„Niemczyk – ostatni buntownik architektury” w reżyserii Marcina Zasady i Marcina Nowaka to pierwszy film poświęcony Stanisławowi Niemczykowi – wybitnemu architektowi zmarłemu 13 maja 2019 roku. Ten ważny dla Tychów projektant był autorem takich realizacji jak zabudowa ośrodka wypoczynkowego w Paprocanach czy osiedla mieszkaniowego H7 na terenie dzielnicy Glinka. Ale zasłynął przede wszystkim jako twórca wyjątkowych kościołów, by wymienić tylko kościół pw. Ducha Świętego w Tychach, kościół Jezusa Chrystusa Odkupiciela w Czechowicach-Dziedzicach czy powstający wciąż kościoła św. Franciszka z Asyżu i św. Klary w Tychach. Stanisław Niemczyk był laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in. honorowej nagrody SARP (1996) czy medalu Per Artem ad Deum przyznanego przez Papieską Radę ds. Kultury za zasługi dla budownictwa sakralnego.
Czytaj też: Kościół Ducha Świętego w Tychach w rejestrze zabytków |Film to nasz hołd dla wspaniałego twórcy, który pozostawił swoje prace w Tychach, z ikonicznym już dzisiaj dla powojennej architektury sakralnej kościołem pw. Ducha Świętego, oraz – w pół zdania zatrzymaną – wielką realizacją kościoła pw. św. Franciszka z Asyżu i św. Klary. To nasz ukłon w stronę potęgi wyobraźni, indywidualizmu i talentu – mówi Aleksandra Matuszczyk, dyrektorka Muzeum Miejskiego w Tychach, które jest producentem filmu. Jestem ogromnie dumna, iż film powstał i udało się namówić do jego stworzenia autorów „Archikosmosu” z jednej strony i Prezydenta Miasta Tychy Andrzeja Dziubę – z drugiej – dodaje.
Film Marcina Zasady i Marcina Nowaka, którego producentem są Miasto Tychy i Muzeum Miejskie w Tychach, pokazuje twórczość architekta w szerokim kontekście przemian społeczno-kulturowych w Polsce. Postać projektanta przybliżają widzom m.in. Tomasz Konior, Przemo Łukasik, Maciej Miłobędzki, Ryszard Nakonieczny, Robert Skitek i Dietmar Eberle, a także najbliżsi przyjaciele i współpracownicy: Stanisław Boczar, Wojciech Czech, Marek Niklewicz i ks. Franciszek Resiak. Nowe światło na dziedzictwo projektowe bohatera filmu rzucają perspektywy historyka dr. Sebastiana Rosenbauma, reportażystki Doroty Brauntsch i filozofki Ewy Chudyby.
Największym wyzwaniem filmu było opowiedzenie historii o Stanisławie Niemczyku i jego dziełach w taki sposób, by udowodnić ich przynależność do współczesnej kultury europejskiej. Z całą pewnością Niemczyk zasługuje na miejsce w podręcznikach architektury. I ulokowanie go w czymś, co możemy nazwać „przestrzenią uniwersalnych wartości” było też celem filmu. Niemczyk w wielu etapach swojej kariery udowadniał swoje wizjonerstwo: gdy jako jeden z pierwszych zaczął hołdować ekologii w architekturze, gdy przeciwstawiał się modernizmowi, poszukując wyjątkowości indywidualizmu, gdy w architekturze sakralnej potrafił łączyć sacrum z brakiem przepychu, gdy stawiał kameralność ponad wielką skalą… W tych i nie tylko tych kwestiach architektura przyznała mu rację dopiero po latach – tłumaczy Marcin Zasada, współautor dokumentu. Poruszając temat architektury modernistycznej powojennej w „Archikosmosie” i widząc, jaką konsternację i zaintrygowanie budził na Śląsku, ale głównie poza nim, postanowiliśmy, że powinniśmy kontynuować opowieść o tych czasach i tej wrażliwości – dodaje Marcin Nowak.
Uroczysta premiera filmu odbyła się 27 czerwca 2020 roku. Po mieszkańcach Tychów dokument będą mogli teraz zobaczyć także miłośnicy architektury z Krakowa, Warszawy i Katowic. Najbliższe seanse jeszcze w listopadzie. 10 listopada o 19.00 w krakowskim kinie Agrafka, 18 listopada w warszawskim Iluzjonie, a 27 listopada w kinie Kosmos w Katowiach.
Zobacz też zwiastun filmu „Niemczyk – ostatni buntownik architektury”
„Niemczyk – ostatni buntownik architektury”scenariusz, reżyseria: Marcin Zasadazdjęcia, montaż: Marcin Nowakmuzyka: Krzysztof Wołoszyndźwięk: Krzysztof Czmielkorekta barwna i oprawa graficzna: Marcin Staszewskinarrator: Jarosław Juszkiewiczproducent wykonawczy: Anna Nowakzdjęcia: Tomasz Kiełkowski, Bartosz Pudełkoproducent: Miasto Tychy, Muzeum Miejskie w Tychachczas trwania: 52 minuty
