycielka akademicka:

Staranne opracowanie wnętrz pokojów dwuosobowych i jednostek eksperymentalnych z antresolą w służewieckim domu studenta pokazuje, jak ważne jest powierzenie tego zadania architektom – w tym przypadku wykorzystali oni szansę w 100%. Każdy fragment ściany bocznej – dzięki wykorzystaniu szafek, półek, schowków – „pracuje”, co z kolei redukuje bałagan, który niestety zależy od kultury użytkowników. A z tym może być różnie. Świadczą o tym kartki, przyklejone na ścianach dzielących wspólne kuchnie od centralnego trzonu, z prośbami o utrzymanie porządku i dbałość o urządzenia (np. uruchamianie wentylacji w okapach kuchennych podczas gotowania) wraz z listą sankcji za ich nieprzestrzeganie.