Pniewski na sprzedaż

Nowe życie willi Pniewskiego i 126. urodziny architekta

2023-08-16 14:09

Ważą się losy willi Pniewskiego. Obecny właściciel, Polska Akademia Nauk, chce się jej pozbyć. Tymczasem 26 sierpnia w budynku obchodzone będą 126. urodziny architekta. PAN zapowiada m.in. koncert i oprowadzanie po obiekcie. Jubileusz ma być też okazją do rozmów o architektonicznej i geologicznej tradycji willi Pniewskiego oraz przyszłości budynku.

Spis treści

  1. Willa Pniewskiego na sprzedaż
  2. Ocalmy Muzeum Ziemi PAN w Warszawie!
  3. Co ze zbiorami Muzeum Ziemi?
  4. Urodziny Bohdana Pniewskiego: spotkanie z niespodziankami
  5. Willa Pniewskiego: historia

Willa Pniewskiego na sprzedaż

O planach sprzedaży willi Pniewskiego poinformowało niedawno Radio Kolor. Zabytkowy kompleks przy alei Na Skarpie należy do Polskiej Akademii Nauk. W skład zespołu wchodzą: pałacyk Branickich-Lubomirskich, zwany też Białym Pałacykiem, oraz dawna willa architekta Bohdana Pniewskiego. Oba budynki wraz z przyległymi terenami zajmuje dziś Muzeum Ziemi. Oba, zdaniem władz PAN, wymagają pilnego remontu. Dodatkowym problemem ma być osuwająca się skarpa, na której stoją. Koszty najpilniejszych prac modernizacyjnych Polska Akademia Nauk szacuje na 80 mln zł. Szukamy tych pieniędzy, bo budżet Akademii na pewno tego nie udźwignie i jedną z opcji, które rozważamy - jeśli się okaże, że nie będziemy mogli tego udźwignąć finansowo - jest zbycie tego terenu, łącznie z zabytkami, ale tylko pod warunkiem, że ewentualny nabywca będzie instytucją, która zagwarantuje utrzymanie tego miejsca w najlepszym możliwie stanie. Być może będzie to Sejm albo Senat RP – powiedział Radiu Kolor prof. Marek Konarzewski, prezes PAN.

Ocalmy Muzeum Ziemi PAN w Warszawie!

Mimo tych zapewnień, informacja wzbudziła już w środowisku architektów i historyków sztuki duże zaniepokojenie. Badacz architektury Adam Przywara wystosował petycję do władz Polskiej Akademii Nauk z apelem o zmianę stanowiska w sprawie Białego Pałacyku i willi Pniewskiego. Budynki te powinny pozostać dostępne dla publiczności i z taką intencją były przekazywane dla Muzeum Ziemi. Są nie tylko pozostałością pałacowo-ogrodowych założeń „Na górze” Szymona Bogumiła Zuga, ale przede wszystkim perłą polskiej architektury. Willa Bohdana Pniewskiego to nie tylko dom własny jednego z największych polskich architektów, ale także miejsce pamięci Powstania Warszawskiego – ze śladami kul w ścianach i plamą powstańczej krwi na schodach. Tak ważny budynek nie powinien być traktowany w kategoriach handlowych czy inwestycyjnych dla poszukiwania szybkiego zarobku. Willa Pniewskiego powinna pozostać dostępna dla publiczności – czytamy w dokumencie. W ciągu dwóch tygodni od opublikowania ankiety podpisało się pod nią już ponad 5,5 tys. osób, w tym m.in. architekci Zygmunt Borawski, Małgorzata Kuciewicz i Ryszard Nakonieczny czy historyczki sztuki Hanna Wróblewska, Aleksandra Stępień-Dąbrowska i Patrycja Jastrzębska. Z pełną treścią petycji można zapoznać się na stronie: www.petycjeonline.com.

Co ze zbiorami Muzeum Ziemi?

W przytoczonym wywiadzie prof. Marek Konarzewski stwierdził, że zbiory Muzeum Ziemi nie są zagrożone i instytucja będzie szukać dla nich nowego miejsca. Jak poinformowało ostatnio ministerstwo kultury, mogłyby one uzupełnić planowane na błoniach Stadionu Narodowego Muzeum Historii Naturalnej. Wstępne porozumienie w tej sprawie resort zawarł już z Polską Akademią Nauk. Nadzór nad zbiorami przejęłoby kontrolowane przez ministerstwo Narodowe Muzeum Techniki. W tej chwili informujemy o wstępnych ustaleniach, dotyczących przejęcia – w formie depozytu – zbiorów Muzeum Ziemi PAN przez Narodowe Muzeum Techniki, a także możliwości wydzierżawienia budynków stanowiących dotychczasowe lokum Muzeum, willi Pniewskiego oraz Białego Pałacyku, przez tę instytucję – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas konferencji prasowej, która odbyła się 14 sierpnia.

Urodziny Bohdana Pniewskiego: spotkanie z niespodziankami

Muzeum Ziemi informuje tymczasem o okolicznościowym spotkaniu organizowanym z okazji 126. rodzin architekta pod nazwą: „Piękna nieznajoma. Nowe życie willi Pniewskiego”. Wydarzenie będzie uwerturą kolejnego sezonu spotkań z cyklu Architekci i urbaniści Warszawy XX wieku w Willi Bohdana Pniewskiego. Tym razem spotkamy się w salonie państwa Pniewskich, by celebrować święto Majstra, a także wspomnienia związane z miejscem i legendarnymi przyjęciami organizowanymi przez gospodarzy. (…) W  przyjęciu wezmą udział osoby związane Bohdanem Pniewskim. Przewidujemy też niespodzianki… Wydarzenie będzie również okazją do nieformalnych rozmów o architektonicznej i geologicznej tradycji willi Pniewskiego, a także o przyszłych losach budynku – czytamy na stronie placówki.

Urodziny architekta w siedzibie PAN tradycyjnie obchodzone będą 26 sierpnia. W godzinach 13.00-15.00 zaplanowano oprowadzanie po budynku, a o godz. 16.00 koncert fortepianowy Marcina Tadeusza Łukaszewskiego. Na te wydarzenia wstęp jest bezpłatny, natomiast o godz. 19.00 rozpocznie się część nieoficjalna: spotkanie przyjaciół i sympatyków Muzeum Ziemi PAN połączone z bankietem (koszt biletu uprawniającego do udziału w wydarzeniu wynosi 180 zł od osoby).

Willa Pniewskiego: historia

Historia budynku przy al. Na Skarpie 27, nazywanego dziś Willą Pniewskiego, sięga końca XVIII wieku. Wzniesiono go w 1781 roku według projektu Szymona Bogumiła Zuga prawdopodobnie na potrzeby loży masońskiej. Pod koniec XIX wieku przez pewien czas działało tu prywatne muzeum zoologiczne Konstantego Branickiego. W latach 30. obiekt stał się własnością architekta Bohdana Pniewskiego (1897-1965), który gruntownie przebudował go na dom własny. Mieszkał tu i tworzył do końca swojego życia. W czasie Powstania Warszawskiego budynek był świadkiem dramatycznych wydarzeń, co upamiętniają zachowane do dziś plamy powstańczej krwi na marmurowych schodach i parapecie. Od 1965 roku willa Pniewskiego figuruje w rejestrze zabytków, a od 1966 roku mieści siedzibę Muzeum Ziemi PAN.