Bogatynia, ukryty skarb Dolnego Śląska. Unikatowa miejscowość tuż przy granicy Polski, Niemiec i Czech. Z 600 domów przysłupowych w Polsce aż 160 jest właśnie tu. 85 - wpisanych do rejestru zabytków. A jednak - ilu z Was przyszło do głowy, by wybrać się do Bogatyni? No właśnie. Bo większość tych domów jest w ruinie. Stoją tak od czasu wielkiej powodzi w 2010 roku. Jeśli jednak potraficie dostrzec piękno nawet pod warstwami schodzącej farby, zobaczcie zdjęcia i rozważcie Bogatynię na przykład na wyjazd na weekend. To na pewno nieoczywiste i nieodkryte miejsce i prawdziwa gratka dla miłośników starej architektury i historii.
Spis treści
- Domy przysłupowe. Gdzie je znajdziemy?
- Wielka powódź w Bogatyni w 2010
- Domy Przysłupowe w Bogatyni: Lista domów wartych zobaczenia
Domy przysłupowe. Gdzie je znajdziemy?
Stoją od Dolnego Śląska przez północne Czechy, Górne Łużyce, aż po Szwajcarię Saksońską. Są w okolicach Jeleniej Góry, a najwięcej - właśnie w Bogatyni. Mówi się o nich: domy sudeckie albo domy łużyckie. Tak, to te słynne "domki w kratkę", które odnowione i z parapetami ozdobionymi donicami z pelargoniami wyglądają niczym z bajki. Niestety, nie w Bogatyni. W tym mieście te domy powstawały między drugą połową XVII wieku i początkiem wieku XIX. Są więc naprawdę stare. Owszem, z roku na rok przybywa wyremontowanych perełek, ale wciąż kilkadziesiąt domów wygląda tu niczym z horroru.
Czytaj też:
Domy przysłupowe, skarb Dolnego Śląska
Wielka powódź w Bogatyni w 2010
W czasie powodzi z sierpnia 2010 roku w mieście ucierpiało 277 zabytkowych domów (tak, przed powodzią było ich tu aż o 100 więcej). W ciągu dwóch godzin fala powodziowa niemal zdewastowała miasto. - Kilkusetletnia historia regionu została zniszczona w kilka chwil. Płakać się chce - załamał ręce po tym kataklizmie przedstawiciel urzędu ochrony zabytków. Większość domów musiała trafić do rozbiórki. Niektóre udało się odbudować, jak dom przysłupowy przy alei Żytawskiej 18, Dom Zegarmistrza czy dom przy Waryńskiego 18. Z kolei w 2022 zakończyły się prace konserwatorskie obiektu przy Żytawskiej 30. W ogóle aleja Żytawska prezentuje się najlepiej, choć i tu są jeszcze budynki, które czekają na remont - jak dawny dom wczasowy.
Dni Otwarte Domów Przysłupowych 2023
Domy Przysłupowe w Bogatyni: Lista domów wartych zobaczenia
W Bogatyni mieszka ok. 16 tys. osób. To tu jest też kopalnia Turów. Stąd też wysokie dochody gminy. To, jak piękne to miasto, najlepiej widać na al. Żytawskiej czy ulicy 1 Maja. Ale warto zejść z deptaka. Oto niektóre domy, wpisane do rejestru zabytków:
- Ulica Główna 3, 4, 7, 8, 11, 12, 17, 23, 24, 25, 27, 33, 35, 37, 41, 50, 53, 54, 58, 66, drewniane
- Górska 2, 5, 6, 7 - domy drewniane
- Kolejowa 2, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 19, 25 - drewniane
- Kościuszki 1, 2, 14 szachulcowy z k. XVIII w.
- Listopadowa 7, 15, szachulcowe, z pierwszej ćw. XIX w., 1920 r.
- 1 Maja 3, 5, 10 szachulcowy z XVIII w., nr 25, 1850 r., XIX w.
- dom murowano-szachulcowy, ul. Nadbrzeżna 12, z poł. XIX w.
- domy, ul. Nadrzeczna 4, 6, 9, 14, 15, 16, 20, 30, 36, drewniane
- Turowska 60, z XIX w.
- dom, ul. Waryńskiego 17, szachulcowy, z trzeciej ćw. XIX w./XX w.
- zespół gospodarczy, ul. Waryńskiego 18: budynek mieszkalno-gospodarczy, szachulcowy, z 1810 r.; budynek gospodarczy I, murowano-szachulcowy, z k. XVIII w., budynek gospodarczy II, mur., z k. XIX w.
- domy, ul. Waryńskiego 24, 30, 32, szachulcowy, z 1836 r., XIX w.
- dom, ul. Wąska 14, z 1706 roku
