i
W ostatnim czasie rozpoczęto w Polsce sporo inwestycji mających na celu poprawę jakości terenów nadrzecznych w miastach. Po latach, gdy brzegi rzek traktowano przede wszystkim jako kłopotliwe i zaniedbane tereny zapleczowe, dostrzeżono unikalne atuty przestrzeni położonych w pobliżu zbiorników wodnych – ich potencjał rekreacyjny, ale także komercyjny. W tym numerze „Architektury” raport Tomasza Żylskiego o najbardziej spektakularnych realizacjach wykorzystujących atuty wody.Ewa P. Porębska
SPIS TREŚCI
INFORUM
Hotel Cracovia – zmierzch czy nowy porządek
Społeczna batalia o ratunek dla krakowskiego hotelu Forum („A-m” 10/08), walka o mozaikę na Biprostalu i zamieszanie wokół remontu elewacji Domu Stu Balkonów („A-m” 1/11) udowadniają, że stolica Małopolski nie ma dziś żadnej strategii ochrony wartościowych budynków z okresu powojennego. Ostatnio w ręce nowego właściciela przeszedł budynek legendarnego hotelu Cracovia. O przyszłym kształcie obiektu współdecydować będzie profesor Witold Cęckiewicz, który zaprojektował go pół wieku temu.
Autor tekstu: Dawid Hajok, fot. Dzięki uprzejmości profesora Witolda Cęckiewicza; Wejście główne do hotelu, 1966
PREZENTACJE
Budynek biurowo-mieszkalny Thespian we Wrocławiu
(Autorzy: Maćków Pracownia Projektowa, architekci Maciej Kowaluk, Zbigniew Maćków, Mariusz Maury, Michał Nykiel, Katarzyna Pielak, Ewelina Zawadzka, Michał Zawadzki)
Projektanci zaproponowali wznoszący się tarasowo budynek z wieżą-dominantą. Jego dwukondygnacyjne podium zajęły biura i usługi, a wyższe piętra apartamenty. Wydana początkowo decyzja o warunkach zabudowy nie pozwalała na realizację tej koncepcji, przewidując sześciokondygnacyjny obiekt dostosowany wyłącznie do wysokości kamienic stojących przy placu, jednak architekci za pomocą analiz urbanistycznych i modeli przekonali urzędników, by uwzględniała również specyficzny kontekst – trzydziestometrowy blok stojący w drugiej linii, dosłownie kilka metrów dalej. Najwyższa część nowego budynku nawiązuje wysokością do tego właśnie sąsiada. To rzadki przypadek, gdy korzystne dla inwestora zwiększenie powierzchni użytkowej jest zarazem wskazane pod względem urbanistycznym.
Autor tekstu: Wojciech Czapnik, fot. Maciej Pieńkowski, dzięki uprzejmości pracowni; Widok z lotu ptaka na pl. Powstańców Śląskich i ul. Powstańców Śląskich
PEJZAŻE
Miejskie życie nad wodą
Ujarzmianie rzek polegające na zwężaniu ich koryta i wybetonowaniu brzegów, jak miało to miejsce jeszcze w latach 70., dało fatalne rezultaty – zanikanie ekosystemu, okresowe powodzie, wykluczenie terenów przybrzeżnych jako przestrzeni publicznych. Dziś przywraca się stan naturalny, dzięki czemu zyskuje zarówno przyroda, jak i mieszkańcy. W dłuższej perspektywie sukces tego typu inwestycji zależy bowiem od uwzględnienia jednocześnie walorów ekologicznych i rekreacyjnych. W tym numerze prezentujemy najciekawsze nadwodne projekty, od dużych koncepcji urbanistycznych, zarówno publicznych, jak i prywatnych, po różne pomysły na zagospodarowanie nabrzeży i niewielkie ingerencje podnoszące jakość przestrzeni.
Autor tekstu: Tomasz Żylski, fot. Koncepcja przystani jachtowej z hotelem i zapleczem gastronomiczno-rekreacyjnym na Wyspie Młyńskiej w Bydgoszczy, projekt konkursowy: ZIWA laboratorium projektowe, 2008, przewidywany termin realizacji: 2012; il. dzięki uprzejmości pracowni
TECHNIKA
Architektura poprzez technikę. Muzeum Transportu Riverside w Glasgow
(Autorzy: Zaha Hadid Architects)
Gmach powstał na zamówienie władz miasta jako nowa siedziba muzeum transportu. Wzniesiono go na rewitalizowanym obszarze nabrzeża rzeki Clyde. Charakterystycznym elementem obiektu jest zadaszenie o rozpiętości do 35 metrów, w planie przypominające literę Z, a w przekroju będące ciągiem przełamań o różnej wysokości i szerokości. Taka geometria pozwala na uzyskanie konstrukcji sztywnej przestrzennie na tej samej zasadzie, na jakiej uzyskuje się sztywność kartki papieru przez jej zgięcie w odpowiedni sposób.
Autor tekstu: Maciej Lewandowski, na podstawie materiałów od biur: Zaha Hadid Architects, Buro Happold, Varla oraz Rheinzink; fot. dzięki uprzejmości Rheinzink
OKŁADKA
Poważne studio powstało rok temu z inicjatywy absolwentów Wydziału Grafiki warszawskiej ASP – Tomka Głowackiego, Alicji Kobzy (dyplomy w pracowni Grafiki Wydawniczej prof. Lecha Majewskiego 2010, 2011) i Małgorzaty Frąckiewicz (dyplom w pracowni Projektowania Książki prof. Macieja Buszewicza, 2010). Wszyscy mieszkają i pracują w Warszawie, zajmując się projektowaniem wydawnictw, plakatów oraz identyfikacji wizualnej. W ich twórczości dominują różnorodne publikacje książkowe, od artystycznych albumów (Fotografie Pawła Żaka czy Flights 91_08 Wojtka Wieteski) po książki dla dzieci (Wędrując po niebie z Janem Heweliuszem Anny Czerwińskiej-Rydel z ilustracjami Agaty Dudek). Współpracują m.in. z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych "ę", Krytyką Polityczną, PWSFTViT W Łodzi i Wydawnictwem Muchomor. Inspiruje ich warszawski eklektyzm, amatorska typografia i przypadek. www.powaznestudio.com
