Nagrodzili budynek, który w rok podzielił warszawiaków. Co roku Grand Prix trafia do jednej realizacji

Spis treści

1. Nagroda Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy
2. 2025. Grand Prix dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej
3. 2024. Grand Prix dla Parku Akcji „Burza”
4. 2023. Grand Prix dla modernizacji Biblioteki Narodowej
5. 2022. Grand Prix dla Browarów Warszawskich

Nagroda Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy

Za nami 11. edycja Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy. Od 17 stycznia do 9 lutego możliwe było zgłaszanie propozycji najlepszych (zdaniem zgłaszających) budynków, przestrzeni publicznych i wydarzeń architektonicznych. W konkursie brane były pod uwagę wyłącznie projekty zrealizowane i oddane do użytku w 2024 roku.

Czytaj także: Znamy zwycięzców 11. Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy! Sprawdź, który bydynek został uznany za najlepszy w Warszawie

Zgodnie z regulaminem organizatorzy ocenili zgłoszone obiekty m.in. pod kątem „jakości i funkcjonalności rozwiązań architektonicznych” oraz „realizacji koncepcji projektowania uniwersalnego”. Ważnym kryterium będzie również ich wkład w zrównoważony rozwój. Jak podkreślał w w informacjach prasowych Rafał Trzaskowski:

Nie zapominamy również o wyzwaniach klimatycznych, dlatego szczególną uwagę poświęcamy projektom architektonicznym, które łączą wyjątkową architekturę z dobrymi rozwiązaniami proekologicznymi.

Organizatorem konkursu i fundatorem nagrody jest Prezydent m.st. Warszawy. Nagroda przyznawana jest we współpracy z Oddziałem Warszawskim Stowarzyszenia Architektów Polskich, Mazowiecką Okręgową Izbą Architektów Rzeczpospolitej Polskiej oraz Oddziałem Warszawskim Towarzystwa Urbanistów Polskich.

2025. Grand Prix dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej

W tym roku nagrodzono 9 realizacji. Jury oceniało obiekty w kilku kategoriach: Architektura mieszkaniowa, komercyjna, użyteczności publicznej, rozwiązania proekologiczne, zapewniające dostępność, przestrzeń publiczna i wydarzenie architektoniczne. Wręczono również Nagrodę Mieszkańców i Grand Prix, które trafiło do Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Czytaj także: Architekt Thomas Phifer o Muzeum Sztuki Nowoczesnej: Nie miało być lekką bryłą i ginąć na tle Pałacu Kultury

Główna nagroda, przyznawana niezależnie od konkretnych kategorii, wyznacza pewien kierunek spojrzenia warszawiaków na to, jaka architektura zasługuje na szczególną uwagę. Wyróżniony w tym roku budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej to realizacja głośna, budząca liczne kontrowersje. Dyskusje wokół niego wykraczają daleko poza samą architekturę – dotyczą również kwestii politycznych, społecznych i estetycznych.

Nowa siedziba muzeum stanęła na placu Defilad, tuż obok Pałacu Kultury i Nauki. Za jej projekt odpowiada nowojorska pracownia Thomas Phifer and Partners, wyłoniona w 2014 roku w wieloetapowym postępowaniu negocjacyjnym z ogłoszeniem. W realizacji uczestniczyło także warszawskie biuro APA Wojciechowski.

Przypominamy, które obiekty otrzymały Nagrodę Główną w poprzednich latach. Co wówczas mówiły o kierunkach rozwoju i o przyszłości polskiej architektury?

2024. Grand Prix dla Parku Akcji „Burza”

Laureatem Grand Prix Nagrody Architektonicznej m.st. Warszawy w 2024 roku został Park Akcji „Burza” Za projekt odpowiada pracownia topoScape, a inwestorem był Zarząd Zieleni m.st. Warszawy. Kopiec usypany z gruzów zburzonej podczas wojny Warszawy, od lat stanowił symbol pamięci o Powstaniu Warszawskim. Teraz jego otoczenie stało się również przestrzenią codziennego użytku – miejscem rekreacji, spotkań i zabawy. To właśnie połączenie pamięci i współczesności, monumentalności i dostępności, sprawiło, że projekt zyskał uznanie jurorów.

Czytaj także: Kopiec Powstania Warszawskiego i park Akcji Burza. Teraz szczególnie warto go odwiedzić

Projektanci zadbali o to, by zachować historyczny kontekst – gruzy wykorzystane przy tworzeniu kopca posłużyły jako materiał budulcowy dla nowych elementów parku, takich jak ściany wąwozów wykonane z gruzobetonu. Na szczyt kopca prowadzą obecnie dwie trasy – klasyczne schody z podświetlanymi barierkami i miejscami do odpoczynku oraz ścieżka dostępna również dla osób z niepełnosprawnościami. Z wąwozów można przejść na ścieżkę przyrodniczą, która prowadzi do kładki zawieszonej wśród koron drzew. Od strony ul. Grupy AK „Północ” powstała z kolei strefa dla psów, co jeszcze bardziej poszerza funkcjonalność terenu.

Park Burza to także miejsce dla najmłodszych – zjeżdżalnie, huśtawki, tunele i inne elementy placu zabaw wprowadzają do przestrzeni lekkość i ruch, nie odbierając jej jednak powagi. Wiele z tych urządzeń wykonano z naturalnych materiałów, co podkreśla związek z przyrodą i dbałość o środowisko.

2023. Grand Prix dla modernizacji Biblioteki Narodowej

Grand Prix Nagrody Architektonicznej m.st. Warszawy w 2023 roku przyznano projektowi modernizacji i rozbudowy czytelni Biblioteki Narodowej. Za realizację odpowiadała0 pracownia Konior Studio, a inwestorem była sama Biblioteka Narodowa wraz z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Sześć lat prac przyniosło nie tylko techniczne unowocześnienie, ale przede wszystkim stworzenie przestrzeni, która stawia człowieka – czytelnika – w centrum. Projekt wyłoniony w konkursie architektonicznym w 2015 roku skoncentrował się na symbolicznym i funkcjonalnym przecięciu dwóch osi: wejściowej i czytelnianej. To w ich punkcie styku znajduje się serce nowego założenia.

Czytaj także: Od modernizmu do glamour. Modernizacja czytelni Biblioteki Narodowej w Warszawie

Istniejący dziedziniec został przekształcony w reprezentacyjną halę pod szklanym dachem wspartym na lekkiej konstrukcji stalowych słupów. We wnętrzu dominują szlachetne materiały: miedź, drewno i kamień, które nadają przestrzeni elegancji i trwałości. Monumentalne spiralne schody łączą część dolną z górną, wyznaczając naturalną granicę między strefą publiczną a strefą pracy. Zmodernizowane czytelnie są dziś trzykrotnie większe niż wcześniej i oferują niemal 400 miejsc siedzących. Czterokrotnie zwiększyła się również liczba książek dostępnych bezpośrednio na półkach, co sprzyja niezależnemu odkrywaniu zbiorów. Cały budynek jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami. Wnętrza dopełniają cztery wewnętrzne ogrody.

Tak pisali o koncepcji w „A-m” 12/2021 Tomasz Konior i Marcin Piotrowski:

Główną ideą stało się założenie, by budynek biblioteki zachował wszystkie dotychczasowe zalety i modernistyczny charakter, a jednocześnie stał się bardziej intuicyjny, ergonomiczny i ekologiczny. Postanowiliśmy nadać wnętrzom czytelni nową, właściwą hierarchię, a dzięki użytym materiałom podkreślić rangę siedziby jednej z najważniejszych instytucji kultury w Polsce

2022. Grand Prix dla Browarów Warszawskich

W 2022 roku Grand Prix Nagrody Architektonicznej m.st. Warszawy trafiło do Browarów Warszawskich – nowej miejskiej dzielnicy zrealizowanej na terenie dawnych zakładów piwowarskich na Woli. Za projekt odpowiadała pracownia JEMS Architekci, a inwestorem było Echo Investment.

Czytaj także: Echo z JEMS-ami na Woli zrobili od nowa całe miasteczko. Tak wyglądają dziś Browary Warszawskie

To miejsce ma bogatą historię sięgającą połowy XIX wieku, kiedy to w 1846 roku Błażej Habersbuch, Konstanty Schiele i Henryk Klawe otworzyli tu jeden z największych browarów w Warszawie. Po II wojnie światowej teren został upaństwowiony i odgrodzony murem, który skutecznie oddzielał ten fragment miasta od życia codziennego. Dziś, po kompleksowej rewitalizacji, miejsce to stało się jednym z najciekawszych przykładów udanej transformacji przestrzeni postindustrialnej w Warszawie.

Inwestycja rozpoczęła się w 2016 roku na niemal pustej działce o powierzchni 4,4 ha. Powstał tu dynamiczny, funkcjonalny kompleks złożony z trzech nowoczesnych biurowców i pięciu budynków mieszkalnych, uzupełniony starannie odrestaurowanymi obiektami historycznymi. W skład części zabytkowej wchodzą m.in. Warzelnia, piwnice Leżakowni, Willa Fabrykanta i dawne Laboratorium.