Konkurs KOŁO 2021 na projekt łazienki organizowany przez firmę GEBERIT co roku dotyczy innego miejsca w Polsce. Choć w założeniu ma on charakter ideowy, dzięki zaangażowaniu firmy, która za każdym razem dba o dobór sędziów i przemyślaną lokalizację, a ponadto oferuje wyposażenie i pomoc w realizacji, dotychczas udało się już zbudować cztery obiekty – w Kazimierzu, Warszawie („A-m” 06/2014), Krakowie i Płocku. W każdej edycji bierze udział ok. 300 projektów zgłaszanych nie tylko przez studentów architektury, ale też młodych projektantów.
Czytaj też: Miejska toaleta w Płocku |
Partnerem tegorocznej edycji konkursu jest Tatrzański Park Narodowy. Zadaniem uczestników było zaprojektowanie toalety publicznej w rejonie polany Huciska w Dolinie Chochołowskiej, licznie odwiedzanej zwłaszcza przez rodziny z dziećmi. Jak czytamy w informacji prasowej, Szymon Ziobrowski, dyrektor TPN, podjął decyzję, by przenośne toalety typu toi-toi sukcesywnie zastępować stacjonarnymi. Między innymi w Dolinie Chochołowskiej obecnie znajdują się przenośne szalety, a szlak jest jednym z najpopularniejszych w Tatrach. Koncepcja miała wpisywać się w otoczenie, nawiązywać do lokalnej tradycji, kultury, przyrody, historii, w projekcie muszą być wykorzystane produkty marek Geberit i/lub KOŁO.
Ważne było zastosowanie rozwiązań umożliwiających dostęp do obiektu wszystkim grupom odbiorców, w tym turystom o szczególnych potrzebach, takim jak osoby z niepełnosprawnościami, osoby starsze czy opiekunowie z małymi dziećmi. Istotne było także projektowanie w duchu zrównoważonego rozwoju (wykorzystanie materiałów naturalnych oraz przyjaznych dla środowiska, zastosowanie źródeł energii odnawialnej, odzysk wody, projektowanie rozwiązań mających na celu zmianę nieekologicznych zachowań turystów).
W skład jury konkursu KOŁO 2021 weszli architekci Ewa Kuryłowicz, Magdalena Federowicz-Boule, Jan Sikora, Robert Konieczny, Przemo Łukasik i Jan Karpiel-Bułecka senior, a także prezes zarządu firmy Geberit Przemysław Powalacz, Filip Zięba, zastępca dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego, Aleksandra Kozłowska, laureatka konkursu „Projekt Łazienki 2018”, Ewa Holek-Krzysztof z Działu Komunikacji i Wydawnictw Tatrzańskiego Parku Narodowego, Agnieszka Grzegorczyk , przedstawicielka Gminy Kościelisko oraz Marcin Rząsa, rzeźbiarz z Zakopanego.
Laureaci konkursu KOŁO 2021
Laureatów konkursu KOŁO 2021 poznaliśmy podczas gali, która odbyła się 29 listopada w showroomie marki Geberit w Krakowie. Grand Prix otrzymał projekt „Uniesiona Łąka”, którego autorami są Ewa Pokrzywa i Marcin Gierbienis. Zdaniem jury praca wyróżnia się pomysłem, który kompromisowo godzi poszanowanie przyrody i unikatowego krajobrazu z nową funkcją. Plac na Polanie Huciska, choć znajduje się niemal w środku doliny, to teren przekształcony. Dawniej znajdował się tam parking dla samochodów, który funkcjonował do 1997 roku, pozostawiając ślad do dziś. Zwycięska praca zaciera ten ślad. Jako jedyna uwzględnia cały teren dawnego parkingu w taki sposób, że daje możliwość jego rekultywacji. Zamiast utwardzonego placu oferuje przedłużenie polany. Koncepcja nie zaburza przestrzeni, nie wymaga istotnych konsultacji, jak wbudować obiekt w ten niezwykle cenny obszar, bez jego zakłócania. Podkreśla walory naturalne otoczenia, m.in. polanę krokusową, na której prowadzony jest kulturowy wypas owiec.
i
i
i
i
i
i
i
Wyróżnienie I stopnia otrzymała Aneta Roguszczak za projekt „Toaleta publiczna TPN”. Jury doceniło wycofanie bryły względem istniejącego ciągu komunikacyjnego oraz ukrycie parteru projektowanego budynku w terenie. Utworzone w efekcie tych ruchów przedpole obiektu, tworzy swoiste ramy dla przybywających tu osób, wyznacza granice, zmniejszając ryzyko ekspansji w obrębie polany. Tym samym obiekt wykracza poza program budynku toalety publicznej, a sama idea nabiera wymiaru edukacyjnego. Zaprojektowany dziedziniec wraz z jego zagospodarowaniem jest miejscem odpoczynku, osłoniętym od wiatru, tak istotnym po długiej wycieczce górskimi szlakami – czytamy w uzasadnieniu.
i
i
i
i
i
Wyróżnienie II stopnia zdobyli Paweł Białas, Kamil Bryłka i Michał Ciebień za projekt „Forrest” – praca zwróciła uwagę jury unikalnym podejściem do reinterpretacji formy góralskiego szałasu. Wśród wielu pomysłów, które przekształcały jego formę w sposób niezauważalny lub zbyt wyrazisty, ten projekt wniósł do dyskusji jurorów ideę wyważenia i oryginalności. Dach, który zdaje się unosić w powietrzu, staje się zarazem miejscem wytchnienia, interakcji i odpoczynku w deszczowe oraz słoneczne dni. Forma, mimo dużych rozmiarów, nie wprowadza dysharmonii w otoczeniu. Obiekt poprzez swoją skromność i siłę nieoczywistych, ale prostych rozwiązań, przywołuje dzieła takich twórców jak Peter Zumthor – podkreślali sędziowie.
i
i
i
i
i
Równorzędne wyróżnienia III stopnia otrzymały trzy projekty. Pierwszy z nich, „Dwa koła” autorstwa Jakuba Lazarowicza, został wyróżniony za formę architektoniczną, która nie jest interpretacją szałasu, nie nawiązuje do regionalnych form architektonicznych ani zdobniczych, a jest propozycją wpisania geometrycznej, syntetycznej, niemal abstrakcyjnej formy w krajobraz Polany Huciska. Projekt odrywa się od schematu powszechnego i powierzchownego myślenia, odważnie kierując nas ku refleksji o innych, mniej oczywistych związkach funkcji i formy w krajobrazie.
i
i
i
i
i
Kolejne wyróżnienie III stopnia otrzymał Artur Piórek za projekt budynku, który reprezentuje proste rozwiązanie spełniające wymogi programowe i jest propozycją najmniej ingerującą w teren pod względem technicznym. Co więcej, dobrze wpisującą się w kontekst kulturowy i krajobrazowy. Zaprojektowany obiekt posiada oszczędną, ale bardzo „rasową” bryłę. Wynika to z dobranego prawidłowo kąta nachylenia połaci dachowych oraz wysunięcia tychże poza lico ścian szczytowych. Odważne połączenie pokrycia z dranic ze szkłem i kamienną licówką z „obladra” tworzy nowoczesną reminiscencję charakterystycznego dla Tatr Zachodnich szałasu niskozrębowego – uzasadniało jury.
i
i
i
i
i
Ostatnie wyróżnienie III stopnia jury przyznało projektowi „Szałas ikoną Tatr” autorstwa Sylwii Gochowskiej, Kamili Mizery i Bogumiły Borek. Sędziowie zwrócili uwagę na interesującą próbę wpisania zabudowy szałasowej w krajobraz Tatrzańskiego Parku Narodowego: Skromna bryła budynku nawiązuje do tradycyjnej architektury lokalnej, jednocześnie odpowiadając na pytanie konkursowe dotyczące funkcji. Projekt we wrażliwy sposób pokazuje relacje architektury z Tatrzańskim Parkiem Narodowym – architektury, która jest niezbędna z punktu widzenia funkcji i potrzeb turystów. Praca Sylwii Gochowskiej, Kamili Mizery i Bogumiły Borek otrzymała także nagrodę specjalną za projektowanie uniwersalne. Sędziowie docenili autorki za udaną próbę wdrożenia filozofii projektowania uniwersalnego jako kierunku architektonicznego, w celu likwidacji barier w dostępie do budynków użyteczności publicznej. Prosta architektura, nawiązująca do architektury lokalnej, uwzględnia potrzeby wszystkich użytkowników. Jednocześnie w interesujący sposób prowadzi dialog z okoliczną przyrodą Tatrzańskiego Parku Narodowego – uzasadniali.
i
i
i
i
i
Druga nagroda specjalna, za projektowanie w duchu zrównoważonego rozwoju, została przyznana projektowi autorstwa Łukasza Krasuskiego. Projektowanie na terenach chronionych stanowi wyzwanie dla doświadczonych architektów, a tym bardziej dla młodych adeptów architektury. Zadanie to jest szczególne w świetle współczesnych problemów środowiska naturalnego – podkreślali sędziowie. Zdaniem jury autor zasłużył na wyróżnienie za holistyczne podejście, wykraczające poza zastosowanie standardowych systemów i rozwiązań proekologicznych. Doceniono powściągliwą formę architektoniczną ujętego na rzucie kwadratu budynku o stromym dwuspadowym dachu. Dostrzeżony został również brak ingerencji w teren istniejący, zastosowanie naturalnych materiałów oraz prosta, drewniana, szkieletowa konstrukcja. W projekcie nie zabrakło również dualnej instalacji umożliwiającej odzysk wody szarej oraz wykorzystanie wody deszczowej do spłukiwania toalet, a także gruntowej pompy ciepła. Wszystkie te elementy wpływają korzystnie na zmniejszenie śladu węglowego obiektu, zarówno w trakcie budowy, jak i podczas jego eksploatacji.
i
i
i
i
i
Szansę na wybranie najlepszego projektu w konkursie KOŁO 2021 mieli także internauci – najwięcej ich głosów otrzymał projekt „Koliba”, którego autorkami są Nicola Skrzyniarz, Dominika Reszuta i Sandra Plata.
i
i
i
i
i
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
