Co znajdziesz w artykule:
1. Drewno konstrukcyjne CLT: definicja2. Czym wyróżnia się drewno konstrukcyjne3. Drewno konstrukcyjne a korzyści dla środowiska4. Drewno CLT a polskie przepisy
Drewno konstrukcyjne CLT: definicja
Wielokondygnacyjne budynki oparte na konstrukcji z drewna to nie ewenement, lecz obiecująca technologia stosowana już dziś. Aktualnie najwyższy wieżowiec z drewna to licząca 85,4 m Mjøsa Tower w mieście Brumunddal w Norwegii (proj. Voll Arkitekter), ale w planach bądź już w realizacji znajdują się jeszcze wyższe konstrukcje. W Vancouver powstać ma 120-metrowy wieżowiec Canada Earth Tower (proj. Perkins+Will i Delta Group). Do jego budowy wykorzystane zostanie drewno z odzysku. To zasługa nowych technologii, takich jak drewno klejone krzyżowo CLT. W ten sposób uzyskiwane są wielkoformatowe płyty, nadające się na stropy, ściany nośne i działowe – mówi Sławomir Perliński, ekspert firmy JAF Polska.
Czytaj też: Pierwsze w Polsce osiedle z drewna: wyniki konkursu architektonicznego |Jak tłumaczy Tomasz Pniewski, architekt analityk w pracowni Kuryłowicz & Associates, o ile drewno klejone warstwowo jest wynikiem połączenia desek w jedną całość, o tyle w przypadku CLT płyty układane są prostopadle, a materiał konstrukcyjny składa się z co najmniej trzech warstw desek. Do ich produkcji może być wykorzystane zarówno drewno z drzew liściastych, jak i iglastych. Na przykład w Szwecji najbardziej popularnym drewnem do produkcji CLT jest świerk i sosna. Odpowiednio sprefabrykowane deski mogą być łączone ze sobą na „mikro-wczepy” (finger joints), tworząc długie i wytrzymałe elementy, które mogą osiągać pokaźne rozmiary od 2,4 m do 4 m wysokości i do 30 metrów długości. Technologia CLT daje też możliwość zastosowania znaczących przekrojów, dzięki czemu elementy osiągają dużą nośność i sztywność – mówi Pniewski.
i
Czym wyróżnia się drewno konstrukcyjne
Drewno konstrukcyjne ma wiele zalet. Przede wszystkim jest ono znacznie lżejsze niż tradycyjne komponenty betonowe czy stalowe. Zastosowanie drewna pozwala na łatwiejszy transport i montaż, ale też wykonanie płytszych fundamentów konstrukcji. To wielka oszczędność czasu i pieniędzy. W naszej pracowni panuje opinia, że CLT to „beton przyszłości”. Zapewnia co najmniej taką samą wytrzymałość konstrukcyjną jak żelbet. Ponadto jeden metr sześcienny betonu waży ok. 2,7 tony, a metr sześcienny CLT – 400 kg i może osiągnąć taką samą wytrzymałość. Dzięki zmniejszeniu ciężaru redukujemy inne elementy budynku, na przykład fundamenty. Szybsze i łatwiejsze są też prace operacyjno-logistyczne. Na przykładzie jednego z naszych konkursowych projektów, budynku Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego na Powiślu, obliczyliśmy, że dzięki zastosowaniu CLT wykonawca byłby w stanie zredukować procesy logistyczne na placu budowy do 50% – zauważa Tomasz Pniewski z Kuryłowicz & Associates.
Drewno konstrukcyjne a korzyści dla środowiska
Wykorzystanie drewna konstrukcyjnego znacząco zmniejsza emisję dwutlenku węgla. To ważny aspekt, gdyż prawie 40% obecnej emisji pochodzi z placów budowy. Beton jest materiałem o bardzo wysokim „śladzie węglowym”. Na każdy metr sześcienny wytworzonego betonu do atmosfery emitowana jest jedna tona CO2. Natomiast drewno zawiera „węgiel sekwestrowany”, czyli naturalnie wychwycony i zmagazynowany podczas wzrostu drzewa – podkreśla Pniewski.
Eksperci z Bangor University w Walii zbadali całkowity ślad węglowy wytwarzany podczas budowy 6-kondygnacyjnego budynku mieszkalnego. Porównano tradycyjną technologię betonową z technologią drewna klejonego krzyżowo CLT. W obliczeniach wzięto pod uwagę nie tylko prace na placu budowy, ale również emisję dwutlenku węgla związaną na przykład z produkcją materiałów budowlanych, transportem czy gospodarką odpadami. Okazało się, że powstanie budynku betonowego wiąże się z emisją aż 992 ton CO2 do atmosfery, natomiast konstrukcja drewniana nie wytwarza, a przechowuje aż 426 ton CO2 dzięki zmagazynowaniu węgla w drewnie. To oznacza, że efekt netto wykorzystania technologii drewnianej zamiast betonowej to 1418 ton CO2 mniej w atmosferze. Sławomir Perliński dodaje jeszcze, że drewno CLT jest też ekonomiczne i wytrzymałe. Drewno konstrukcyjne użyte do budowy nowoczesnych wieżowców to jednocześnie materiał ognioodporny, a zatem bezpieczny dla przyszłych mieszkańców – mówi. Czytaj też: Projekt siedziby Komisji Europejskiej według Kuryłowicz & Associates [GALERIA] |
Drewno CLT a polskie przepisy
Pniewski zwraca jednak uwagę, że za coraz większym rozpowszechnieniem drewna konstrukcyjnego w architekturze nie zawsze nadążają obowiązujące regulacje prawne. Na przykład w Kanadzie można obecnie realizować budynki do trzydziestu, a w Finlandii do czterdziestu pięter. W Polsce przepisy przeciwpożarowe ograniczają budowę wyższych i bardziej skomplikowanych obiektów z użyciem konstrukcji drewnianej, dlatego projektanci często korzystają z rozwiązań hybrydowych, łącząc CLT z takimi materiałami jak żelbet, szkło i stal. Wśród tego typu projektów w dorobku Kuryłowicz & Associates jest m.in. wspomniana już koncepcja budynku Nauk Społecznych UW czy nowej siedziby Komisji Europejskiej, opracowana na konkurs z 2019 roku. Niemniej przyszłość polskich realizacji z użyciem drewna konstrukcyjnego CLT jest obiecująca. Trwają prace nad regulacjami, które będą bardziej sprzyjające inwestorom decydującym się na zastosowanie technologii drewnianych. Jesteśmy przekonani, że za kilkanaście lat w polskich miastach zaobserwujemy drewnianą rewolucję i osobiście doświadczmy uroku oraz piękna faktury naturalnego drewna. Specjaliści analizujący dynamikę produkcji CLT prognozują, że europejski rynek drewno klejonego krzyżowo osiągnie wartość 1,1 mld dolarów do 2023 roku – podsumowuje Tomasz Pniewski.
i
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
