| Nazwa obiektu | Dom ekologiczny |
| Adres obiektu | Kraków, osiedle Olsza |
| Autorzy | Studio4SPACE - Bartosz Dendura |
| Konstrukcja |
Michał Kucharski oraz Multicomfort Sp. Z o.o. |
| Instalacje sanitarne | BPI Biuro Projektów Instalacyjnych Paweł Deryło |
| Instalacje elektryczne | el-PROJEKT Mateusz Figa |
| Elementy prefabrykowane | Milticomfort Sp. z. o.o. |
| Inwestor | Prywatny |
| Powierzchnia terenu | 500 m2 |
| Powierzchnia użytkowa | 312 m2 |
| Kubatura | 780 m3 |
| Data projektu | 2020 |
| Data realizacji | 2021-2022 |
Dom ekologiczny autorstwa studio4SPACE stanął w otoczeniu różnorodnej stylistycznie zabudowy jednorodzinnej krakowskiej Olszy. W krajobrazie mieszkalnym tej częśc miasta dominuje skromność, powściągliwość i pragmatyzm, a także brak określonego wyrazu przestrzeni. Jak takie warunki kontekstowe wpłynęły na spełnienie wymagań inwestorskich na temat zabudowy bliźniaczej dla dwóch czteroosobowych rodzin?
Klasyczne bliźniaki dają poczucie oryginału i kopii - składają się z dwóch identycznych części. Tutaj chcieliśmy zróżnicować połówki w taki sposób, by z ulicy patrząc całość tworzyła jedną kompozycję.
i
Od strony ulicy dwa skrzydła budynku to ujednolicony stylistycznie duet z wertykalnym prześwitem pośrodku. Lewe podkreśla swoje znaczenie stanowczym wyniesieniem drugiej kondygnacji. Strefa wejściowa została tu ukryta w podcięciu narożnika, wyposażonym w gustowne przeszklenie części kuchennej. Całość kompozycji zespolono eleganckim wykończeniem elewacji w postaci drewnianego deskowania.
Od samego początku duży nacisk położyliśmy na ekologiczne rozwiązania. Począwszy od rozbiórki dawnego budynku, z którego staraliśmy się odzyskać jak najwięcej materiałów, poprzez wybór drewnianej konstrukcji i okładziny, aż po wyposażenie techniczne. Każdy z tych elementów był analizowany pod kątem potencjalnego wpływu na środowisko. Dom został wybudowany w oparciu o prefabrykowane elementy z suszonego komorowo drewna, wełny mineralnej i włóknowo-cementowych płyt konstrukcyjnych. Po montażu elementów gotowych, ściany zewnętrzne zostały dodatkowo pokryte warstwą izolacyjną z wełny skalnej. Jako wykończenie zewnętrzne zastosowano opalane drewno, charakteryzujące się większą ochroną przed promieniowaniem UV, wilgocią i szkodnikami, a co ważniejsze - nie wymagające użycia chemii do konserwacji.
Założeniom ekologicznym odpowiada bryła budynku, ograniczająca wpływ mostków cieplnych na całościowy bilans energetyczny. Swobodę w nadawaniu pozytywnych walorów przestrzennych ułatwia prefabrykowana drewniana konstrukcja.
Płynne przejścia między strefami parteru otwierają oś po stronie kuchni, kontynuując częścią jadalnianą w towarzystwie panoramicznego okna, a następnie przeprowadzając ją przez tafle okien wychodzących na taras, dzięki czemu wnętrze pozostaje w stałej relacji z ogrodem.
i
Projektem domu przy ul. Dobrej 13 w Krakowie staraliśmy się wyjść naprzeciw stereotypom i poglądom, jakoby budownictwo jednorodzinne w oparciu o technologie w konstrukcji drewnianej pasowało tylko w rejonach podmiejskich i kojarzone było głównie z domami letniskowymi. Założeniem architektonicznym było nie tylko postawienie na rozwiązania ekologiczne i energooszczędne, ale opakowanie tego w atrakcyjną, współczesną formę. Dom drewniany nie musi być kojarzony z dachami dwuspadowymi i tradycyjnymi oknami, ale może posiadać płaski dach i wielkie narożne przeszklenia tworzące budynek na miarę XXI wieku.
W zakresie wykorzystania światła dziennego nie odstają pozostałe dwie kondygnacje. Podziemną część budynku wyposażono w otwory okienne z perspektywą na poziom gruntu, a strefę sypialną na piętrze w duże przeszklenia i wysokie okna przechodzące w świetliki.
Budynek wykonany został w z zastosowaniem rozwiązań pasywnych i charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami cieplnymi przegród zewnętrznych. W celu zmniejszenia strat ciepła przez wentylację, zastosowano odzysk ciepła z powietrza wywiewanego.
Obiekt zdobył w ubiegłym roku nagrodę specjalną dla inwestycji wykonanej w konstrukcji drewnianej w ministerialnym konkursie „Dom z Klimatem”. W uzasadnieniu czytamy o rozwiązaniach technologicznych kształtujących nowy standard myślenia o funkcjonowaniu budynku. Projekt uzyskał też główną nagrodę w kategorii Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w konkursie Green Building Awards 2023 organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego (PLGBC).
Na uwagę zasługuje fakt, że zrównoważone projektowanie można tu analizować na różnych etapach życia budynku i na żadnym się nie zawiedziemy. Przy tego typu realizacjach warto pamiętać również o podkreślaniu ich sukcesów przy pomocy bilansów energetycznych lub, coraz bardziej powszechnych, „building circularity passport” – taka praktyka nie tylko potwierdza słuszność kierunków projektowych, ale także podkreśla kunszt, z którym środowisko architektoniczne coraz częściej podchodzi do myślenia o domach ekologicznych. Studio4SPACE stawia tu gwiazdkę i udowadnia, że poza poprawnością i odpowiedzialnością w projektowaniu, dbałość o standardy niskoemisyjnego budownictwa może również sprzyjać współczesnemu architektonicznemu pięknu.
