Spis treści
- Namiotowe, rzeźbiarskie, osiedlowe i inne
- Reinterpretacja kaplicy w Ronchamp
- Świątynia jak kadłub łodzi dryfującej w bujnej zieleni
| Kościół rzymsko-katolicki pw. św. Ducha | Chorzów, ul. gen. Henryka Dąbrowskiego 104 |
| Autorzy: | architekci Mieczysław Król, Jerzy Winnicki, Zygmunt Winnicki |
| Konstrukcja: | Franciszek Klimek |
| Witraże: | Maria Roga-Skąpska |
| Stacje drogi krzyżowej: | Zygmunt Brachmański |
| Poświęcenie kamienia węgielnego: | 7 grudnia 1958 roku |
| Projekt: | 1956 |
| Realizacja: | 1957-1963 |
Namiotowe, rzeźbiarskie, osiedlowe i inne
Po II wojnie światowej, przed zakończeniem Soboru Watykańskiego II, powstało wiele znaczących i bardzo nowoczesnych kościołów, o czym przypomina Maria Ewa Rosier-Siedlecka (1976) i Andrzej K. Olszewski (1984). Zrealizowano świątynie: św. Floriana w Chorzowie (1948-1961), Podwyższenia Krzyża w Żorach-Roju (1959-1960), MB Fatimskiej w Mysłowicach-Wesołej (1957-1960), św. Jana Chrzciciela w Tychach (1958-1960), Wniebowzięcia MB Królowej we Władysławowie (1957-1961) czy NMP z Fatimy w Tarnowie (1956-1960). A. K. Olszewski podzielił je na cztery typy: namiotowe, rzeźbiarskie, osiedlowe upodabniające się do architektury świeckiej oraz trudne do określenia, ze względu na niekompatybilność zlepionych ze sobą wieloautorskich struktur. W diecezji „stalinogrodzkiej”(1953-1956), erygowanej w 1925 roku jako katowicka, już w 1954 roku pojawiła się pilna potrzeba budowy 9 nowych kościołów. Chronologicznie pierwszym z nich był ten św. Ducha w Chorzowie (1956-1963).
i
Reinterpretacja kaplicy w Ronchamp
W 1956 roku architekci Miastoprojektu Katowice — Mieczysław Król, Jerzy Winnicki i Zygmunt Winnicki oraz konstruktor Franciszek Klimek — wykonali projekt dla wspólnoty wiernych na osiedlu Ruch przy znanym stadionie piłkarskim. Poświęcenie kamienia węgielnego nastąpiło w 1958 roku, jednak potem wstrzymano budowę, ze względu na oskarżenia inwestora o posiadanie materiałów budowlanych z nielegalnego źródła. Odbył się pokazowy proces sądowy w wyniku którego ks. Karol Nawa skazany został na 3 lata więzienia. Dopiero w lutym 1962 roku władze zezwoliły na dokończenie robót, których uroczysty finał miał miejsce 15 czerwca 1963 roku. Powstał wyjątkowy kościół, jeden z najwcześniejszych reprezentantów powojennej architektury organicznej reinterpretującej kaplicę w Ronchamp oraz detale jednostki marsylskiej jak okna jej lobby i przedszkola.
i
Świątynia jak kadłub łodzi dryfującej w bujnej zieleni
Zespół sakralny składa się z czterech elementów: kościoła z trzema kaplicami, zakrystią i salką nauki; domu parafialnego z salą widowiskową, szatnią, garderobą i zapleczem sanitarnym; wolno stojącej plebanii z mieszkaniami dla księży oraz ogrodu o cechach naturalistycznych. Jednoprzestrzenny, podłużny kościół, założono na rzucie prostokąta zakończonego od północnego-zachodu półeliptycznym prezbiterium, silnie zintegrowanym z jednorodnym wnętrzem, które delikatnie zaznacza 7 stopni podwyższenia i przełamanie dachu-sufitu. Świątynia przypomina kadłub łodzi dryfującej w bujnej zieleni ogrodu, której maszt z krzyżem i ukrytym dzwonem z prawej strony wklęsłej elewacji frontowej wyznacza ważny punkt orientacyjny i dominantę zespołu. Obraz ten podkreślają boczne kaplice przypominające fale morskie, których heksagonalne okna zgrupowano w asymetryczne grona plastrów miodu. Po drugiej stronie towarzyszy im wiosło podcienia i domu parafialnego. Jedynie plebania jest samotną wyspą w morzu zieleni. Można wyczuć tu nastrój mistycznej podróży ku niebu.
