Spis treści
Potrójna nagroda ma potrójną moc
Kapituła tegorocznej edycji Honorowej Nagrody SARP, składająca się z laureatów lat ubiegłych, czyli Marek Dunikowski (SARP Oddział Kraków), Przemo Łukasik (SARP Oddział Katowice) oraz Ewa Kuryłowicz i Bolesław Stelmach (Oddział Warszawski SARP), a także Marek Chrobak (prezes SARP), w dniu 4 listopada przyznała to prestiżowe wyróżnienie architektom: Markowi Kozieniowi, Magdalenie Kozień-Woźniak i Katarzynie Kozień-Korneckiej. Potrójna nagroda ma w tym roku potrójną moc – przekazano w komunikacie Kapituły nagrody.
Czynniki, które w wielu innych przypadkach mogłyby blokować rozwój poszczególnych członków rodzinnego zespołu, w tym przypadku okazały się być cementujące, inspirujące, budujące jakość widzianą w coraz to, dojrzalszych i piękniejszych rozwiązaniach. Osiągnięcia dydaktyczne mierzone korowodem nazwisk wykształconych pod kierunkiem nauczycieli z rodziny Kozień; dokonania naukowe firmowane tym nazwiskiem, stanowią tło dla zrozumienia istoty tworzonej przez ten zespół architektury: spokojnej, eleganckiej, a gdy trzeba – przejmującej; wytwornej w detalu, harmonijnej w krajobrazie miast i w otoczeniu przyrody
– czytamy w uzasadnieniu jury.
Krakowska pracownia Kozień Architekci została założona w 1996 roku przez Marka Kozienia oraz jego dwie córki – Magdalenę Kozień-Woźniak i Katarzynę Kozień-Kornecką. Tata jest tym mędrcem, który służy swoim doświadczeniem, siostra to negocjator, a ja zły policjant – tłumaczyła na łamach „Architektury-murator” (nr 02/2014) role w zespole Magdalena Kozień-Woźniak.
Czytaj też: Centrum Kultury w Pszczynie. Ukryta finezja w pozornie prostym budynku. Zobacz nowe wideo
Skromność i odwaga
Kapituła doceniła też styl, w jakim architekci uprawiają swój zawód. W zasadzie jest on dla nich bardziej misją, niż pracą. Na wielkie wyróżnienie zasługuje też postawa laureatów, ich koleżeńskość, skromność, nie szukanie poklasku, a widoczne zawsze starania dojścia do najlepszych rezultatów mierzonych bezkompromisową otwartością i odwagą. Tegoroczni laureaci są prawdziwym wzorem do naśladowania dla młodszych pokoleń przedstawicieli naszego zawodu i stowarzyszenia.
Magdalena Kozień-Woźniak tak postrzegała pomysł na istnienie pracowni. Dla mnie zawód architekta to rodzaj służby społeczeństwu, historii, przyszłości, a nie tylko zarabianie na chleb. Dzisiaj wszyscy nas kuszą, by iść na łatwiznę, projektować szybciej, taniej, a więc byle jak. Staramy się temu nie ulegać. Dlatego stawiamy na konkursy.
Kultura z pokolenia na pokolenie
Krakowska pracownia zyskała rozgłos, zdobywając I nagrodę i pokonując ponad stu konkurentów w konkursie na Muzeum Ziemi Przemyskiej (2008). Do ich ważnych realizacji należą też: galeria BWA Sokół w Nowym Sączu (2010), rozbudowa oddziału PWST we Wrocławiu (2012), rozbudowa Teatru Capitol we Wrocławiu (2013), Pszczyńskie Centrum Kultury (2024), Centrum Obsługi Odwiedzających Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (2024).
Ich projekty są wyrazistymi, zapadającymi w pamięć znakami w przestrzeni, o oryginalnej strukturze, jednocześnie pozbawione taniego efekciarstwa i nadmiernej ekspresji. Budynki użyteczności publicznej są od początku specjalizacją pracowni, w której powstawały projekty siedzib i wnętrz stacji radiowych i kilku sal widowiskowych, teatrów, galerii, ale niemal żadnych budynków mieszkalnych. Wśród ich realizacji pracowni przeważają obiekty kultury.
Magdalena Kozień-Woźniak: Zamiłowanie do architektury teatralnej przechodzi u nas z pokolenia na pokolenie. Ojciec był uczniem profesora Witolda Korskiego, w latach 60. uczestniczył w pracach nad projektem Teatru Wielkiego w Łodzi. Był współautorem niezrealizowanego projektu Opery Krakowskiej przy rondzie Grunwaldzkim. Ta miłość do teatru, do jego szczególnej magii, przeszła też na nas – jego córki. Moje prace badawcze również skupiają się wokół tej tematyki. Drugim czynnikiem są wygrane w konkursach architektonicznych, dzięki którym możemy takie projekty realizować.
Budować, modernizując
Duża cześć projektów pracowni Kozień Architekci stanowią przebudowy i modernizacje. Tłumaczą, że realizując je, zawsze wchodzą w historię, chcą mierzyć się z dziełem innego człowieka, co wiąże się też z wielką odpowiedzialnością i wielką pokorą, bo przecież na piedestale stoi obiekt, który nie jest nasz.
Budowanie jest dla nich czynnością racjonalną. Nasza nowoczesność opiera się na zasadzie kontynuacji, bycia kolejnym ogniwem łańcucha dziejów architektonicznych przy jednoczesnym patrzeniu w przyszłość, jeśli chodzi o użyteczność budynku. Inspiruje nas tkanka miasta, jej spiętrzenia w widokach, akcentach – miejsce, dzięki któremu forma architektoniczna może się ukształtować – mówiła Magdalena Kozień-Woźniak.
Gala i wystawa laureatów
Uroczystość wręczenia Nagrody połączona z otwarciem wystawy dorobku Honorowych Laureatów, odbędzie się 12 grudnia 2025 roku, o godz.16:00, w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich na ul. Foksal w Warszawie.
Honorowa Nagroda SARP to wyraz najwyższego uznania środowiska polskich architektów dla twórczości architektonicznej i postawy społecznej, przyznawana od 1966 roku. W ostatnich latach jej laureatami byli: Przemo Łukasik i Łukasz Zagała (2024), Ewa P. Porębska (2023), Bogdan Kulczyński (2022), Ewa Kuryłowicz (2021), Zbigniew Maćków (2020).
Czytaj też: Przemo Łukasik i Łukasz Zagała odebrali najbardziej prestiżową polską nagrodę architektoniczną
