Nagroda Jože Plečnika należy do najważniejszych architektonicznych wyróżnień u naszych południowych sąsiadów. Od 2018 roku przyznawana jest przez Stowarzyszenie Architektów Czeskich za całokształt twórczości wybitnym autorom z Czech i Słowacji. W tym, z okazji czeskiej prezydencji w Unii Europejskiej i 150. rocznicy urodzin Jože Plečnika, organizatorzy postanowili zmienić jej charakter. Chcą, by stała się nagrodą dla twórców z Europy Środkowej, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój architektury i ochronę dziedzictwa kulturowego w naszym regionie. Zwrócili się więc do organizacji zawodowych również z Polski, Słowacji, Węgier i Słowenii, by przesłali swoje nominacje. SARP wytypował pięć osób: architektów Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka z krakowskiego Biura Projektów Lewicki Łatak, architektkę Ewę Nekandę-Trepkę, wieloletnią stołeczną konserwator zabytków, w latach 2012–2020 dyrektorkę Muzeum Warszawy, historyka i badacza architektury Jerzego Ilkosza, który przez ostatnie 22 lata pełnił funkcję dyrektora Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz architekta i urbanistę Krzysztofa Pawłowskiego, uznanego specjalistę w dziedzinie ochrony i rewaloryzacji miast, od 2006 roku członka Francuskiej Akademii Architektury. Uroczystość wręczenia Nagród Jože Plečnika z udziałem prezydenta Republiki Czeskiej Miloša Zemana odbyła się 14 września na Zamku Praskim. Spośród reprezentantów Polski nagrodę zdobyli wszyscy nominowani. W imieniu nieobecnego Krzysztofa Pawłowskiego pamiątkowy medal odebrał Jerzy Grochulski.Jože Plečnik (1872-1957) był wybitnym słoweńskim architektem, którego twórczość zadecydowała o charakterze trzech środkowoeuropejskich stolic: Lublany, Pragi i Wiednia. Z nominacji pierwszego prezydenta Czechosłowacji, Tomáša Masaryka, był głównym architektem Hradczan. To jemu Praga zawdzięcza restaurację Zamku i zaadaptowanie go na siedzibę rządu nowo powstałego państwa. Do najważniejszych realizacji Plečnik należą m.in. Dom Zachlera w Wiedniu (1903-1905), kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Pradze (1928-1932) czy gmach Biblioteki Narodowej w Lublanie (1936-1941). Architekt tworzył też meble, tkaniny i przedmioty codziennego użytku, opracowywał plany i studia urbanistyczne. Z uwagi na charakterystyczny styl, czerpiący z dziedzictwa różnych kultur dawnych Austro-Węgier, bywa często nazywany słowiańskim Gaudim.
i
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
