Zachwycił się miastem, choć było w ruinie. To on odbudował Opole. "Miasto zastałem zniszczone, obce, poniemieckie". Andrzej Hamada ma już 100 lat

2025-09-16 8:01

Andrzej Hamada, nestor opolskiej architektury, ma 100 lat. Jest autorem m.in. budynku Filharmonii Opolskiej, wnętrz opolskich urzędów - ratusza i urzędu wojewódzkiego oraz Teatru Lalki i Aktora, a także Delikatesów przy Krakowskiej czy powielanego w całej Polsce pawilonu handlowego „Anatol”. Od lat opisuje miasto, w którym mieszka. Mówi się o nim, że to chodząca encyklopedia Opola.

Tak wygląda Lądek–Zdrój w lutym 2025

Wystawa z okazji 100. urodzin Andrzeja Hamady

Andrzej Hamada, architekt, rysownik, nestor opolskiej architektury, ma obecnie 100 lat. 

Andrzej Hamada, architekt i rysownik

Urodził się 12 maja 1925 roku w Gdańsku. Potem mieszkał w Tczewie i Radomiu. Młodość spędził w Krakowie. Wszystkie te miejsca wspomina w przewodniku o Opolu, który wydano w 2017 roku - Architektoniczne ABC Opola. Pisze też o okolicznościach, w jakich trafił właśnie tu.

Do Opola przyjechałem w styczniu 1952 roku, z nakazu pracy, po studiach na Politechnice Gdańskiej i po młodości spędzonej w Gdańsku i w Krakowie. Miasto zastałem zniszczone, a przy tym jakieś obce, poniemieckie – opisywał.

Opole zniszczone po wojnie

Dla magazynu „Opole i kropka” mówił: Pamiętam to doskonale. Przyjechałem 1 stycznia 1952 roku. Spacerując po mieście widziałem ogrom zniszczeń. Najbardziej ucierpiał Rynek i ulica Krakowska. W tamtym czasie całe życie miasta było skoncentrowane na początku ulicy Ozimskiej, Reymonta oraz Kołłątaja. To tu ulokowały się sklepy, punkty usługowe, hotel i kino „Odra”. Tu byli ludzie i centrum życia – opowiadał.

Czytaj też:

Wielka płyta po horyzont. Osiedle w Opolu

To on odbudował Opole z ruin, a gdy przeszedł na emeryturę - zaczął je szkicować. Stworzył ponad 200 rysunków.

Człowiek bywały w świecie i znawca win

- Piękną i giętką kreską rysował tyle razy Opole (...) Tłumaczył, co znaczą detale, skąd pomysły, skąd wzory, skąd florenckie wpływy w mieście nad Odrą: uczył po swojemu historii sztuki - pisał o nim Adam Wierciński w cyklu "Głowy opolskie". I dodał: - Człowiek bywały w świecie i towarzyski; w Paryżu czuje się jak w domu, wina odpowiednie do potraw dobiera niczym smakosz tamtejszy.

Filharmonia Opolska z 1952 roku to jego projekt

Jest projektantem takich opolskich realizacji, jak nieistniejący już pawilon handlowy Anatol z roku 1974 czy konsulat niemiecki przy ul. Strzelców Bytomskich 11  z roku 1992. Ale najbliższy mu projekt to Filharmonia - jak mówił - "moje pierwsze dzieło w Opolu" - z roku 1952. W latach 90. XX ją przebudowano, teraz ma tafle barwionego szkła i wygląda tak:

Filharmonia Opolska

i

Autor: Archiwum serwisu Filharmonia Opolska

Hamada pisał o tym projekcie: To był rok 1952. Byłem dumny, że mam taką spektakularną realizację w centrum miasta. Dla młodego architekta po studiach to było spore wyróżnienie. I to właściwie jedyny budynek jaki w Opolu postawiłem, bo przez resztę życia byłem architektem wnętrz. Zajmowałem się wystrojem sklepów MHD, można powiedzieć, że byłem nadwornym architektem, tak w branży spożywczej, jak i przemysłowej. Robiłem wszystkie wnętrza sklepowe w Opolu.

Opole w czasach PRL. Zdjęcia.

Podcast Architektoniczny
Lary i penaty. O bezpiecznej czułości architektury
Mediateka.pl
Sponsor podcastu:
Knauf
Architektura Murator Google News